BRETOŃCZYCY - KULTURA MNIEJSZOŚCIOWA WE FRANCJI
Pierwsze reformy decentralizacyjne - lata 80. XX w.
Dość ograniczona autonomia regionu.
4,1 mln osób
Obszar niejednolity językowo - (wschód) Górna Bretania: języki romańskie, czyli francuski i gallo; Dolno Bretania aż do połowy XX w. w dużej części bretońskojęzyczna.
Wyjątkowo silna odrębność mniejszościowa - korzenie celtyckie; język bretoński jest jedynym językiem celtyckim na kontynencie (używa go ćwierć mln osób; poważnie zagrożony)
Od rewolucji francuskiej Francja prowadziła politykę językowej asymilacji. Późniejszy rozwój mediów także negatywnie wpłynął na pozycję języka bretońskiego.
XIX w. - romantyzm - kultura i język bretoński stają się obiektem studiów
Ruch bretoński - Emsav
Lata 30 XX w. - rozwój, promocja kultury; bretoński pod ochroną; elementy dwujęzyczności - napisy, tablice informacyjne; bretoński wszedł do szkół
Historia
Niezbyt znana. Kult lokalnych świętych nieuznawanych przez Kościół.
Instytut Kultury Bretanii Dom Historii Bretanii
Zakaz nauki historii Bretanii w szkołach.
Półwysep Bretoński wcześniej był nazywany Armoryką, czyli „państwem nad brzegiem morza”.
Kilka wieków p.n.e. - obecność Praceltów
56 r. p. n. e. - Juliusz Cezar podbija Armorykę i czyni ją prowincją rzymską, Galią
Pierwsze III wieki epoki chrześcijańskiej były okresem rozkwitu
5 prowincji ze stolicami Nantes, Rennes, Corseul, Vannes, Carhaix (wewnętrzna organizacja oparta na prawie rzymskim, sieć dróg) || zachowano tradycje celtyckie
Pod koniec III w. p. n. e. Armoryka zaczęła popadać w ruinę - najazdy Saksonów, piratów z północy i sąsiednich ludów
V/VI w. n. e. - pojawiają się Celtowie z Wysp Brytyjskich (uciekali przed najazdami pogańskich Szkotów i Irlandczyków, a także Anglosaksonów)
Armoryka stała się prawie całkowicie bretońska i chrzęscijańska
Do VII w. - liczne małe księstwa; dopóki zagrożenie ze strony Franków nie było zbyt oczywiste, księstwa nie dążyły do zjednoczenia
VIII i IX w. - odpieranie ataków bez większych problemów
Wielcy wodzowie - Morman, Wiomarc'h, Nominoe (usiłował stworzyć pierwsze spójne państwo; zdobycie niepodległości; walki z Frankami i Karolem Łysym), Erispoe (Łysy uznał go oficjalnie za króla Bretończyków, prawo do hrabstw Nantes i Rennes)
Później walki o władzę, najazdy frankońskie i normańskie (uznali ich zwierzchność w X w.)
Częste przechodzenie z angielskiej do francuskiej strefy wpływów na skutek małżeństw, konfliktów i podbojów ALE zachowanie własnej niezależności, organizacji (stany, armia, flota), warstwy przywódczej (hrabiów, diuków, możnych)
(…)
… nie uznaje istnienia jakichkolwiek mniejszości na swoim terytorium. Obywatelstwo Francji wyklucza odmienność kulturową i językową.
Tworzenie państwa po rewolucji wymagała jak najdalej idącej unifikacji. Idea państwa narodowego.
Język francuski - język rozumu, nauki, logiki, praw człowieka.
1539 r. - dekret Villers-Cotterets; francuski jedynym językiem oficjalnym [np. dla pism urzędowych]
1794 r. - edukacja w języku francuskim, języki mniejszości co najwyżej jako pomocnicze
1902 r. - zakaz kazań w języku bretońskim
Po wybuchu II WŚ Bretońska Partia Narodowa postanowiła walczyć o swoje prawa po stronie Niemiec.
Stereotyp kolaborantów, mimo że większość Bretończyków była przeciw.
1950 r. - prawo Deixonne - prawo nauki w szkołach dla niektórych języków regionalnych (niewielka różnica)
Bretoński…
… Parlament Bretoński (tylko połowo społeczności lokalnej) z siedzibą w Rennes
Przed 1532 r. Bretania była krainą zamożna dzięki handlowi morskiemu z Anglią, Hiszpanią i Flandrią (później partnerów tych pochłonęły wojny religijne i Bretania straciła swoją siłę); później likwidacja niezależnej marynarki bretońskiej i kontrola Richelieu nad portami
Bretanię z Francją łączyły przede wszystkim względy finansowe…
…. Dziś bretońskie dzieci, które nie miały kontaktu z językiem francuskim i trafiają do szkoły, są w bardzo trudnej sytuacji. Były także bardzo upokarzane w szkole.
Również w czasie wojny Bretończycy byli wyśmiewani i wykorzystywani jako mięso armatnie.
Inne czynniki: budowa kolei, migracje, obowiązkowa służba wojskowa, media, turyści, „szok cywilizacyjny” - nowoczesny świat francuski, wiejski świat bretoński
…
… - Francuzi nie byli zainteresowani wynaradawianiem Bretończyków, ale nakładaniem coraz większych podatków
Gospodarka oparta na rolnictwie i rybołówstwie.
1675 r. - renneńskie powstanie przeciwko podatkom (Bonnets Rouge; prymitywna armia w czerwonych beretach) - powstanie zdławiono; kary fizyczne i polityczne, np. ograniczono rolę parlamentu. W praktyce Bretania stała się prowincją francuską.
1788 r. - stan…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)