GEOLOGIA : Najstarszą częścią Ameryki N jest tarcza kanadyjska (lauretańska); zbudowana z prekambryjskich skał metamorficznych i magmowych (głębinowych i wylewnych), sfałdowanych w kilku orogenezach prekambryjskich i następnie zdenudowanych./ Na zachodzie i południu od Wielkich Jezior skały prekambru zanurzają się pod pokrywę skał osadowych paleozoiczno-kenozoicznych i tworzą wspólnie z nimi platformę prekambryjską; Rozprzestrzenia się ona na zachód do Gór Skalistych, na wschód do Appalachów, na południe po rzeki Arkansas i Ohio./ Od wschodu i południowego wschodu do tarczy kanadyjskiej przyrasta łańcuch gór powstałych w orogenezach kaledońskiej i hercyńskiej; Ciągnie się on wzdłuż wschodniej Grenlandii, przez Appalachy do Niziny Zatokowej, gdzie głęboko zdenudowany jest podłożem, na którym osadziła się pokrywa skał mezozoiczno-kenozoicznych tworząc wraz z podłożem platformę paleozoiczną./ Od zachodu do platform prekambryjskiej i paleozoicznej przyrastają Kordyliery, składające się z dwóch łańcuchów powstałyc h w orogenezie alpejskiej : na wschodzie Góry Skaliste, sfałdowane pod koniec kredy (Laramidy), na zachodzie- Góry Nadbrzeżne, sfałdowane w trzeciorzędzie./ W karbonie rozpoczęło się oddzielanie Ameryki N od Europy;Do końca kredy tworzyły one razem prakontynent zwany- Laurazją. HYDROGRAFIA : Główny dział wodny Ameryki N tworzą Kordyliery;/ Około 17% powierzchni Ameryki N należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego, obejmującego wielki system rzeczny Missisipi-Missouri oraz Rio Grande, Mackenzie, Churchill, Nelson, Rzeka św. Wawrzyńca i inne; Około 22% powierzchni Ameryki N należy do zlewiska Oceanu Spokojnego, do którego uchodzą rzeki: Kolorado, Kolumbia, Jukon i inne; Około 7% powierzchni kontynentu zajmują obszary bezodpływowe./ Znaczną powierzchnię, zwłaszcza na północy, zajmują jeziora; Od wybrzeży Morza Arktycznego aż do północnych Appalachów ciągnie się obszar licznych, głównie polodowcowych jezior, stanowiący największe na Ziemi pojezierze; Do największych jezior w tym regionie należą : Wielkie Jezioro Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, Athabaska, Jezioro Reniferowe, Winnipeg oraz połączone ze sobą tzw. Wielkie Jeziora- Jezioro Górne, Michigan, Huron, Erie i Ontario- które razem z wypływającą z jeziora Ontario Rzeką Św. Wawrzyńca tworzą bardzo ważną drogę wodną.
REGIONY : Kraje arktyczne Ameryki N ; Strefa leśna tarczy kanadyjskiej , Apallachy N ; Apallachy S z Niziną Nadbrzeżną ; Nizina Zatokowa i Floryda ; Niziny Centralne z wyżyną Ozark ; Wielka Równina ; Basen Mackenzie ; Kordyliery Alaski i Kanady ; Kordyliery Stanów Zjednoczonych ; Wyżyna Meksyku ; Międzymorze Ameryki Środkowej; Indie Zachodnie . BASEN MACKENZIE : Pomiędzy górami Mackenzie i północnym odcinkiem Gór Skalistych a Tarczą Kanadyjską znajduje się synklina, wypełniona osadami paleozoicznymi i mezozoicznymi, przede wszystkim dewońskimi i kredowymi. Na południe obszar ten sięga do około 55º szer. geogr. N, tj. do Athabaski. Jest to równina lub pagórkowata kraina o rzeźnie polodowcowej z licznymi jeziorami, zwłaszcza na granicy z Tarczą Kanadyjską. Oś regionu stanowi rzeka Mackenzie, budująca olbrzymia deltę przy ujściu Morza Beauforta./ Częste wiatry zastępujące z Gór Skalistych podnoszą temperaturę powietrza; obszar na wyraźną anomalię termiczną, jest on cieplejszy o około 5ºC od wschodnich regionów Kanady położonych w tej samej szer. geogr. Tajga sięga tu niemal do ujścia rzeki Mackenzie. Przeważają w niej lasy świerkowe./ Region jest bardzo słabo za
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)