Performans wg Schechnera - definicja Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturowego. Red. J.MacAloon. Przeł. K. Przyłuska-Urbanowicz. Warszawa 2009, s. 11 - 38. Znaniecki F.: Pojęcie roli społecznej. W: Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów. Wstęp i red. L. Kolankiewicz. Warszawa 2005.
E.Goffman: Rytuał interakcyjny i koncepcja występow w życiu codziennym E.Berne: W co grają ludzie. W: Antropologia widowisk… Mauss Marcel: Sposoby posługiwania się ciałem. Przeł. M.Król. W: Socjologia i antropologia. Wprowadzenie C.Levi-Strauss. Warszawa 2001. Lorenz Konrad: Rytuały zwierzęce i kulturowe. W: Antropologia widowisk… Freud S.: Czynności natrętne a praktyki religijne. W: Antropologia widowisk…
Turner Victor: Teatr w codzienności, codzienność w teatrze. W: Wiedza o kulturze. Cz. III: Teatr w kulturze. Zagadnienia i wybór tekstów. Oprac. W. Dudzik i L. Kolankiewicz. Warszawa 1991.
V.Turner: Od rytuału do teatru. Przeł. Dziekanowie. Warszawa 2005 (tu: koncepcja dramatu społecznego) SCHECHNER RICHARD- ur w 1934 roku w Newark w stanie New Jersey, jest jedną z najwybitniejszych osobowości amerykańskiego teatru eksperymentalnego. Jest profesorem performatyki w Tisch School of the Arts na Uniwersytecie Nowojorskim, a także wydawcą, krytykiem i reżyserem. Założyciel wydziału performatyki i jeden z twórców performatyki rozumianej jako dyscyplina akademicka. Schechner mówi, iż "działania [rozumiane ewidentnie jako przestrzeń badań performatyki] to aktywność wszystkiego co istnieje, począwszy od kwarków, poprzez istoty czujące i świadome, aż do gromad galaktycznych".
Jego książka pt. „Performatyka” jest rzetelnym opisem zjawiska jakim jest performatyka.
PERFORMATYKA - którą zajmuje się Schechner, bada teatr, przedstawienie, taniec i obrzęd, korzystając ze zdobyczy antropologii, historii, socjologii, semiotyki, architektury i teatrologii. Dyscyplina ta, koncentruje się na wzajemnych relacjach performansu kulturowego i zjawisk życia codziennego, zgłębia napięcia i sprzeczności we współczesnym świecie. PERFORMANSE : Wg Schechnera - „pierwszy performans” to sytuacja - nie zdarzenie ani gatunek. Performans wywodzi się z potrzeby, żeby coś się wydarzyło i żeby osiągnąć jakiś rezultat. składają się z zachowanych, skodyfikowanych, przekazywalnych zachowań. To „zachowanie w dwójnasób” tworzy się poprzez interakcję rytuału i zabawy. Jedna z definicji-zrytualizowane zachowanie, przesiąknięte zabawą lub przez nią uwarunkowane.
Czy w sztuce czy w sporcie, w muzyce popularnej lub życiu codziennym - składają się ze zrytualizowanych gestów i dźwięków. Nawet kiedy wydaje się nam że jesteśmy spontaniczny i oryginalni, większość z tego, co czynimy i wypowiadamy, została już uczyniona i wypowiedziana wcześniej - nawet przez nas samych. W sztukach performatywnych wyraźnie wydziela się i oznacza występy, podkreślając fakt, że zachowania artystyczne to „nie pierwszyzna”, lecz przeciwnie - że odgrywają je wyćwiczeni wykonawcy, którzy poświęcili swój czas na przygotowania i próby. Performans wywodzi się z potrzeby, żeby coś się wydarzyło i żeby osiągnąć jakiś rezultat. Performanse można improwizować, lecz to głównie w rzeczywistości polega na wyborze wśród znanego już materiału i na odpowiednim uszeregowaniu go.
(…)
…, która się różni nie tylko od przyrody (natury), ale także od świadomości jednostkowych. Zdaniem Znanieckiego rzeczywistość składa się z wielu porządków: fizyczno-przyrodniczego, jak również psychicznego, społecznego i idealnego. Sformułował zasadę "współczynnika humanistycznego", wedle której zjawiska społeczne należy traktować jako przedmiot czyichś czynności. Dlatego tak wielki nacisk kładł na doświadczenia i poglądy jednostek.
Według Znanieckiego przedmiotem socjologii są układy społeczne, które składają się z wartości. Człowiek jest podstawowym elementem każdego układu. Inne elementy, które wchodzą do jednego układu to wartości wtórne. Wyodrębnił on cztery układy zamknięte:
czyny społeczne - najprostsze układy społeczne, takie jak prośba czy powitanie. W każdym czynie można wyodrębnić następujące elementy…
… ciała, twarzy, oddalenie się od społeczności, izolacja (zamknięcie). Ma to na celu uświadomienie społeczności, że ma do czynienia z osobą, która uczestniczy w obrzędzie przejścia. Czasem następuje rytualna "śmierć" (może to być sen, omdlenie, upadek, wycieńczenie).
2) FAZA MARGINALNA: ( liminalna, okres przejściowy) - jednostka jest zawieszona, „nie ma jej”, straciła poprzednią rolę społeczną…
… albo zajęcia czasu wolnego w społeczeństwach nowoczesnych i ponowoczesnych.
Działania liminoidalne są DOBROWOLNE, a działania liminalne - wymagane.
ISTOTY LIMINALNE w obrzędach inicjacyjnych lub dojrzewania, bywają przedstawiane jako nie posiadające niczego. Aby pokazać, że nie mają żadnego statusu, właściwości, emblematów, świeckich ubrań wskazujących na rangę lub rolę społeczną, pozycję w systemie…
… ruchy, od których odzwyczaili się dorośli np. kucanie. Dziecko kuca naturalnie, natomiast my nie potrafimy już kucać. W ZALEŻNOŚCI OD SPRAWNOŚCI: sposoby te mogą być klasyfikowane ze względu na wynik tresury. Tresura jest poszukiwaniem i nabywaniem sprawności. Mowa tutaj o sprawności człowieka. Sposoby posługiwania się ciałem są zatem ludzkimi normami stosowanymi do tresury ludzi. PRZEKAZYWANIE FORMY…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)