To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Akcja „burza" - polskie powstanie strefowe Akcja Burza Działania bojowo-dywersyjne prowadzone przez AK na tyłach wojsk hitlerowskich przed wkroczeniem Armii Czerwonej na tereny przedwojennej Polski. Akcja Burza, poza działaniami militarnymi, miała swój aspekt polityczny. Rząd w Londynie udowadniał w ten sposób prawo Polski do jej granic z 1939, co nie było zgodne z intencjami radzieckimi. Był to zamiar wyzwolenia jak największej części kraju i zainstalowania tam legalnych władz. Akcję Burza rozpoczęli żołnierze 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, z dowódcą J. Kiwerskim (pseudonim Oliwa), którzy od marca do maja 1944 walczyli na Wołyniu wspólnie z partyzantką radziecką i w uzgodnieniu z dowódcami regularnych oddziałów radzieckich. Po zakończeniu walk część żołnierzy przebiła się na zachodni brzeg Bugu, część na stronę Armii Czerwonej, gdzie zostali internowani przez Rosjan. Na Wilenszczyźnie oddziały Armii Krajowej okręgu Wilno i Nowogródek, z dowódcą, podpułkownikiem A. Krzyżanowskim, zdobyły Wilno w walkach prowadzonych od 7 do 14 VII 1944 (operacja Ostra Brama). Prawie we wszystkich przypadkach po zakończeniu walk oddziały Armii Krajowej zostały rozbrojone przez Armię Czerwoną, a żołnierze postawieni przed alternatywą: walka w armii Berlinga, bądź wywóz do łagrów. Walki o Lwów trwały od 23 do 27 lipca. Zgrupowanie Armii Krajowej pod dowództwem pułkownika W. Filipkowskiego zdobyło miasto wspólnie z czołgami radzieckimi. Część żołnierzy Armii Krajowej trafiła do armii generała Berlinga, pozostałych wywieziono do obozu w głąb ZSRR. 21 VII 1944 KG AK zadecydowała, aby objąć akcją „Burza” Warszawę, w wyniku czego 1 VIII 1944 rozpoczęło się Powstanie Warszawskie. W ramach Akcji Burza prowadzone były także walki we wszystkich okręgach AK do jesieni 1944 r. Utworzone do realizacji Planu „Burza” jednostki AK zostały jesienią i zimą 1944 r. rozformowane. Zimą 1944-45 Akcja „Burza” została odwołana również na terenach objętych działaniami wojkowych okręgów AK na zachód od Wisły. W styczniu 1945 r. oddziały AK w południowej Polsce wykonały ostatnie akcje bojowe w ramach „Burzy”. Do maja 1945 roku do więzień i łagrów trafiło około 50 tys. żołnierzy AK.
Powstanie Warszawskie Nie było ono planowane jako część Planu „Burza”, jednak sytuacja polityczna i militarna, a także zamiary niemieckie wobec Warszawy skłoniły Delegata Rządu i dowództwo AK do podjęcia walki zbrojnej w stolicy. Pod koniec lipca 1944 r. wojska radzieckie dotarły na przedpola Warszawy. Zgodnie z instrukcją naczelnego wodza dowódca AK gen. Bór-Komorowski włączył stolicę do akcji „Burza”. 25 lipca rząd RP upoważnił delegata Jankowskiego do podjęcia konkretnych decyzji na miejscu, w zależności od rozwoju sytuacji. Stalin miał własne plany zajęcia Warszawy przy wsparciu AL i armii kościuszkowskiej. Radio moskiewskie wzywało: „Polacy! Do broni! Nie ma momentu do stracenia". Nazajutrz PPR wydała odezwę głoszącą: „Warszawianie! Do broni! Niechaj w całym mieście, w każdej dzielnicy powstaną polskie oddziały zbrojne!”. Kierownictwo podziemne, działające w strasznym napięciu, zdawało sobie sprawę, że przedwczesne uderzenie pozwoli Niemcom zgnieść powstanie, zbyt późne zaś pozbawi władze RP wpływu na bieg wypadków. Ostatecznie 31 lipca gen. Bór-Komorowski i delegat Jankowski podjęli decyzję, by rozpocząć powstanie nazajutrz o godz. 17.
(…)
… były dwuznaczne. Prasa angielska i BBC początkowo milczały. Rząd brytyjski zwlekał z uznaniem AK za armię sojuszniczą, co chroniłoby powstańców konwencjami genewskimi, a tak kosztowało życie wielu żołnierzy rozstrzeliwanych. Przez cały sierpień alianci nie zdobyli się na żadne oświadczenie w sprawie powstania. Stalin natomiast wykorzystał okazję do zniszczenia Warszawy i jej powstańców rękami niemieckimi…
… całkowicie zbagatelizował powstanie w Warszawie i zażądał uznania linii Curzona. Na uwagę Mikołajczyka, że Polacy nie zrozumieją, dlaczego mają stracić połowę przedwojennego terytorium, Stalin odparł, że przed 1914 r. Polska była częścią Rosji, a teraz jest mowa o jej niepodległości i odesłał Mikołajczyka do delegacji PKWN. Wobec wygórowanych żądań Bieruta i jego pełnej akceptacji stanowiska Kremla, rozmowy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)