10 PRZEDMIOT ANTROPOLOGII
różnorodność kultur
całościowe podejście do człowieka i kultury ośrodki myśli antropologicznej - amerykańska, brytyjska, francuska tradycja uprawiania antropologii.
I.
ANTROPOS - istota ludzka LOGOS- wiedza, słowo, nauka Antropologia - nauka zajmująca się badaniem ludzkości, nauka o człowieku i jego kulturze.
Kultura w XIX w. ujmowana wartościująco - kolonializm, wartościujące znaczenie dla ujmowania swojego porządku. W XX w. zakwestionowanie wartościującego ujmowania kultury. Niektórzy postrzegają ją jako naukę badającą społeczeństwa obce i egzotyczne
Ruth Benedict - przedstawicielka amerykańskiej antropologii . Koncentruje swą uwagę na tych celach fizycznych i technikach wytwórczych, na konwencjach i wartościach, które odróżniają daną społeczność od innych . Nauka badająca różnice między społeczeństwami.
Edmund Leach - antropologia jest badaniem systemu różnorodności ludzkiej antropologia wyrasta z fascynacji różnorodnością kulturową, egzotyką i rozmaitością obyczajową
Fascynacja odmiennością kulturową spowodowała zainteresowanie społecznościami obcymi.
Antropologia zaistniała w II poł. XIX w. kulturami europejskimi interesowało się już wiele nauk, np. historia, filozofia. Ale nie było dyscypliny, która interesowałaby się kulturą ludzi mieszkających w Afryce. ( antropologia kultury na tzw. antypodach) Antropolog z XIX w. jak i dziś jest badaczem różnorodności, ale przede wszystkim odmienności kulturowej. To zainteresowanie stwarza osobliwości przedmiotu antropologii.
Antropologia współczesna i dzisiejsza zajmuje się kulturami obcymi, ale bada też odrębności miast. II.
Josef Greenberg - określił antropologię jako najbardziej rozległą z naukowych dyscyplin, których przedmiotem jest rodzaj nauki.
Tę rozległość tworzą z jednej strony obszar geograficzny a z drugiej zainteresowanie tak odrębnymi dziedzinami jak język, struktura społeczna, ekspresja elastyczna, systemy wierzeń.
(ekspresja estetyczna - nauka o pięknie)
Antropologia zajmuje się wszystkimi specyficznie ludzkimi aspektami życia człowieka, którymi wyróżnia się on w świecie istot żywych całościowe podejście do człowieka
kultura(y) uznana za fundamentalną w obszarze badań antropologicznych.
Kultura jest to specyficznie ludzka cecha.
Kultura łac. „uprawa” - cycero - rzym 106- 43 p.n.e. użył wyrażenia kultura animi tzn. uprawa umysłu w rozprawach tuskulańskich.
Termin Kultura wiązano z wszelką działalnością ludzką - mają na celu pielęgnowanie, kształcenie, doskonalenie.
W tradycji greckiej odpowiednikiem rzymskiego wyrażenia kultura była „ paideia” oznaczająca ukształtowanie w człowieku ideału człowieczeństwa.
(…)
… ze sobą rzeczy. Rezultat historii tej przyczyny. Antropologia kulturowa ukształtowała się gdy inne dyscypliny były już rozwinięte - XIX
antropologia wyrosła z badań nad społecznościami mało znanymi. Badaniami objęto społeczeństwa ulokowane na tzw. antypodach ( Azja, Afryka) - opozycja centrum i peryferii fascynacja społeczeństwami, które były niewielkie i tym samym ubogie w historię.
