Wykład 3 FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMÓW LĄDOWYCH Biogeneza i historia biosfery Cechy żywego organizmu 1/ metabolizm, czyli przemiana materii 2/ zdolność do samoreplikacji przez rozmnażanie się 3/ możliwość odbierania bodźców zewnętrznych, itp. Życie To endoenergetyczny i nieprzerwany proces fizykochemiczny, polegający na cyklicznym utlenianiu i redukowaniu związków węgla, realizowany przez autokatalitycznie powielające się makrocząsteczki („organizmy"). ŻYCIE , zgodnie z ustaleniami biologii, jest to zdolność organizmu do przeprowadzania procesów metabolicznych (przemiany materii), dzięki którym możliwe są jego wszelkie funkcje, m.in.: reakcja na bodźce, ruch, podział komórki, wzrost, zmienność, dziedziczność. Procesy życiowe są tym bardziej skomplikowane, im bardziej złożony jest dany organizm. Aleksander I. Oparin W 1924 roku sformułował jedną z teorii biogenezy Teoria ta postuluje spontaniczną syntezę prostych aminokwasów i węglowodanów w pierwotnej atmosferze ziemskiej, złożonej głównie z pary wodnej, amoniaku i metanu, a niemal zupełnie pozbawionej tlenu – „zupa pierwotna - koacerwaty. Po skropleniu atmosfery powstały ciepłe praoceany, w których te proste związki organiczne ulegały polimeryzacji, tworząc białka. Białka w roztworach koloidalnych podlegały następnie agregacji i w tych warunkach tworzyły się białka autokatalityczne i kwasy nukleinowe, a wreszcie protobionty i pierwsze organizmy. Współczesne hipotezy Życie mogło powstać w warunkach, jakie panują gdzieś w przestrzeni kosmicznej i dopiero stamtąd „zainfekowało" Ziemię - HOYLE FRANCIS CRICK lansuje natomiast pogląd, iż życie na Ziemi nie tylko pochodzi z Kosmosu, ale zostało stamtąd świadomie na naszą planetę zaszczepione CAIRNS-SMITH (1982) i DEGENS (1974, 1989) proponują, aby w poszukiwaniu odpowiedzi zwrócić się ku związkom nieorganicznym, a szczególnie kompleksowym kryształom minerałów ilastych, takich jak kaolinit czy montmorylonit. „Zupę" Haldane'a i Oparina w naszym wyobrażeniu prebiotycznego środowiska zastępuje więc glina. Zanim powstał pierwszy funkcjonujący organizm, prebiotyczna ewolucja musiała przebiegać wzdłuż trzech szlaków: 1) enzymatycznego (rozwój białek, zwłaszcza metaloproteidów i ich udział w katalizowaniu reakcji), 2) metabolicznego (rozwój błon lipidowych, struktury komórkowej, fosforylacji) 3) genetycznego (powstanie kwasów nukleinowych, rozwój zdolności do replikacji i dziedziczenia). ŻYCIE W PREKAMBRZE (4,6 mld do 544 mln lat temu) Pierwsze ślady życia sprzed 3,8 mld lat. Czas dominacji bakterii i archeanów – brak skamieniałości szkieletowych.
(…)
… (od 65 mln lat temu)
„Wiek ssaków” - od epoki EOCENU formy wielkich rozmiarów, pierwsze ssaki fruwające (nietoperze) i pełnomorskie
(walenie)
Rozpad Pangei i powstanie kontynentów wyspowych.
Od oligocenu radiacja małp, od miocenu antropoidów (małp człekokształtnych), od 8 mln lat człowiekowate, od 2,5
mln lat człowiek (Homo), ok. 200 tyś lat temu w Europie Homo sapiens.
Od około 10 tyś lat antropogenna…
… morzu jest pojedyncza
komórka, swobodnie unosząca się na falach.
Poniżej pewnej głębokości falowanie ustaje, ale zaczyna brakować światła, dlatego rozwijają się tam rośliny o dużych
plechach, np. brunatnice i krasnorosty.
Otwarty ocean (zwłaszcza w tropikach) ma bardzo niską produkcję pierwotną, porównywalną z tą, jaka jest na
pustyniach.
Znacznie większą produkcję pierwotną mają płytkie morza i ujścia rzek.
Miejscami o wysokiej produkcji pierwotnej są rafy koralowe.
W obszarach podbiegunowych i u zachodnich wybrzeży kontynentów produkcja pierwotna jest nadspodziewanie
wysoka. Sięga ona 200 g C/m2/rok – jest to mniej więcej tyle samo co produkcja pierwotna na kontynencie
europejskim, a więc również w Polsce.
Upwelling - zjawisko wypychania wód głębinowych na powierzchnię, są to lokalne prądy wstępujące.
W oceanach największa produkcja pierwotna jest w warstwie eufotycznej. Jej grubość zależy od przezroczystości wody
- do kilkudziesięciu m, wyjątkowo do 100 m.
Przy średniej głębokość oceanu 4 km, warstwa eufotyczna zajmuje zaledwie 2% objętości wód oceanicznych.
1. 90% powierzchni oceanów ma produkcję pierwotną poniżej 50 g C/m2/rok.
2. Łączna produkcja powierzchni oceanów sięga zaledwie 16 mld…
…, związki mineralne i substancje humusowe.
Kwasy humusowe: huminowe i fulwowe
Skład substancji humusowych zależy od rodzaju substratu, głównie od ilości celulozy i ligniny.
Bardzo słabo rozkładają się żywice, np. bursztyn bałtycki, który powstawał kilkadziesiąt milionów lat temu. Trudno
rozkładają się również woski roślinne, chityna, lignina i garbniki.
Oddychanie
Wszystkie organizmy (autotrofy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)