Azbest w środowisku - właściwości, toksyczność
Co to jest azbest?
Azbest jest nazwą handlowa grupy minerałów włóknistych, które pod względem chemicznym są uwodnionymi krzemianami różnych metali, głównie magnezu i żelaza.
Z uwagi na budowę, rozróżnia się dwie grupy azbestu:
Serpentynowy, tzw. azbest biały. Jest to uwodniony krzemian magnezowy zawierający około 40 % krzemionki i podobną ilość tlenku magnezowego oraz niewielką domieszkę glinu, żelaza i innych metali. Jego włókna mają przekrój rurkowy o średnicy minimalnej około 0,015 µm, są więc niedostrzegalne w mikroskopie świetlnym. Amfibolowy - jego produkcja wynosi około 7 % produkcji światowej. Średnica jego włókien jest rzędu 0,1 µm
Trochę historii ...
Azbest obdarzony tak cennymi cechami jak miękkość, giętkość, odporność na ogień, postrzegany był w czasach starożytnych jako jedwab tajemniczego świata minerałów.
Nadawano mu wiele nazw, znany był jako kamień bawełniany, len kamienny, skalny oprzęd, płótno niepalne.
Aktualnie używane nazwy amiantus i azbest, greckiego pochodzenia, odzwierciedlają cechy surowca związane z odpornością na ogień,
Azbest, czyli niegasnący jest nazwą stosowaną w języku angielskim, niemieckim i wielu innych,
Termin amiantus ( „nieplamisty”) stosowany jest do dzisiaj w języku francuskim. Wywodzi się stąd, iż minerał wrzucony do ognia nie spala się, nie traci na wadze, a staje się jakby czystszy. Starożytni Rzymianie używali azbestu do wyrobu płótna zwanego „linum vivum” („żyjące płótno”), w które owijali zwłoki władców, aby po spaleniu zachować ich prochy. I w n.e. - nazwa asbestion, czyli nieugaszony, pojawiła się po raz pierwszy w „Historii naturalnej” Pliniusza Starszego
ok. 4500 lat temu stwierdzono występowanie azbestu na podstawie wykopalisk dokonanych w Finlandii,
w Europie Południowej znany jest od ponad 2500 lat, XV - XIX w. - azbest dodawany był do różnych surowców w celu uzyskania, m.in., knotów do świec, niepalnego papieru, skóry, a także do wyrobów tekstylnych, sukna na płaszcze żołnierskie,
lata 60-te XIX w. - zapoczątkowana została nowa gałąź przemysłu materiałów budowlanych w postaci pokryć dachowych z dodatkiem niepalnego azbestu,
początek XX w. - opracowanie technologii produkcji - lekkiej, wytrzymałej, trwałej i niepalnej płyty azbestowo-cementowej - eternitu,
19 czerwca 1997 r. uchwalona została przez Sejm Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest,
2002 r. - zaczął obowiązywać 30-letni „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
(…)
…: pylicy azbestowej (azbestozy), łagodnych zmian opłucnowych, raka płuc i międzybłoniaków
ekspozycję parazawodową
Dotyczy mieszkańców terenów sąsiadujących z kopalniami i zakładami przetwarzającymi azbest oraz rodzin pracowników tych zakładów.
ekspozycję populacji generalnej (środowiskową)
Jest związana z występowaniem azbestu w powietrzu atmosferycznym, wodzie pitnej i artykułach spożywczych.
W ekspozycji parazawodowej i środowiskowej na pył azbestu praktycznie głównym skutkiem, który należy brać pod uwagę jest międzybłoniak opłucnej. W zależności od poziomu ekspozycji może być również obserwowany wzrost ryzyka raka płuca.
Azbest może być również związany występowanie innych nowotworów: krtani, żołądka i jelit, trzustki, jajnika. Jednak zwiększenie ryzyka w tych grupach nowotworów…
… za koniecznością ograniczenia pyłu azbestu w środowisku miejskim jest wykazany związek między narażeniem na ten minerał, paleniem papierosów, a występowaniem raka płuca. W tych warunkach ryzyko wystąpienia raka płuc wzrasta 50-krotnie.
Wartości biologiczne i toksyczne
Azbest znajduje się na liście substancji o udowodnionym epidemiologicznym działaniu rakotwórczym u ludzi w warunkach narażenia zawodowego…
… obowiązywać 30-letni „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest” stosowanych na terytorium Polski (do roku 2032).
Odmiany azbestu
W zależności z jakim metalem krzemiany tworzą związek wyróżnia się kilka typów azbestu o różnej szkodliwości dla zdrowia. Najgroźniejszy jest azbest niebieski - KROKIDOLIT
należy do grupy amfiboli, najbardziej szkodliwy, rakotwórczy i mutagenny,
najwcześniej wycofany z użytkowania w latach 80 - tych
Największe zastosowanie przemysłowe ma azbest biały - CHRYZOTYL
przedstawiciel grupy serpentynu, uwodniony krzemian magnezu
najczęściej z azbestów stosowany w produkcji wyrobów azbestowo - cementowych, popularnych wyrobów tkanych i przędz termoizolacyjnych
Następnie azbest niebieski oraz brązowy - AMOSYT
należy do grupy amfiboli, o szkodliwości pośredniej miedzy krokidolitem…
… od technologii produkcji. Termiczne unieszkodliwianie odpadów azbestowych
Polska firma Aton-High Technology SA opracowała mobilny reaktor, który zamienia pylący azbest w neutralny atonit. Urządzenie to wykorzystuje mikrofale, dlatego nazywane jest też „mikrofalówką Parosa”. Zalety:
Proces unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest odbywać się może w miejscu występowania odpadów
Proponowana technologia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)