Anglosasi i Celtowie w Anglii i Irlandii Anglia ( ang. England , język staroangielski Englaland ) - w przeszłości samodzielne królestwo , obecnie największa i najludniejsza część składowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej . Anglię zamieszkuje 83% całkowitej populacji państwa. Region zajmuje dwie trzecie wyspy Wielkiej Brytanii i posiada granice lądowe z Walią na zachodzie i Szkocją na północy. Ponadto oblewana jest przez Morze Północne , Morze Irlandzkie , Ocean Atlantycki i Kanał La Manche . Stolicą Anglii jest miasto Londyn . Patronem Anglii jest święty Jerzy . Położenie [ edytuj ]
Anglia obejmuje południowo-wschodnią część wyspy Wielkiej Brytanii . Od północy graniczy ze Szkocją , a od zachodu z Walią . Od kontynentalnej części Europy oddzielona jest Kanałem La Manche (English Channel) i Morzem Północnym . Ustrój [ edytuj ]
Anglia, w odróżnieniu od innych krajów Wielkiej Brytanii, nie posiada własnego parlamentu i pozostaje pod jurysdykcją parlamentu brytyjskiego . W ten sposób deputowani pochodzący spoza Anglii mogą mieć wpływ na wewnętrzne sprawy tego kraju. Anglia dzieli się na 9 jednostek administracyjnych (regionów). Poza Londynem , który posiada wybieralnego burmistrza ( Mayor ) i zgromadzenie ( London Assembly ), regiony nie posiadają władz wybieranych w wyborach bezpośrednich. Geneza monarchii angielskiej [ edytuj ]
Po wycofaniu się w 407 r. rzymskich legionów na Wyspy Brytyjskie przybyły (około 450 roku) ludy germańskie : Anglowie , Sasi i Jutowie , którzy dość szybko zorganizowali w Brytanii kilkanaście pogańskich królestw patrymonialnych. Stopniowo pozostało ich 7: Kent, zamieszkany przez Jutów, Wessex, Sussex i Essex zamieszkane przez Sasów oraz East Anglia, Mercja i Nortumbria zamieszkane przez Anglów. Te królestwa rywalizowały między sobą o hegemonię, a władca, któremu udało się uzyskać przewagę, nosił tytuł bretwalda. Dotychczasowi mieszkańcy wyspy czyli ludność celtycka z plemienia Brytów zostali niemal doszczętnie wytępieni, poza północno-zachodnią częścią Anglii i Kornwalią . Celtowie przetrwali także w nie podbitej przez plemiona germańskie Walii oraz Szkocji . W końcu VIII stulecia Anglię zaczęli najeżdżać i podbijać Normanowie . W drugiej połowie IX wieku skuteczny opór potrafił im stawić jedynie Alfred Wielki , władca królestwa Wesseksu , który zjednoczył Anglosasów , musiał jednak oddać Normanom północną część kraju. Normanowie po kilkudziesięciu latach zasymilowali się z miejscową ludnością.
Alfred Wielki był pierwszym królem angielskim, a jego następcy, podobnie jak on sam, rządzili zjednoczonym krajem (z wyjątkiem leżących na północy kolonii duńskich, zwanych
(…)
… (Wolne Państwo Irlandzkie), mająca status brytyjskiego dominium (król brytyjski głową państwa), los 6 hrabstw północnych (Irlandia Północna) miał być rozstrzygnięty w przyszłości
kwiecień 1922 - wybuch wojny domowej między nieuznającą traktatu częścią IRA, a wojskami Wolnego Państwa Irlandzkiego (czyli tą częścią IRA, która traktat uznała)
maj 1923 - IRA antytraktatowa uznała swoją porażkę; w wojnie…
… walczyli również po stronie Republiki. Rząd Irlandzki natomiast ogłosił neutralne stanowisko wobec obu stron konfliktu
29 grudnia 1937 - wejście w życie konstytucji. Na jej mocy Wolne Państwo Irlandzkie przekształca się w Irlandię, czyli przestaje być częścią Wielkiej Brytanii.
1949 - Irlandia oficjalnie przekształciła się w republikę
1959 - Eamon de Valera został prezydentem Irlandii. Funkcję tę sprawował do 1973
1973 - członek EWG
2002 - przyjęcie waluty euro
Irlandczycy (ang.: Irish (people), irl.: Muintir na hÉireann, na hÉireannaigh, na Gaeil) - naród pochodzenia celtyckiego zamieszkujący Irlandię. W przeszłości ich językiem ojczystym był język irlandzki, ale współcześnie jest to zazwyczaj język angielski (tylko dla niespełna 1% Irlandczyków językiem ojczystym jest język irlandzki…
… na swoje podobieństwo do wyrazu (łac.) hibernus - "wietrzny". Staroirlandzkie zapożyczenie nazwy jako īweriū / īwerion po pewnym czasie przeistoczyło się we współczesną nazwę Éire.
Nazwa współczesna [edytuj]
Konstytucja Irlandii z 1937 roku stanowi, iż oficjalna nazwą państwa jest Éire (w języku irlandzkim) oraz Ireland (w języku angielskim). Nazwy te używane są podczas podpisywania umów międzynarodowych i traktatów…
…. Przodkowie Celtów, zamieszkujący obszar w widłach górnego Renu i Dunaju, znaleźli się pod wpływem ludności (Ilirów) kultury halsztackiej. Nowa kultura wczesnego okresu epoki żelaza szybko rozprzestrzeniła się w kierunku zachodnim, tworząc zespół zachodniohalsztacki. Na całym obszarze ponownie występują należące do arystokracji plemiennej kurhany, z bardzo bogatym wyposażeniem grobowym (groby np. koło…
… wzmianki o Celtach pojawiają się w VI wieku p.n.e., o Κελτοί Keltoi pisano po grecku, a o Celtae, Galli czy Galatae po łacinie. Wszystkie te określenia zaczerpnięte zostały najprawdopodobniej z języka celtyckiego i oznaczały "lud ukryty". Wśród zachowanych źródeł pisanych wspominają o Celtach:
Hekatajos z Miletu, pod koniec VI wieku p.n.e., pisząc o greckiej kolonii Massalia (dziś Marsylia) przekazuje…
… się w mitologii celtyckiej z bóstwem Ogmios (Ogma, Ogme) - boga uczonych i opiekuna literatury, który miał być jego twórcą.
Języki celtyckie [edytuj]
Po utracie niezależności, języki celtyckie stopniowo zanikały. Władze Anglii przez wiele wieków dążyły do zniszczenia tych języków w każdej z celtyckich prowincji Zjednoczonego Królestwa, posuwając się nawet do mordów na nauczycielach oraz bardach. Na bardów…
…: Theodemir/Tiudimer/Thiodimer/Thjodmar, Theodoric/Teuderic/Thjodrek itp. por.: dac. Tutis (= goc. Thiudis), Tutatus, Tutenes, trac. Tiuta, Touta, Totis, Tautomedes. Przetrwało ono w krajach skandynawskich, czy Włoszech jako etnonim odnoszący się do Niemców (choć jeszcze w st.nord. thydiskr "ludowy" = st.górnoniem. diutisk "ludowy, mówiący językiem ludowym - nie łaciną", skąd również, oczywiście, i niem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)