To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Arianie - Bracia polscy
W 1517 r w Niemczech Marcin Luter zapoczątkował reformację kościoła katolickiego, czego wynikiem był rozpad kościoła rzymsko-katolickiego. W wyniku tego rozpadu uformowały się trzy nurty wyznaniowe, był to: luteranizm, kalwinizm i anglikanizm. W tym czasie od tych głównych powstawały inne o mniejszym znaczeniu. Jednym z takich wyznań był arianizm - był odłamem kalwinizmu. Wyznanie arian powstało w latach 1562-1565. Ich wyznawców nazywano antytrynitarzami, a w Polsce - bracimi polskimi. To wyznanie znalazło wielu zwolenników na całym świecie. Arianizm wówczas był jednym z niewielu wyznań o tak radykalnych poglądach - w każdej części świata arianie mieli inne poglądy, lecz również posiadali jednakowe poglądy, a były to:
- odrzucali dogmat Trójcy Świętej, - wysuwali na pierwszy plan treści moralne oraz postulaty tolerancji religijnej,
- zakazywali udziału w wojnach,
- nakazywali potępienie pańszczyzny i poddaństwa,
- nakazywali, aby szlachta zrzekła się swoich majątków ziemskich,
- uważali wszystkich ludzi za równych.
W Polsce ów odłam znalazł wielu zwolenników zarówno wśród chłopów, mieszczan czy szlachty, a zwłaszcza w Małopolsce i na Wołyniu. Dzięki panującej tolerancji religijnej ustanowionej w 1573 r. Podczas Konfederacji Warszawskiej. Dzięki tej uchwale nie byli oni prześladowani na terenach Rzeczpospolitej (dlatego też nastąpił duży napływ różnowierców z całej Europy) - mogli swoje wyznania rozwijać. Główny ośrodek radykalnego nurtu braci polskich stanowił Raków, który miał posłużyć jako wzór miasta wprowadzającego w życie ich ideały, innym ważnym ośrodkiem był Pińczów. Bracia polscy przyczynili się do podniesienia poziomu oświaty i kultury w Polsce; ich szkoły stały na wysokim poziomie, wydawali także wiele książek. Znanymi polskimi pisarzami, arianami byli W. Potocki i Z. Morsztyn. Akademia Rakowska powstała w 1602 r. i miała na celu kształcić młodych ludzi. Raków wówczas zwany był polskimi Atenami. Wielkie znaczenie dla arian miała ugoda sandomierska (1570 r.) - miała być tarczą przeciw kontrreformacji, lecz stało się odwrotnie, bracia polscy nie zostali włączeni do tego związku. Skutkiem tego była uchwała sejmu Rzeczpospolitej (1658 r.) wymierzona przeciw arianom - na mocy tej uchwały w ciągu 3 lat arianie musieli opuścić kraj lub przejść na katolicyzm, w przeciwnym razie zostali by zabici. Niektórzy przeszli na chrześcijaństwo, inni zaś wyemigrowali do: (Siedmiogrodu, Prus, czy Holandii). Mimo tego na ziemiach Polskich pozostawili wiele budowli i opisów o ich działalności zawartych w kronikach, teraz my poznajemy - być może gdyby nie oni, to nawet część ludności nie znałaby historii itp.
Wyznanie arian jest mi „bliskie”, dlatego że rozwijało się ono na terenie gminy, w której mieszkam: Lublin/Suchodoły/Siedliska. Lublin był szczególnie ważnym ośrodkiem ariańskim, o czym świadczy liczba synodów 15 z 38 na całą Rzeczpospolitą. Suchodoły stały się miejscem zjazdów arian z wschodu kraju gdyż do zboru należało pięciu synów Suchodolskich: Piotr, Paweł, Andrzej, Mikołaj i Abraham - byli oni właścicielami dóbr (Siedliskich i Suchodolskich). W historii Suchodół widnieją dwie ważne daty związane z arianami: 1569 wtedy to Mikołaj Suchodolski zostaje najwyższym intendentem wyznania ariańskiego w Polsce. Rok 1571 - jest, to pierwszy duży napływ arian z Lublina do Suchodół, po tym jak zostali wygnani z ów miasta. Ten okres zapewne był okresem świetności Suchodół i Siedlisk - gdyż dla ludzi ze wsi była to okazja do zapoznania się z nową religią, wykształcenia ociemniałej ludności, oraz rolnicy czerpali korzyści z pobytu większej liczby ludności na tym terenie (powstało miejsce do zbytu płodów rolnych).
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)