To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SPOŁECZEŃSTWA I KULTURY EUROPY C.D. TEMAT 2 - ANGLOSASI I CELTOWIE W WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII
SZKOCI:
Jest to naród celtycki zamieszkujący Szkocję i Irlandię Północną. Mówią językami: angielskim (70% ludności), szkockim lallans (30% ludności) i celtyckim językiem gaelickim szkockim (1% ludności, głównie wyspy Hebrydy); te dwa ostatnie języki są stopniowo wypierane przez język angielski.
Historia
Szkoci w większości (42%) są prezbiterianami (Kościół Szkocji), duża grupa ludności to ateiści (28%), jedynie mieszkańcy południowo-zachodniej Szkocji (głównie potomkowie imigrantów z Irlandii) oraz ludność 2 niewielkich wysp (Uist i Barra) to w większości katolicy (16%).
W etnogenezie Szkotów uczestniczyło wiele grup: Piktowie, Brytowie, Anglowie oraz wikingowie. W wyniku wielowiekowych procesów ukształtowały się trzy grupy społeczeństwa szkockiego: zanglizowani mieszkańcy nizin (Lowlanderzy) mówiący językiem scots i górale podtrzymujący celtyckie tradycje (Highlanderzy) posługujący się językiem gaelic oraz niedawno wyodrębniona grupa Borderów z pogranicza pochodzących z małżeństw mieszanych z Anglikami, którzy władają wyłącznie językiem angielskim, jedynie zachowując szkocki akcent na skutek asymilacji językowej.
Podstawą organizacji społecznej Szkotów były klany. Po unii z Anglią (1707 r.) klany przestawały istnieć, pozbawione odwiecznych terytoriów, kolonizowanych przez Anglików. Ślady dawnych tradycji zachowały się w zwyczajach, muzyce, poezji, w ubiorze - męski strój klanowy, czyli kilt z kraciastego tartanu został uznany za narodowy strój szkocki.
W pierwszych wiekach naszej ery mianem Szkotów nazywano heterogeniczną ludność Irlandii, powstałą z przemieszania Celtów z pierwotnymi mieszkańcami Irlandii, o pochodzeniu azjanickim.
W VI wieku zostali schrystianizowani przez św. Kolumba. Choć ich mieszanie się z Piktami z Wysp Brytyjskich rozpoczęło się już wcześniej, masowa inwazja Szkotów na Brytanię zaczęła się w VIII wieku, pod wpływem wikingów, którzy zaczęli pustoszyć Irlandię. Gdy irlandzcy osadnicy zasymilowali się z ludnością Wysp Brytyjskich, Szkotami nazywano już tylko mieszkańców północnej części Wielkiej Brytanii.
Pierwsze kontakty Szkotów z Polską sięgają XV wieku, kiedy to m.in. dwóch studentów zapisało się (w 1438 r. i 1453 r.) na Akademię Krakowską, a kupcy szkoccy prowadzili ożywiony handel z Gdańskiem, np.: James Kabrun (Cockburn), sfinansował budowę opery w tym mieście. Nie jest znana dokładna liczba Szkotów, którzy przybyli do Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie zbożowej prosperity.
Zdaniem brytyjskiego historyka Neala Aschersona musiały być ich dziesiątki tysięcy. Szkocki podróżnik z epoki nowożytnej, William Lithgow pisał wręcz o Polsce jako
(…)
… powieści Henryka Sienkiewicza Pan Wołodyjowski. Szkotów w Polsce popularnie nazywano Szotami. Nazywano tak również ludowy taniec polski z z regionu Warmii i Mazur wywodzący się od walca szkockiego.
Po wojnach napoleońskich, gdy gospodarka szkocka przeżywała kryzys, Szkoci znów zaczęli przybywać do Polski, tym razem jako specjaliści od nowoczesnych technologii (inżynierowie, farmerzy, producenci tekstyliów, młynarze, metalurdzy) werbowani przez polskich ziemian.
WALIJCZYCY:
Jest to naród celtycki zamieszkujący głównie Walię (3 mln) i Anglię (0,6 mln).
Początki narodu walijskiego związane są z wyodrębnieniem języka walijskiego w VII w. oraz ustaleniem granicy między celtycką Walią (Cymru) i anglosaską Mercją (tzw. Offa's Dyke) w VIII w. Od XII w. nasiliła się kolonizacja angielska w Walii, a w 1301 bezpośrednio podporządkowano ją Anglii. W 1533-1542 zakazano oficjalnego używania języka walijskiego, jednak reformacja przyczyniła się do rozwoju tego języka (walijskie tłumaczenie Biblii w 1588). Nowe protestanckie ruchy religijne w XVIII w. (głównie metodyzm) były kolejnym źródłem odrodzenia języka. Dopiero uprzemysłowienie południowej Walii w XIX w. zapoczątkowało proces szybkiego wypierania języka…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)