To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Arthur Schopenhauer (1788-1860) dysertacja doktorska Schopenhauera Praca ta powstała pod wpływem Kanta. Świat doświadczenia jest światem zjawiskowym, jako taki jest on światem naszych umysłowych przedstawień. Wszystkie przedstawienia są jednak powiązane z innymi przedstawieniami. Wiedza jest zaś poznaniem tych uregulowanych relacji. Podstawową zasadą, która rządzi poznawaniem przez nas przedmiotów jest zasada racji dostatecznej dla owych powiązań.
Istnieją cztery główne klasy przedmiotów i cztery główne typy ich relacji. Co za tym idzie, cztery są i podstawowe formy zasady racji dostatecznej, a jej ogólne sformułowanie jest z tych form wyabstrahowane.
Do pierwszej klasy przedmiotów należą przedstawienia naoczne, empiryczne i pełne (przedmioty badań nauk przyrodniczych), którymi rządzi zasada racji dostatecznej stawania się.
Druga klasa przedmiotów składa się z pojęć abstrakcyjnych, powiązanych sądami. Sądem - syntezą pojęć - rządzi zasada racji dostatecznej poznania.
Na klasę trzecią składają się „aprioryczne naoczności form zmysłu zewnętrznego i zmysłu wewnętrznego, przestrzeni i czasu”, a więc przedmioty matematyczne. Prawo, z godnie z którym części przestrzeni i czasu wzajemnie się określają jest zasadą racji dostatecznej bytu.
Klasa czwarta zawiera tylko jeden element: podmiot woli rozpatrywany jako przedmiot dla poznającego podmiotu, a więc Ja jako źródło chcenia. Zasadą, która rządzi poznawaniem przez nas relacji między podmiotem a jego aktami woli jest zasada racji dostatecznej działania, a więc prawo motywacji.
świat jako przedstawienie Jak mówił Berkeley, esse rzeczy zmysłowych jest ich percipi . Schopenhauer twierdzi, że świat jest moim przedstawieniem - i chodzi mu oczywiście o przedstawienie intuicyjne, a nie abstrakcyjne (przedstawienia abstrakcyjne to pojęcia). Przedstawienia intuicyjne wspólne są człowiekowi i wyższym zwierzętom, u których występują warunki możliwości świata zjawiskowego - czas, przestrzeń i przyczynowość. Zwierzęta dysponują więc intelektem, ale nie rozumem.
Schopenhauer połączył doktrynę Kanta z hinduską doktryną Mai. Wszystkie jednostkowe przedmioty i podmioty są zjawiskami, czyli Mają. Świat jest fenomenalny, ale czy istnieje sfera noumenów?
biologiczna funkcja pojęć i możliwości metafizyki Przesłanką dla stworzenia przez rozum pojęć abstrakcyjnych jest doświadczenie. Pełnią one przede wszystkim funkcję praktyczną przy porządkowaniu materiału poznawczego. Pomijają różnice między jednostkami, ale umożliwiają utrzymywanie i przekazywanie wiedzy eksperymentalnej.
Wiedza jest służebnicą ciała, konieczną dla rozwoju organizmu. Rozum pełni więc funkcję przede wszystkim biologiczną. Nie jest więc przystosowany do przenikania ku światu noumenalnemu. Metafizyka możliwa jest tylko dzięki temu, że intelekt, choć pozostaje sługą woli, może się rozwinąć do tego stopnia, że potrafi osiągnąć przedmiotowość. Intuicja, która pozwala wejrzeć w świat rzeczy samych w sobie, jest umieszczona na poziomie spostrzeżenia. Przesłanką filozofii jest więc wzajemne oddziaływanie intuicji i myślenia pojęciowego.
(…)
… woli.
Metafizyczna wola jest nie tylko „ślepym pędem” i „wiecznym stawaniem się”, ale też wolą życia. Dowodem jest choćby to, jak przyroda troszczy się o zachowanie gatunku.
metafizyczny pesymizm
Skoro wola jest bezkresnym dążeniem, to nie może osiągnąć stanu zaspokojenia. Ta jej cecha widoczna jest w jej samouprzedmiotowieniach i w ludzkim życiu. Człowiek nigdy nie osiąga zaspokojenia ani szczęścia. Dostępne nam szczęście jest tylko chwilowym brakiem pragnienia, które szybko się nudzi.
Każda jednostkowa rzecz stara się utrzymać swoje istnienie kosztem innych rzeczy - świat jest więc polem konfliktu, który ujawnia naturę woli skłóconej z sobą samą. I to właśnie egoizm, chciwość i okrucieństwo ludzi prawdziwie uzasadniają państwo. Pesymizm Schopenhauera jest pesymizmem metafizycznym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)