Zagadnienia przedstawione w notatce poruszają następujące kwestie: definicje rozwoju, auksologia, składowe procesu rozwoju opracowane przez: Eberta, Bonniera, Wolańskiego. Dodatkowo porusza zagadnienie jakim jest samoregulacja procesu ontogenezy, czynniki rozwoju osobniczego, Teoria limitowanego ukierunkowania rozwoju (Wolański), wariancja, miara odziedziczalności, stymulatory rozwoju, czynniki endogenne paragenetyczne i niegenetyczne. Tłumaczy takie zagadnienia jak: egzogenne czynniki rozwoju, okresy rozwoju ontogenetycznego, charakterystyka okresów rozwojowych człowieka. Opisuje każdy etap życia człowieka, od poczęcia przez dzieciństwo, dojrzewanie i starość aż do śmierci.
Notatka umożliwi dobre przygotowanie się do zajęć i egzaminu.
1.Definicje rozwoju:*proces strukturalnych przemian powstawania nowych form określa się terminem rozwój*cechą charakterystyczną zjawiska rozwojowego jest zmiana progresywna, postęp uniemożliwiający cofanie się i powrót do pierwotnego stanu wyjściowego*rozwój jest to proces ukierunkowanych zmian, w których można wyróżnić następujące po sobie etapy przemian (fazy rozwojowe) danego obiektu, wykazujące różnicowanie się tego obiektu pod określonym względem. Rozwój ma charakter progresywny, jeżeli w jego wyniku powstaje nowa, wyższa jakość*ontogenezą, czyli rozwojem osobniczym, określa się proces rozwoju organizmu od momentu zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik do okresu życia (śmierci) osobnika*przez pojęcie rozwoju fizycznego (somatycznego lub biologicznego) należy rozumieć całokształt procesów biologicznych jakie zachodzą w rozwijającym się organizmie z wyłączeniem sfery psychicznej
-Auksologia (dewelopmentologia) jest nauką o ontogenezie badającą organizmy żywe w rozwoju osobniczym w zależności od czasu determinacji genetycznej wpływów środowiskowych, zarówno w aspekcie rozwoju biologicznego jak i psychicznego i motorycznego.
SKŁADOWE PROCESU ROZWOJU:
*Według Eberta: *różnicowanie - zespół zmian uczestniczących w progresywnym narastaniu odrębności w strukturze i funkcji komórek *wzrost - stały przyrost ogólnej masy *morfogeneza - wykształcenie formy i przyjmowanie nowego kształtu
*Według Bonniera:*na rozwój składają się dwa zespoły procesów twórczych i hamujących działalność twórczych*do procesów twórczych autor zalicza wzrost, morfogenezę i różnicowanie *do hamujących - wewnętrzne (aktywizacja i genetyczne determinacja rozwoju) i zewnętrzne (np. choroby, ilość i jakość diety)
*Według Wolańskiego
~ aspekty jakościowe rozwoju:*wzrastanie - powiększanie się ciała*różnicowanie - doskonalenie struktury (cytogeneza, histogeneza i ortogeneza)*dojrzewanie - doskonalenie się funkcji (specjalizacja i integracja)*postęp - doskonalenie się organizacji organizmu jako systemu
aspekty ilościowe rozwoju:*kinetyka rozwoju - poziom na jakim przebiega rozwój (niski, wysoki, norma)*dynamika rozwoju - wielkość przyrostów i danej cechy w jednostce czasu
*rozmach - wielkość zmian względem urodzeniowej lub maksymalnej wielkości cechy
rytmiczność rozwoju różne tempo rozwoju w poszczególnych okresach ontogenezy
aspekty energetyczno - informacyjne rozwoju:*energetyka - wykorzystanie źródeł energii, koszt rozwoju*informatyka - źródła, charakter, mechanizmy przekazu informacji
*metabolika - anabolizm (procesy, syntezy, rozwój, potrzebna energia) i katabolizm (wyzwala się energia, która jest wykorzystywana w procesie anabolizmu)
*dystrybucja - sposób wykorzystania energii i procesów metabolizmu przez organizm człowieka
C
(…)
… alkoholowy: niedobór wysokości ciała, upośledzenie umysłowe, zaburzenia zachowania, cechy dysmorficzne, często wady wrodzone serca, zaburzenia morfologiczne mózgu. Matki pijące w czasie ciąży sporadycznie przyczyniają się do powstawania wad wrodzonych. U dzieci matek pijących niewielkie ilości alkoholu rozwijają się lżejsze postacie zaburzeń wysokości ciała, obniżenie zdolności intelektualnych, zaburzenia…
… Niedożywienie matki może być przyczyną niższego ciężaru urodzeniowego, mniejszej długości urodzeniowej, opóźnienia rozwoju psychomotorycznego mowy, obniżenia odporności biologicznej płodu, a później dziecka. Może prowadzić również do poważniejszych komplikacji, tj: niedorozwój mózgu, wady rozwojowe, a nawet obumierania i resopcji płodu.
CZYNNIKI TERATOGENNE (powodujące powstawanie wad wrodzonych)
Skutki…
… się w blastocystę. Ok. 7-8 dnia następuje implantacja zarodka w macicy. Podokres zarodkowy-trwa od 3 do ok. 8 tygodnia. W tym okresie różnicują się listki zarodkowe, tworzy się ektoderma, endoderma, mezoderma. Tworzy się łożysko i poszczególne układy. Głowa staje się największą częścią ciała, rozwijają się pęcherzyki mózgowe, płaty płuc, gruczoły płciowe i zewnętrzne narządu płciowe. Szkielet jest chrzęstny, ale w 6 tyg. rozpoczyna się kostnienie płaskich kości czaszki. Serce jest w pełni wykształcone. Widoczne są palce dłoni i stóp. W tym okresie zarodka charakteryzuje duża wrażliwość na wpływy środowiskowe. W początkach różnicowania się listków zarodkowych ciężar zarodka wynosi ok. 1/10 miligrama. Zarodek wytwarza błony, którymi jest otoczony. Ich zadaniem jest osłona, ochrona i odżywianie zarodka…
… stawowe, w układzie kostnym rozpoczyna się czynność szpiku kostnego. W 20 tygodniu pojawiają się włosy na głowie, przez matkę wyczuwalne są ruchy płodu, słyszalne są również uderzenia serca. W 24 tygodniu następuje otwarcie szpary powiekowej, w tym okresie pojawiają się u dziecka brwi, rzęsy. Rozwijają się pęcherzyki płucne, rozpoczyna się mielinizacja mózgowia. W 8 miesiącu jądra stepują u płodów…
… na ok. 12 rok życia, a u chłopców ok. 14 rok życia. Osiągnięta dojrzałość rozwoju organizmu, szczególnie czynność przysadki mózgowej, tarczycy, nadnerczy, gruczołów płciowych -przyczynia się do nagłego skoku rozwojowego. W tym czasie roczne przyrosty wysokości ciała wynoszą ok. 6-9 cm. Na skutek zróżnicowanego wzrastania tułowia kończyn górnych i dolnych oraz stóp i rąk przejściowa pojawia…
… ruchów, a w trakcie porodu pomaga w otwarciu się szyjki macicy. Wody płodowe zawierają cukier, mydła, mocznik, kreatyninę, białka, witaminę A, hormony i stanowią źródło odżywczych substancji budulcowych i bodźcowych dla płodu. W okresie zarodkowym z listków rozwijają się odpowiednio tkanki, narządy i układy. Np. z ektodermy rozwija się naskórek, włosy, paznokcie, tkanka nerwowa, szkliwo zębów, sutki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)