Adam Mickiewicz Proza artystyczna I O poezji romantycznej - przedmowa do Ballad i romansów - jeśli artysta tworzy dzieło, o którym wie, że będzie poddane krytyce, powinien wyjaśnić, dlaczego zdecydował się na stworzenie takiego, a nie innego utworu/cyklu, a nie zaniechać jego wydania.
- przebieg historii poezji romantycznej: Starożytna Grecja Sztuki plastyczne
naród o żywej i płodnej wyobraźni, a to jest istotą tworzenia świata bajecznego (jako próby wyjaśnienia praw rządzących światem, siły natury etc.)
pomagał im w tym giętki język, bogaty i obrazowy
ten świat stał się wzorem do naśladowania dla sztuki, literatury, muzyki, miel wielu znakomitych utalentowanych ludzi (delikatność, subtelność, foremność, harmonia) Grecja to naród cnotliwy, moralny, sprawiedliwy oraz kolebka filozofii
doskonalili umysł ale oddzielali go od wyobraźni (rozsądnej, dojrzałej, prostej i pięknej), która była poznawana zmysłami i została uporządkowana w mitologii mitologia jako sposób poznania świata oraz natchnienie do jego rozwoju
równowaga: rozsądku, wyobraźni i zmysłów stworzyła sztuki klasyczne (foremność, harmonią, umiarkowaniem)
Poezja poeta ma większą swobodę w wyrażaniu myśli, niż inni artyści - może oddziaływać na większą liczbę odbiorców
poeci greccy w swym najświetniejszym okresie twórczości zawsze śpiewali dla gminu (kształtowały narodowość)
za sprawą obcokrajowcy uczucia, entuzjazm narodu zasłabł, poezja wśród ludu ponosiła klęskę, a poeci przestali być poważani (poezja traci swoje wielkie przeznaczenie) poeci już nic nie znaczyli dla ludu, dlatego zaczęli pisać dla władców (środek do składania pochlebstw, przestala być natchniona wyobraźnią) Rzym Literatura
przez liczne wojny poezja była ostra, prosta, nie oddziaływała na lud, dzięki utworzeniu związków Grecją poeci rzymscy zaczęli czerpać z tamtejszych wzorów poezja była skierowana do tylko elit znających grekę, utalentowani Rzymianie najczęściej naśladowali lub tłumaczyli Greków (mitologia całkiem skopiowana bądź w niewielki sposób wymieszana z mitami krajowymi) nie było poezji narodowej
wpływ kultury greckiej przerwał naturalny bieg rozwoju poezji rzymskiej (brak oryginalnej poezji narodowej) Ludy północy ludy barbarzyńskie, miały wśród siebie przedstawicieli o takim talencie, by mogli stworzyć własną mitologię mitologia północy nigdy się nie ustaliła (brak jej harmonii, jedności, język nieokrzesany) efekt tułaczki ludów i ich mieszania z biegiem czasu poezja nabierała pewniejszej postaci i charakteru (stopniowe osiedlanie ludów)
(…)
… Józia przybył do Maryli i udusił ją. Od tej chwili Maryla rozpoczęła tułaczkę po świecie, a jej jedynym ratunkiem od niej było to, że ktoś powie, że ją lubi. Podmiot liryczny ( A. Mickiewicz ) uwolnił ją od tego przypadkowo, mówiąc przypadkiem z ironią " to lubię " , kiedy złamał dyszel na drodze. Z wdzięczności opowiedziała mu jego przyszłość, że też spotka Marylę, ale nie dokończyła, wiedząc…
… (elementy dramatyczne: dialog, pytania, monologi, przesunięcie granic miedzy częścią opisową a refleksyjną - lepsze przedstawienie wrażliwości Pielgrzyma) synkretyzm typowy dla romantyzmu, poszukiwanie nowych form wyrazu.
III stepy akermańskie
Podmiot liryczny poznaje krymskie stepy, porównuje je do „suchego oceanu”, a swoją podróż wozem do płynięcia łódką. Po zmroku gubi się, nie rozpoznaje drogi. Podziwia krymską przyrodę, wsłuchuje się w jej dźwięki. Słyszy szum ptasich skrzydeł, szelest motyla. Nasłuchuje też głosu z Litwy, jednak nie może go usłyszeć.
