Temat 9: Bezrobocie.
Bezrobocie, pojęcie i pomiar.
Rodzaje bezrobocia.
Przyczyny bezrobocia w ujęciu głównych nurtów teoretycznych.
Skutki bezrobocia.
Ograniczanie bezrobocia.
Inflacja, a bezrobocie - krzywa Phillipsa.
Ad. 1) Bezrobocie, pojęcie i pomiar.
Bezrobocie - to sytuacja, w której część osób w wieku produkcyjnym, zdolnych i gotowych do podjęcia pracy na typowych warunkach występujących w gospodarce, nie znajduje pracy, mimo podejmowanych wysiłków.
Bezrobotny - osoba zdolna i gotowa do podjęcia pracy, poszukująca pracy.
Ludność w wieku produkcyjnym (18-65 u mężczyzn, 18-60 u kobiet):
Aktywna zawodowo (zasób siły roboczej):
Aktywni zawodowo = osoby pracujące + bezrobotni
Bierna zawodowo
Bierni zawodowo - pozostałe osoby w wieku produkcyjnym (np. osoby w wieku produkcyjnym uczące się, odbywające służbę wojskową, kobiety prowadzące gospodarstwa domowe)
Miary bezrobocia:
Liczba bezrobotnych (w tysiącach) → miara absolutna
Liczba bezrobotnych
Stopa bezrobocia = ————————————— ·100
Liczba aktywnych zawodowo
Metody pomiaru bezrobocia (wg źródeł danych):
Bezrobocie rejestrowane
Bezrobocie wg BAEL (badanie aktywności ekonomicznej ludności)
Bezrobocie rejestrowane - wg danych urzędów pracy, które stosują ustawową definicję bezrobotnego, zgodnie z obowiązującą ustawą (Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20.04.2004 r., z późniejszymi zmianami).
BAEL - jako bezrobotne traktuje się osoby, które w danym tygodniu nie pracowały, aktywnie poszukiwały pracy i są gotowe ją podjąć (metodologia międzynarodowa, badania ankietowe, kwartalne).
Liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia liczone wg tych metod różnią się: np. wg badań GUS (Główny Urząd Statystyczny) stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec 2007 roku wyniosła 11,4%, a wg BAEL na koniec IV kwartału wynosiła 8,5%.
Strumień napływu do zasobu bezrobocia - z zasobu zatrudnienia (zwolnienia + odejścia z pracy), osoby wchodzące na rynek pracy po raz pierwszy (absolwenci szkół), osoby wracające na rynek pracy po przerwie.
Strumień odpływu z zasobu bezrobocia - osoby otrzymujące prace, bezrobotni przechodzący w stan bierności zawodowej (emerytura, zniechęcenie, rezygnacja, wojsko).
Zmiana zasobów bezrobocia - zależy od różnicy pomiędzy napływem, a odpływem z bezrobocia.
(…)
… jednoczesnego występowania wysokiej inflacji i wysokiego bezrobocia, czyli stagflacji. Wtedy odwołamy się do koncepcji naturalnej stopy bezrobocia. Przy wykorzystaniu koncepcji naturalnej stopy bezrobocia model krzywej Philipsa przyjął postać:
W punkcie A stopa bezrobocia jest równa stopie naturalnej a inflacja jest zerowa, zatem uczestnicy rynku oczekują zerowej inflacji również w przyszłości. Załóżmy, że tę…
… sytuację:
bezrobocie dobrowolne
bezrobocie przymusowe
ze względu na powiązania bezrobocia z sytuacją na rynku pracy:
bezrobocie odpowiadające równowadze
bezrobocie w stanie nierównowagi na rynku pracy
Ad. 3) Przyczyny bezrobocia w ujęciu głównych nurtów teoretycznych.
Koncepcja naturalnej stopy bezrobocia - wywodzi się z nurtu neoklasycznego (Friedman), lata 50-te. Naturalna stopa bezrobocia odpowiada…
… w stanie równowagi używane jest pojęcie stopy bezrobocia niepowodującej przyspieszenia inflacji (jest ona określana skrótem NAIRU).
Wysokość bezrobocia w stanie równowagi ulega zmianie. Początkowo w latach 50-tych XX wieku była ona szacowana na 3-4%. W latach 80. i 90. stwierdzono wzrost naturalnej stopy bezrobocia do około 8%. Obecnie (po roku 2000) doszło do jej ponownego obniżenia do poziomu około 7…
… ta ma wyłącznie krótkookresowy charakter).
Długookresowa krzywa Philipsa jest pionowa i odpowiada poziomowi naturalnej stopy bezrobocia. Model długookresowej krzywej Philipsa przemawia przeciwko ekspansywnej polityce gospodarczej, natomiast wskazuje, że korzystna może być restrykcyjna polityka pieniężna, która przejściowo doprowadza do wzrostu bezrobocia, ale po pewnym czasie wróci ono do naturalnego poziomu…
… 12 miesięcy
ze względu na jawność występowania bezrobocia:
bezrobocie jawne - ujęte w statystykach
bezrobocie ukryte - nie jest widoczne w statystykach, może występować jako zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy, ale wbrew woli osoby pracującej. Może być to też zatrudnienie poniżej posiadanych kwalifikacji (wbrew woli osoby pracującej). W gospodarce centralnie planowanej bezrobocie ukryte…
… występowało w postaci tzw. przerostów zatrudnienia.
ze względu na przyczyny występowania bezrobocia:
bezrobocie frykcyjne - do 3 miesięcy
bezrobocie strukturalne
bezrobocie wynikające z niedostatku popytu na pracę
bezrobocie płacowe (klasyczne)
Bezrobocie frykcyjne - minimalny poziom bezrobocia, związany z koniecznymi dopasowaniami w ciągle zmieniającej się gospodarce. Stale pojawiają się na rynku pracy nowe…
… charakter chroniczny (inaczej przewlekły).
Bezrobocie wynikające z niedostatku popytu (keynesowskie, koniunkturalne) - występuje wówczas, gdy faktyczna produkcja jest niższa od produkcji potencjalnej, a popyt zagregowany jest zbyt niski, natomiast płace i ceny nie zdążyły się obniżyć do poziomu zapewniającego równowagę. Pracownicy są gotowi podjąć pracę za płacę typową na rynku, ale nie mogą znaleźć pracy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)