ARYSTOTELES Arystoteles był uczniem Platona, większość życia spędził w Atenach. System filozoficzny, który stworzył był obszerniejszy niż Platona. Jego filozofia dzieliła się na praktyczną (etyka, polityka) i teoretyczną (fizyka, matematyka, pierwsza filozofia).
Pierwsza filozofia - nauka o bycie, fundament wszelkiej filozofii.
Po Arystotelesie pojawił się termin METAFIZYKA - wprowadził go do użytku ANDRONIKOS z RODOS (I w. n.e.). Uporządkował i pogrupował tematycznie rozproszone pisma Arystotelesa. Najpierw zebrał rozprawy dot. przyrody (fizyka), a następnie te o pierwszej filozofii (następowały bezpośrednio po fizyce - stąd nazwa metafizyka). Termin ten używany był przez prawie siedemna† bytem nie jest ani materia, ani idee. Bytem samoistnym - substancją są jedynie konkretne rzeczy. W każdej substancji da się wyodrębnić dwa nierozdzielne czynniki: formę i materię. Forma to własności ogólne, pojęciowe rzeczy, materia to własności jednostkowe rzeczy. Forma i materia nie istnieją oddzielnie - HILEMORFIZM .
Forma danej rzeczy są to własności, które decydują o tym, czym dana rzecz jest. Materia - własności jednostkowe, to to co rozróżnia daną rzecz od innych, sprawia że jest niepowtarzalna. Z tych dwu elementów ważniejsza jest forma. Naukę możemy rozwijać tylko przy pomocy form, forma ma istotniejsze znaczenie dla poznania.
Co jest przyczyną i celem powstania substancji? Analiza dynamiczna.
Arystoteles podaje przykład rzeźbiarza i posągu. Rzeźbiarz najpierw ma pomysł na rzeźbę (I etap), później powstaje konkretna, istniejąca rzeźba (II etap). Te dwie sytuacje łączy forma. Arystoteles doszedł do wniosku, że forma jest przyczyną rzeczy. Inny przykład: rozwój wyrastającej z nasiona rośliny zmierza do wykształcenia cech charakterystycznych dla jej gatunku, dąży do wykształcenia cech gatunkowych, które decydują o tym, czym jest. Celem jest forma. Każdy rozwój zmierza do przybrania tych cech, które są dla niego charakterystyczne. Forma odgrywa podstawową rolę w rozwoju substancji, jest siłą działającą celowo, jest energią - ACTUS . Forma ujęta dynamicznie to akt.
Materia w ujęciu dynamicznym jest pewną dyspozycją (potencją) do stania się czymś. Proces stawania się (rozwoju) to aktualizowanie się potencji. Jeśli potencja zostanie w pełni zrealizowana to taki byt nazywamy ENTELEHIĄ . Są więc trzy elementy w dynamicznym ujęciu substancji: akt, potencja, entelechia.
Arystoteles postrzegał świat jako organizm, w którym bezustannie aktualizuje się potencja. Świat jest hierarchią bytów powiązanych pzryczynowo-skutkowo. Ten łańcuch przyczyn i skutków nie jest nieskończony. Pierwszą przyczyną jest czysta forma - niezmienny wieczny poruszyciel. Jest ona źródłem wszelkiego ruchu i zmian w świecie. Jest to jedyny przypadek istnienia formy bez materii. W przypadku człowieka
(…)
…. Arystoteles oczekiwał, iż zostanie przez Platona wybrany na następcę Platona w Akademii, gdy tak się nie stało opuścił Ateny. Był nauczycielem Aleksandra Macedońskiego. Gdy wrócił do Aten założył szkołę filozoficzną przy gaju poświęconym Appolinowi Likeońskiemu, dlatego szkołę tę nazwano liceum. Inną nazwą była szkoła perypatetycka (perypatei - przechadzać się). Obok Akademii Platońskiej była najważniejszą…
… zakresie. Ludzie nie mogą jednak w pełni zrezygnować z życia praktycznego, (co wynika z ich natury). Tylko bogowie mogą i dlatego tylko oni mogą być w pełni szczęśliwi. Człowiekowi nie jest dostępna pełnia szczęścia. W życiu praktycznym człowiek musi kierować się zasadą, że zło pojawia się wtedy, gdy popadamy w skrajność, a dobro - gdy wybieramy złoty środek. Jest to etyka złotego środka. Np. złem jest skąpstwo i złem jest rozrzutność, trzeba znaleźć złoty środek określany mianem hojności. Pomiędzy tchórzostwem i brawurą jest odwaga. Wyjątkami od tej reguły są czyny, które są złe z samej istoty, trzeba je z zasady odrzucać w całości (zabójstwo, kradzież). Cnoty etyczne pozwalają osiągnąć złoty środek - osiągniecie szczęścia cząstkowego. Są trzy rozprawy Arystotelesa dot. etyki. Polityka.
Arystoteles…
… to oligarchia (sprawują władzę dla własnego dobra).
Gdy władzę sprawuje większość, ustrój jest dobry jeżeli rozumiemy pojęcie demos jako populus (ogół obywateli) - taki ustrój to politeja - większość sprawuje władzę dla dobra ogółu. Gdy rozumiemy demos jako plebs, większość niewykształconą, nie przygotowaną do sprawowania władzy, jest to zły ustrój, w którym większość rządzi dla własnego dobra - demokracja…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)