IV Widok gór ze stepów kozłowa
Sonet jest dialogiem między Pielgrzymem i Mirzą - jego wschodnim przewodnikiem. Mirza objaśnia podmiotowi lirycznemu nieznany, egzotyczny świat. Pielgrzym zachwyca się pięknem i potęga krymskiej przyrody. Gdy brakuje…
… jednoznacznie wskazuje, że to przyroda przetrwa, a dzieła ludzkie są kruche, nietrwałe. Paradoksalnie, symbolem wieczności staje się niestała, zmienna woda płynąca ze źródła.
V I Bakczysaraj w nocy
Jest to sonet opisowy. Podmiot liryczny przedstawia to samo miasto, o którym pisał w poprzednim wierszu cyklu. Podkreśla tym samym, że nie ma jednej, obiektywnej rzeczywistości. Wszystko zależy od naszego postrzegania. to samo miejsce za dnia jest czymś zupełnie innym niż w nocy. Poeta tworzy klimat egzotyki poprzez nagromadzenie orientalizmów.
VII Bajdary
Podmiot liryczny przedstawia siebie jako jeźdźca pędzącego na koniu. Szybką jazdą chce się oszołomić; pragnie pogrążyć się w niepamięci. Okazuje się to niemożliwe, zapadający mrok sprawia, że wracają ary lasów i dolin, i głazów. Podmiot liryczny opisuje…
… i dramatu - obecność postaci fantastycznych (nimf, rusałek, duchów)
- ludowość przysłowia ludowe, złote myśli, które kształtują moralnie ludzi,
język (elementy mowy potocznej i gwary)
bohaterzy, ludność wiejska
symbolika cały tekst ma charakter zwykłej, ludowej opowieści,
autor (narrator) solidaryzuje się z ludem. - przyroda
jest tłem dla wszystkich wydarzeń,
tajemnicza, groźna i niesamowita, tworzy groźny…
… kobiety.
- komizm sytuacyjny, postaciowy, słowny
Sonety krymskie I Gatunek : sonet (modyfikacja klasycznej formy dwa 4-wersy, dwa 3-wersy, wprowadza elementy dramatyczne, przesuwa granicę między częścią opisową a refleksyjną) II Cechy romantyczne:
- bohater romantyczny: pielgrzym (cel: dotarcia do miejsca świętego, poznanie samego siebie), samotny, wyalienowany (wygnany z ojczyzny, niezrozumiany…
… z komicznymi (relacja Gustawa o niespełnionej miłości jest nieszczęśliwa, tragiczna, ale w rozmowie z Księdzem pojawiają się też wypowiedzi zgryźliwe, ironiczne, powodujące mimowolnie komizm);
- prezentacja konfliktów światopoglądowych (tutaj zderzenie przeciwstawnych racji Gustawa i Księdza);
II Studium miłości romantycznej (motyw autobiograficzny, Gustaw-Maryla, Słowacki- Wereszczakówna)
- najważniejszy…
… - bo za miliony Kocham i cierpię katusze”. Konrad - uzurpator chce cierpieć za miliony! Nie rozumie jednak, że mechanizm ofiary nie polega na tym, by cierpieć „za” coś czy kogoś. Ofiara powinna wypłynąć z niego samego, by miała swoją siłę. W tej chwili Konrad popełnia błąd. Pragnie przypisać sobie możność rozegrania dziejów za naród, przyjąć na siebie jego ofiarę. Najwyraźniej swoista reinkarnacja, którą…
… studentów i absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego)
I Cechy poezji:
- cechy poezji klasycznej - oświeceniowy racjonalizm
- opiewająca przyjaźń i wspólnotę
- poezja zaangażowana
- dydaktyzm
- retoryka
II Pieśń filaretów - ma formę anakreontyku (Anakreontyk - wierszowany utwór literacki o tematyce biesiadnej, wesołej lub rubasznej, sławiący uroki życia, opowiadający o miłości w sposób żartobliwy) w formie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)