ADRIAN BARANIECKI Pochodzi z Podola, urodził się w 1828 roku, w Jarmolińce, jako syn jednego z najwybitniejszych ówczesnych lekarzy kresowych.
Ukończył szkoły w Winnicy, Kamieńcu Podolskim i Kijowie , a następnie postanowił pójść w ślady ojca i poświęcić się medycynie. Studia medyczne rozpoczął w Kijowie, gdzie przypadkiem naraził się władzom carskim i przeniósł się do Moskwy . Studia medyczne ukończył w 1854 roku, następnie 3 lata praktykował pod okiem ojca. W celu uzupełnienia swojej wiedzy wyjechał do Paryża , gdzie rozpoczął działalność naukową. W 1858 założył Towarzystwo Lekarzy Podolskich, którego głównym zadaniem było wspieranie studiujących w Paryżu lekarzy. Po śmierci ojca i i siostry powrócił do kraju, gdzie kontynuował swoją działalność zarówno jako lekarz, jak i zwolennik upowszechniania oświaty. Przeniósł działalność Towarzystwa Lekarzy Podolskich do Kamieńca Podolskiego, które skupiało zarówno lekarzy jak wszelkich zwolenników postępu nauk przyrodniczych. Wypadki związane z wybuchem powstania styczniowego ( 1863-64 ) wyrwały Baranieckiego z toku pracy. Wziął on czynny udział w tworzącym się na Podolu ruchu patriotycznym. Jego dom stał się miejscem żywych dyskusji i spotkań. Baraniecki kładł nacisk na oświatę ludu, był kuratorem tajnych szkółek zakładanych przeważnie po dworach. W okresie powstania działał jako sekretarz w reprezentacji „Białych”, jeździł do Kijowa i do Rządu Narodowego w Warszawie celem porozumienia się w sprawie udziału „ziem ruskich” w powstaniu. Nie widział jednak możliwości wygrania. Po upadku powstania nastąpił okres śledztw i aresztowań, Baraniecki został uprzednio poinformowany i zbiegł do Galicji, do Lwowa. W związku z prześladowaniami ze strony rządu austriackiego wyjechał w 1864 r. do Paryża, a następnie do Anglii. W ciągu trzech lat przebywał w Londynie, Manchesterze, Liverpoolu i Edynburgu. Ciągle jednak interesował się krajowym życiem politycznym i kulturalnym. Utworzył w Anglii komitet dla niesienia pomocy polskiej emigracji. Pobyt w Anglii wykorzystał na zaznajomienie się z zasobami i zasadami funkcjonowania muzeum Edynburskiego i Kensingtońskiego (Londyńskiego). Celem powołania Muzeum Nauk i Muzeum Przyrodniczego było zachęcenie społeczeństwa angielskiego do wprowadzenia w życie nauk praktycznych. Znacznie podniosło to poziom i rangę nauczania zawodowego. Po zaznajomieniu się z tym systemem Baraniecki doszedł do wniosku, że jedynym wyjściem dla narodu polskiego, przybitego moralnie po upadku powstania, jest rozwój oświaty i przemysłu. Zaczął zbierać i skupować okazy przemysłowe dla przyszłego muzeum, które miało stać się ogniskiem nauki i wiedzy technologiczno-przemysłowej i artystycznej, jak ośrodki angielskie. W 1867
(…)
… ostoję polskości, kobiety pragnące pogłębiać swoje wykształcenie mogły słuchać wykładów w języku polskim. Po powrocie w rodzinne strony stawały się krzewicielkami ducha patriotycznego nawet na dalekich kresach wschodnich. …
… jak i „ludzi z zewnątrz”.
Kursy za życia Baranieckiego trwały rok, bowiem liczył się on z tym, ze słuchaczki z kresów wschodnich nie mogły przybyć do Krakowa na dłuższy okres czasu. Obawiał się ponad to, że kursy dwuroczne nie zdobędą poparcia w społeczeństwie i nie będą cieszyć się zainteresowaniem. SŁUCHACZKI
Najczęściej miały ukończony pensjonat lub szkołę klasztorną, zgłaszały się też uczennice…
… jako wielkiego lekarza i społecznika, odznaczał się rzadko spotykana pracowitością i poświęceniem. Oddał swój majątek, siły i zdolności dla dobra kraju, wyrzekając się tym samym założenia rodziny. W krakowskich „wyższych sferach” spotykał się z małym poparciem, uważano bowiem, że jego działania mogą prowadzić do nadmiernej emancypacji kobiet. Nie poparty przez nikogo, zdany wyłącznie na siebie, celem swojego…
… się ówczesnemu społeczeństwu sprawą nieco dziwną. Do tej pory nie dbano bowiem o wykształcenie kobiet czy rzemieślników, twierdząc, że jest im to zupełnie niepotrzebne, a nawet - szkodliwe. Zakres umiejętności kobiet zawężały się do obowiązków domowych, wraz ze słabą znajomością języka francuskiego i grą na fortepianie. Baraniecki przez stworzenie nowej instytucji wychowawczej chciał podkreślić, że kobiety…
… tryb życia. Wszystkie swoje fundusze przeznaczał na rozbudowę muzeum. W 1884 roku zbiory liczyły już ok. 30 000 okazów, z czego większość stanowiły okazy etnograficzne, które zostały wydzielone tworząc zalążek Muzeum Etnograficznego.
Natomiast zbiory Muzeum Przemysłowego podzielone zostały na 5 działów:
Dział techniczny - materiały surowcowe i ich wyroby.
Dział machin, parafiny, nafty, węgla, marmuru…
… te odbywały się w soboty w godzinach popołudniowych, od 13-13. Wydział Przyrodniczy
- astronomia, fizyka, chemia, botanika, zoologia, mineralogia, higiena. Wydział Sztuk Pięknych
- rysunki, malarstwo i rzeźba
- z powodu braku miejsca każdy oddział mógł liczyć tylko 20 słuchaczek, jednak cieszył się największym zainteresowaniem, bo jako jedyny dawał szansę na pracę zarobkową
kierownikiem i opiekunem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)