To tylko jedna z 18 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Temat nr 2 Badanie warunków geometrycznych oraz stanu mechanizmów i optyki teodolitu i niwelatora 1. Sprzęt Teodolit Zeiss Jena Theo 010 z libelą kolimacyjną, teodolit Theo 10A, tarcza celownicza, szkicownik, dzienniki do pomiaru kątów, Niwelator libelowy i samopoziomujący, łaty, żabki, szkicownik, dzienniki do niwelacji 2. Miejsce odbywania ćwiczeń Sala III G. 3. Cel ćwiczeń Badanie warunków geometrycznych teodolitu z libelą kolimacyjną i z automatycznym poziomowaniem indeksu kręgu pionowego oraz warunków geometrycznych niwelatora libelowego i samopoziomującego 4. Opis zagadnienia A. Teodolit Jednym z czynników zapewniających określoną dokładność pomiaru jest sprawność użytego do pomiaru instrumentu. Przedmiotem naszych rozważań będzie teodolit optyczny, z jedno- lub dwumiejscowy systemem odczytowy. Sprawnym teodolitem będziemy nazywać instrument, który spełnia teoretyczno założenia konstrukcyjne, czyli jest pozbawiony usterek mechanicznych, optycznych i błędów instrumentalnych. Trudno oczekiwać, aby instrument był absolutnie bezbłędny, gdyż po pewnym czasie, skutkiem wielu czynników zewnętrznych (np: transport, temperatura, naprężenia wewnętrzne materiału, z którego jest wykonany dany sprzęt), działania urządzeń mechanicznych i pewne warunki geometryczne mogą zostać zakłócone. Wzajemne położenie niektórych elementów optycznych skutkiem wyżej wspomnianych czynników także może ulec zmianie. Sprawdzenie i rektyfikacja teodolitu obejmuję zatem trzy grupy czynności usunięcie uszkodzeń mechanicznych konserwację elementów optycznych, rektyfikację warunków geometrycznych, Do rektyfikacji warunków geometrycznych teodolitu można przystąpić po uprzednim usunięciu uszkodzeń mechanicznych i należytej konserwacji elementów optycznych. Wpływ pewnych błędów można wprawdzie eliminować drogę odpowiednich metod pomiaru (najczęściej przez pomiar w dwóch położeniach lunety), ale ogólnie dąży się do tego, aby drogą rektyfikacji eliminować stwierdzone błędy instrumentalne, sprowadzające ich niekorzystny wpływ praktycznie do zera. Uszkodzenia mechaniczne Przed przystąpieniem do konserwacji elementów optycznych i rektyfikacji warunków geometrycznych należy stwierdzić i ewentualnie usunąć uszkodzenia mechaniczne instrumentu, spodarki i statywu. Przyczyny powstawania uszkodzeń mechanicznych są różne. Najczęściej ulega uszkodzeniu
(…)
…, który działa na zasadzie dwóch par klinów optycznych lub
dwóch płytek płaskorównoległych.
Błąd paralaksy systemu odczytowego
W dwumiejscowym systemie odczytowym występują dwa rodzaje błędu paralaksy:
– paralaksa pomiędzy dwoma obrazami podziału kręgu A i B,
– paralaksa pomiędzy obrazami podziału (A i B) a obrazem mikrometru.
Błąd paralaksy pomiędzy dwoma obrazami podziału kręgu A i B występuje wówczas, gdy obraz części
A nie tworzy się w płaszczyźnie części B. Obrazy kresek górnych i dolnych nie są jednocześnie
jednakowo ostre.
Błąd paralaksy pomiędzy obrazem podziału kręgu A i B a obrazem mikrometru powstaje wówczas,- gdy
obraz podziału kręgu (A i B) nie tworzy się w płaszczyźnie skali. Obraz podziału kręgu (A i B) i obraz
mikrometru nie są jednocześnie jednakowo ostre
Błąd runu
W dwumiejscowym systemie…
… wysokości
statywu, powinny pewnie dociskać okucia elementów drewnianych. W przypadku stwierdzenia
zerowania gwintu śrub motylkowych statyw jest niesprawny. Uszkodzone śruby należy wymienić.
Sprawdzenie systemu odczytowego
Po przeglądzie i ewentualnej konserwacji elementów mechanicznych i optycznych teodolitu należy
sprawdzić, czy system odczytowy jest wolny od dwóch podstawowych błędów: błędy paralaksy…
… w oparciu o kolimator. W takich przypadkach zakładamy, że kolimator ten jest w pełni
sprawny i został przed rektyfikacją także sprawdzony metodami podanymi
Warunek libel
W ramach tego warunku należy sprawdzić i zrektyfikować wszystkie libele umieszczone na
alidadzie, oprócz libeli kolimacyjnej i ewentualnie libeli na lunecie, którą rektyfikujemy przy usuwaniu
błędu miejsca zera. Libele na alidadzie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)