Badania mikroskopowe żeliw
Klasyfikacja żeliw
Żeliwo - jest to stop żelaza, otrzymany w drodze przetopienia surówki, zawierający ponad 2,5 ÷ 4,5% C oraz inne składniki, z których krzem, mangan, fosfor i siarka są zawsze obecne. Węgiel w żeliwach może występować w dwóch postaciach: w stanie wolnym jako grafit lub w postaci związanej w cementycie. W zależności od tego rozróżnia się żeliwa szare, które niezależnie od struktury osnowy (ferrytycznej, perlitycznej lub ferrytyczno - perlitycznej) zawierają wydzielenia grafitu, oraz żeliwa białe, w których węgiel występuje prawie wyłącznie w postaci cementytu.
Struktura żeliw zależy zarówno od szybkości krystalizacji metalu jak i od składu chemicznego. Najistotniejszy wpływ na strukturę żeliwa wywiera zawartość krzemu i węgla - dokładnie ilustruje to rysunek poniżej.
Wykres Maurera
Żeliwa szare:
W żeliwach szarych grafit występuje w postaci nieregularnych płatków różnej wielkości, tworząc nieciągłość w osnowie metalicznej. Żeliwa szare odznaczają się niską wytrzymałością na rozciąganie i zgniatanie przy dość dobrej wytrzymałości na ściskanie. Wytrzymałość zmęczeniowa tych żeliw jest niewielka, ze względu na istnienie karbów naturalnych. Z tego samego powodu żeliwa szare są mało wrażliwe na działanie wad powierzchniowych, wszelkiego rodzajów karbów konstrukcyjnych itp. Główną zaletą żeliwa szarego są przede wszystkim dobre własności odlewnicze, przejawiające się wysoką rzadko płynnością , dobrym wypełnianiem form, małym skurczem odlewniczym. Inne zalety związane z obecnością wydzieleń grafitu to: dobre własności przeciwcierne i zdolność tłumienia drgań. Żeliwa sferoidalne:
Żeliwami sferoidalnymi nazywa się żeliwa, w których podczas krzepnięcia grafit wydziela się w postaci kulek. Otrzymuje się je w wyniku procesu modyfikacji, który polega na wprowadzeniu do metalu - bezpośrednio przed jego odlewaniem - niewielkiego dodatku magnezu (w stopie z niklem lub miedzią).
Struktura osnowy żeliw sferoidalnych, podobnie jak u zwykłych żeliw szarych, może być ferrytyczna, ferrytyczno - perlityczna lub perlityczna.
Żeliwo sferoidalne zastępuje z powodzeniem nie tylko staliwo, lecz także niektóre odkuwki stalowe. Wytwarza się z niego takie części silników samochodowych, jak wały wykorbione, wałki rozrządcze, cylindry i pierścienie tłokowe. Żeliwa białe:
Żeliwa białe ze względu na zawartość węgla dzielą się na: podeutektyczne, eutektyczne i nadeutektyczne:
Struktura żeliwa podeutektycznego (o zawartości węgla poniżej 4,3%), składa się z perlitu, cementytu i ledeburytu przemienionego.
(…)
… długotrwałego (rzędu kilkudziesięciu godzin) wyżarzania w wysokiej temperaturze (ok.. 1000°C) ulegają określonemu uplastycznieniu, dzięki odwęgleniu lub grafityzacji lub obu tym procesom łącznie. W zależności od sposobu przeprowadzenia tej obróbki otrzymuje się:
Żeliwa ciągliwe białe, otrzymywane przez wyżarzanie żeliw białych w środowisku utleniającym np. w rudzie żelaza. Żeliwa ciągliwe czarne, otrzymywane przez wyżarzanie żeliw białych w środowisku obojętnym.
Żeliwa ciągliwe perlityczne, otrzymywane przez wyżarzanie żeliw białych w środowisku obojętnym, lecz bez temperatury doprowadzania do końca procesu grafityzacji .
Żeliwo ciągliwe odznacza się dobrą skrawalnością, dużą odpornością na działanie dymu i kwaśnej wody kopalnianej. Wykonuje się z niego odlewy o dużej wytrzymałości, dobrej plastyczności…
…, obrabialności i odporności na uderzenia, gdyż łączy w sobie dobre własności odlewnicze żeliwa z dobrymi własnościami mechanicznymi staliwa. Jest szeroko stosowane w przemyśle maszyn rolniczych, samochodowym, obrabiarkowym, w kolejnictwie itp.
Żeliwa stopowe:
Żeliwami stopowymi nazywa się żeliwa zawierające dodatkowo pierwiastki takie jak nikiel, chrom, molibden, aluminium, tytan, wanad, miedź, wolfram, bor…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)