Układ wydalniczy
Trawienie i rozmieszczenie życia na Ziemi zależy od obecności wody. Woda jest zasadniczym składnikiem wszystkich organizmów. Tempo utraty wody pozostawać musi pod precyzyjną kontrolą. Woda pobierana jest w naturalnej postaci, a także wraz z pokarmem, ponadto wytwarzana jest w organizmie jako produkt przemian metabolicznych. Nadmiar wody paruje z powierzchni ciała lub wydalany jest przez wyspecjalizowane narządy jakimi są między innymi nerki.
Nerka jest kluczowym narządem utrzymującym równowagę płynów ustrojowych oraz pełniącym funkcje wydalnicze.
Układ wydalniczy pomaga w utrzymaniu homeostazy organizmu dzięki osmoregulacji, wydalaniu ubocznych produktów metabolizmu i regulacji stężenia składników płynów ustrojowych. Zbędne i szkodliwe substancje powstałe w toku przemian metabolicznych ustrój usuwa w następujący sposób:
- z moczem - przez układ wydalniczy,
- z kałem - przez układ trawienny,
- przez skórę i przez płuca.
Produkt wydalniczy (np. mocz) zawierający nadmiar określonych substancji lub związki potencjalnie toksyczne, wydalane są na zewnątrz.
Układ moczowy jest głównym systemem wydalniczym człowieka.
BUDOWA UKŁADU MOCZOWEGO CZŁOWIEKA
Układ moczowy człowieka składa się z:
- nerek,
- moczowodów,
- pęcherza moczowego,
- cewki moczowej,
Nerki położone są poniżej przepony po grzbietowej stronie ciała. Lewa nerka jest usytuowana nieco wyżej niż prawa. Z każdą nerką związane są dwa duże naczynia krwionośne: tętnica nerkowa oraz żyła nerkowa.
BUDOWA NERKI
Nerki powstają głównie z części mezodermy ok. 1 miesiąca życia śródpłodowego. Od 3 miesiąca życia śródłonowego nerki wytwarzają już niewielkie ilości moczu oddawanego do wód płodowych. Nerki są to parzyste narządy wielkości pięści, kształtem przypominające ziarna fasoli. Zewnętrzna część nerki nosi nazwę kory nerkowej, a wewnętrzna zwana jest rdzeniem nerki.
Rdzeń nerki zbudowany jest z trójkątnych struktur zwanych piramidami nerkowymi. W wierzchołku piramidy znajdują się ujścia przewodów wyprowadzających mocz przez kielichy nerkowe do lejkowatej miedniczki nerkowej. Z miedniczki mocz przepływa do moczowodu dalej do pęcherza moczowego.
Pojemność pęcherza wynosi ok.800 ml. Jego kształt może się zmieniać a to wszystko dzięki mięśniom gładkim i warstwie nabłonka przejściowego, które zdolne są do silnego rozkurczania i kurczenia się. Mocz z pęcherza moczowego kierowany jest na zewnątrz poprzez cewkę moczową.
Ogólny schemat drogi moczu w układzie wydalniczym wygląda następująco:
Nerka moczowód pęcherz moczowy cewka moczowa
Czynność pęcherza nie jest w pełni zależne od woli. Świadomej kontroli czynności nerek nie może spełniać niedojrzały układ nerwowy. Dlatego też u większości dzieci trudno jest uzyskać świadomą kontrolę procesu opróżniania pęcherza przed ukończeniem drugiego roku życia.
(…)
… się w różnych cechach, nawet czysto somatycznych. W okresie noworodkowym np. chłopcy wykazują wyższy ciężar ciała od dziewczynek. Cechy różnicujące nasilają się w okresie pokwitania.
DOJRZAŁOŚĆ PŁCIOWA
Osiągnięcie zdolności do wytwarzania gamet, czyli dojrzałość płciowa zależy od ośrodków nerwowych zlokalizowanych w mózgowiu. W organizmie chłopca w wieku od 13-16 następuję szybki rozwój pierwszorzędnych cech płciowych( jader i narządów płciowych zewnętrznych oraz drugorzędowych cech (zarost na twarzy rozwój mięśni szkieletowych, zmiana barwy głosu,).Dziewczęta wkraczają w pokwitanie wcześniej niż chłopcy w wieku 11-14 lat. Wówczas następuje rozwój zarówno pierwszorzędnych cech (jajników i narządów rozrodczych) jak i drugorzędowych(rośnięcie piersi poszerzenie miednicy charakterystyczny rozrost tkanki…
… wymianę gazową ,dostarcza substancji odżywczych , glukozę, witaminy, usuwa mocznik, przekazuje przeciwciała, oraz chroni przed urazami.
WPŁYW RÓŻNYCH CZYNNIKÓW NA ROZWÓJ PŁODU
Na rozwój płodu wpływa:
-odżywianie = Niedobór określonych białek powoduje wzrost liczby wad rozwojowych.
-witaminy = niedobór np. witaminy D może powodować krzywiznę ale nadmiar powoduje opóźnienie rozwoju umysłowego.
-Środki…
…, produkują nasienie oraz męski hormon testosteron, wpływające na pojawianie się wtórnych cech płciowych. - nasieniowody-parzyste przewody zawierają pęcherzyki nasienne które produkują wydzielinę odżywiającą plemniki
- gruczoł krokowy, u nasady prącia
- pęcherzyki nasienne, produkujące płyn nasienny.
Najważniejsze funkcje męskiego układu rozrodczego to miedzy innymi;
- produkcja hormonów warunkujących…
…, a także jąder i jajników, rozpoczynających produkcję komórek rozrodczych i hormonów płciowych (androgeny u chłopca, estrogeny i progesteron u dziewczynki).
Pojawienie się pierwszej miesiączki, czyli menarche, u dziewczynki, a zmazy nocnej, czyli polucji, u chłopca przemawia za uzyskaniem pełnej dojrzałości płciowej.
Do wtórnych cech płciowych zalicza się rozwój narządów płciowych zewnętrznych, rozwój…
… nefronu mocz pierwotny ma skład chemiczny podobny do osocza krwi.
Przesączanie nie jest procesem selektywnym, a więc do filtratu dostają się zarówno potrzebne związki (Np. glukoza) jak i zbędne produkty metabolizmu.
Filtracja prowadzi do powstania moczu pierwotnego, w którego skład wchodzi miedzy innymi:
-H2O
-mocznik
-kwas moczowy
-amoniak
-glukoza
-aminokwasy
-jony sodu Przepływ krwi przez nerkę…
… i mniejsze , bogato unaczynione i ukrwione, ze szparą sromową pośrodku Łechtaczka Wewnętrzne to :
Jajniki- parzyste narządy znajdujące się w dolnej części jamy brzusznej, spełniają podwójne funkcje:
-produkują komórki jajowe w pęcherzykach Graffa, wydostające się w kierunku jajowodu w czasie owulacji - oraz wytwarzają hormony płciowe warunkujące dojrzewanie połciowe.
Jajowody- narządy parzyste o dł. ok 15cm…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)