Względna prostota…
…
Antropologia wyspiarska - szkoła funkcjonalna
antropologia społeczna - antropologia brytyjska
antropologia kulturowa - USA
Antropologia amerykańska - (antropologia kulturowa) Frantz Boas
Badacz ten zaproponował stanowisko porównawczo - historyczne. Interesowały go bardziej różnice niż podobieństwa. Jego stanowisko jest określane jako ruralizm historyczny lub historyzm. Wokół niego rozwinęła się cała szkoła antropologii kulturowej. Na gruncie amerykańskim rozwinęły się następujące nurty antropologii kulturowej, określane często jako post- Boasowska antropologia kulturowa.
konfiguracjonizm - Ruth Benedict , M.E. Opler - nurt ten próbował ustalić wokół jakich wzorców , ideii, tematów, wartości organizują się poszczególne kultury.
Etnopsychologizm - nurt ten skupił uwagę na związkach typu osobowości z etosem…
… ale był to dla niej czynnik przypadkowy.
Wszyscy ci przedstawiciele to uczniowie Boasa, posługujący się kategorią wzoru kultury, jako głównym narzędziem analitycznym. Upatrywali zasadę interpretacji kultury w psychicznej potrzebie akceptowanych zalecanych typów zachowań wybieranych przez każdą kulturę.
Antropologia rozwinęła się głównie pod przewodnictwem Boasa.
Specyfiką współczesnej antropologii kulturowej są trzy główne…
…. Etnologia francuska - Marcel Mauss, Arnold van Gennep, Lucien Levy- Bruhl
“Szkic o darze” 1929 - Mauss - książka, w której na empirycznym materiale ukazał działanie zasady wzajemności. Zasada ta przenika do życia religijnego, prawnego, społecznego badanych ludzi. Jest to koncepcja całościowa, fakt społeczny, który postuluje badanie każdego zjawiska w interdyscyplinarnym wymiarze społecznym ,biologicznym…
…
behawioralna - podstawy i przeżycia ludzkich zachowań notorycznych i wybieralnych
psychologiczna - wartości i postawy aksjonormatywna to normy i wartości rozumiane jako byty idealne lub abstrakcje wyróżnione przez badaczy
JEDNOSTKI ELEMENTARNE W BADANIU KULTURY
cechy kultury,
temat kulturowy,
wzór kulturowy,
instytucja
1. cecha kulturowa - XIX wiek
glagchan, Linton - wyodrębnienie , wzgląd praktyczny…
… cech kulturowych
wzór kulturowy - mniej lub bardziej ustalony w zbiorowości sposób zachowania lub myślenia.
Wzór kulturowy należy rozpatrywać w aspektach :
- normatywnych
- behawioralnych wzory kulturowe różnią się między sobą pod względem - częstości (regularności) ich realizowania
- stopnia ich obowiązywania
- stopnia uświadamiania Rozróżniamy wzory: jawne - prawidłowości zachowań występujące w postaci norm świadomie formułowanych i respektowanych przez daną zbiorowość
ukryte - prawidłowości zachowań nieuświadomione
4. Instytucja (E. Nowicka) to sieć społecznych i zarazem kulturowych stosunków organizujących daną zbiorowość i decydujących o jej aspekcie. Pojęcie instytucji obejmuje wszelkie treści zawarte w pojęciu wzoru kulturowego i treść związana z „ludzkim podłożem”organizacji życia…
… w stroju są kolory. Strój mówi kim jest dana osoba, a jednocześnie kim nie jest.
Znak i symbol nabierają tylko znaczenia gdy są w opozycji do innego znaku i symbolu.
Strukturalizm głosił jedność i powszechność pożądał prawdy.
W drugiej połowie lat 60. we Francji zaistniał poststrukturalizm. Jego czołowi przedstawiciele to Roland Barthes, Michel Foucault, Jacques Lacon, Jacques Derrida. Genezę…
… kultury jakim jednostka ulega - akulturacji - M. Mead, Robert Linton.
Arealizm - ukazywanie determinantów kultury w kategoriach obszaru, kompleksu, ośrodku, typów, wpływów I zależności
Przedstawiciel: C. Wissler, A.L. Kroeber
Uczniowie Boasa posługują się wzorem kultury jako głównym nażędziem analitycznym.
Koncepcje wzoru kultury upowszechniła R. Benedict - upowszechniła rolę czynnika historii…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)