Zmierczak. Notatka składa się z 2 stron.
Arystoteles Arystoteles (384-322 p.n.e.) - był „niewiernym uczniem” Platona. Odcinał się od wyłącznie racjonalnego, pozbawionego empiryzmu poznawania. Tak jak filozofia Platona miała przełożenie na jego myślenie o państwie, tak filozofia Arystotelesa również miała wpływ na poglądy polityczne.
Arystoteles został wychowawcą młodego Aleksandra Macedońskiego, odsunął się od niego, ponieważ sprzeciwiał się ideom panhelleńskim. Wrócił do Aten i założył liceum. Dzieła Arystotelesa przechowały się do dzisiaj w dużej liczbie. Badawcze dzielą je na:
• Dzieła logiczne;
• Pisma przyrodnicze;
• Pisma praktyczne („Etyka” i „Polityka”).
Metafizykę definiował jako sferę najpierwszą, poprzedzającą fizykę, fizyka opisywała działanie świata, a etyka - sposób, w jaki człowiek powinien żyd. Ogólny pogląd na świat i poznanie • Arystoteles miał przygotowanie biologiczne - jego ojciec był lekarzem. Fakt ten sprawił, że spojrzenie na świat Arystotelesa różniło się od platońskiego, ponieważ wiedza biologiczna wymuszała podejście bardziej empiryczne. Poznanie doświadczalne odgrywało wielką rolę w filozofii Arystotelesa. Choć nie był sensualistą, to twierdził, że trzeba zetknąć się z rzeczywistością, by coś o niej wiedzieć - wrodzonych pojęd w człowieku nie ma. Wiedza umysłowa jest celem, ale wiedza empiryczna jest podstawą - bez poznania zmysłowego do poznania racjonalnego nie można dojść.
• Arystoteles dzielił wiedzę na teoretyczną i praktyczną. Rozum ma poznad zasadę działania bytu (wiedza teoretyczna), ale z drugiej strony jego zadaniem jest poznanie, jak żyd (wiedza praktyczna).
• Twierdził, że bytem są realne rzeczy - dzielił je na materię i formę. Na przykład: człowiek może byd łysy, gruby, niski, wysoki (co jest materią), natomiast jego całokształt jest taki sam (forma). Stąd też ważniejsza dla poznania jest forma - odnosił to do polityki. Dochodził jednak do idealizmu, mówiąc, że forma i materia są nierozdzielne - przy czym na początku istniała czysta forma, poprzedzająca materię
o Rozróżnienie materii i formy Arystoteles wyjaśniał na przykładzie pomnika: mając pojęcie, czym jest pomnik - czyli znając formę - pomimo różnorodności poszczególnych przejawów tego pomnika - a więc materii - rozpozna go Forma jest pierwotna: rzeźbiarz posiada pewną ideę, którą „przekuwa w materię”. Pierwotnośd formy Arystoteles była dowodem kosmologicznym na istnienie Istoty pierwszej - co przejął Tomasz z Akwinu. Państwo • Arystoteles zastanawiał się nad człowiekiem: co jest formą określającą człowieka - odpowiedział, że człowiek jest istotą społeczną, stworzoną do życia w państwie, w polis.
• Wyznawał sposób myślenia zwanym teleologicznym - wszystko ma jakiś sens i czemuś służy: natura więc nie czyni nic bez celu, a więc skoro natura dała wyłącznie człowiekowi mowę, to język ma służyd do określania tego, co tworzy rzeczy szkodliwe, jak również tego, co sprawiedliwe. Jedynie człowiek ma zdolnośd odróżniania dobra i zła, wspólnota takich istot staje się podstawą państwa.
(…)
… w rodzinie i w państwie pozwala nam osiągnąć pełnię człowieczeństwa: sprawiedliwośd może istnieć tylko między ludźmi - człowiek sam nie może być niesprawiedliwy względem siebie, to pojęcie odnosi się zawsze w relacji z drugim człowieka. Z natury więc najpełniej to człowieczeństwo można osiągnąć w państwie.
• Państwo jest pojęciem pierwotnym - polis jest instytucją, dzięki której najpełniej dochodzimy…
…, geografii, itd. (na co później powoła się Monteskiusz). Arystoteles dokonał klasyfikacji ustrojów:
o Pierwszym kryterium był podział na dobre i złe
▪ Dobre dążą do sprawiedliwości i do osiągnięcia pełni człowieczeństwa przez obywateli
▪ Złe, które nie przejawiają tego dążenia; ich celem jest dobro rządzących
o Drugim - liczba osób mających udział we władzy
Monarchia Tyrania Demokracja(zła)
Arystokracja Oligarchia Politea(dobra)
• Arystoteles twierdził, że rzadko kiedy nadmiernie bogaci i nadmiernie biedni są cnotliwi. Biedni okazują się zbyt przewrotnymi złoczyńcami w drobnych rzeczach - a więc biedni nie są w stanie myśleć w kategoriach państwowych. Bogacze natomiast nie są zainteresowani trwaniem polis. A więc optymalnym ustrojem jest ten, w którym przeważa klasa średnia. Arystoteles głęboko zakorzenił…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)