Temat (VIII b): Komunizm wojenny a NEP.
I Wstęp:
Zdobywanie władzy przez bolszewików (Rewolucja Październikowa, wojna domowa),
Budowanie porządku i obrony władzy (CzeKa, kara śmierci, cenzura, konstytucja),
Społecznie niezadowolenie.
II Rozwinięcie:
„Komunizm wojenny” - założenia:
- pozbawienie ludzi niezależności politycznej i własności prywatnej,
- wyeliminowanie pieniądza z obrotu handlowego,
- upaństwowienie banków,
- centralne administrowanie planowanej gospodarki,
- nacjonalizacja przemysłu,
- zwiększenie wydajności gospodarki,
- likwidacja prywatnego handlu i zastąpienie go kontrolowanym przez rząd systemem dystrybucji (reglamentacja kartkowa, państwowy monopol zbożowy),
- zmiana stosunku do klasy robotniczej (zakaz strajków i zrzeszeń, przymus pracy, podporządkowanie związków zawodowych partii),
- zniesienie przeżytków caratu
- inne pożyteczne reformy,
Skutki „komunizmu wojennego”:
- bunty i powstanie chłopskie oraz strajki robotnicze,
- upadek gospodarki,
- spadek poziomu życia robotników,
- rozwój czarnego rynku,
- klęska głodu,
Nowa Polityka Ekonomiczna - założenia:
- zastąpienie przymusowych kontyngentów żywnościowych podatkiem w naturze,
- powrót do systemu pieniężnego ze stabilną walutą,
- zniesienie monopolu państwowego na produkcję przemysłową,
- przywrócenie zasad wolnego rynku, rozwój drobnej własności prywatnej,
- elektryfikacja,
- walka z klęską głodu,
- wzmożenie represji politycznych (wobec Cerkwi i partii socjalistycznych, działalność GPU, obozy koncentracyjne, zmiana roli prawa i sądów),
Skutki Nowej Polityki Ekonomicznej:
- życie kulturalne w czasach NEP-u,
- skutki społeczne.
III Zakończenie:
- „komunizm wojenny” a NEP, prowizorka a planowana polityka.
Agata Poczmańska (gr. 1)
Temat (VIIIb): Komunizm wojenny a NEP.
Pierwsze lata po rewolucji październikowej (24 października 1917 roku, w wyniku której Lenin wraz z bolszewikami doszedł do władzy), kiedy trwała wojna domowa między „czerwonymi” a „białymi” i interwencja z zewnątrz, stanowiły okres wyjątkowy pod względem organizacji społecznej. Bolszewicy podporządkowali wówczas wszystko potrzebom toczącej się wojny.
(…)
… pieniądza w obiegu (w mld rubli):
1 XI 1917 - 1919
1 I 1918 - 1332
1 I 1919 - 379
1 I 1920 - 93
1 I 1921 - 70
1 VII 1921 - 29
Źródło: R. Pipes, Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994, s. 543. W 1919 roku Bank Ludowy otrzymał upoważnienie do drukowania tylu banknotów ile według niego potrzebowała gospodarka. Spowodowało to, że druk pieniądza stał się najlepiej rozwijającą się gałęzią przemysłu.
Równie istotnym…
… - 42,7
Wydajność pracy rosyjskiego robotnika (w rublach, ceny stałe):
1913 - 100
1917 - 85
1918 - 44
1919 - 22
1920 - 26
Liczba robotników zatrudnionych w przemyśle:
1918 - 100
1919 - 82
1920 - 77
1921 - 49
Źródło: R. Pipes, Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994, s. 550. Następną ważną cechą „komunizmu wojennego” była likwidacja rynku, prywatnego handlu przez upaństwowienie handlu hurtowego i detalicznego…
… zestawienia nr 7.
Produkcja zbóż w Rosji środkowej (w mln ton):
1913 - 78,2
1917 - 69,1
1920 - 48,2
Źródło: R. Pipes, Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994, s. 551. W efekcie drastycznie obcięto racje żywnościowe, niedostatek żywności spowodował spadek wydajności pracy, a panująca susza spotęgowała klęskę głodu, od której ludzi ratował coraz częściej czarny rynek. Mimo, iż handel prywatny był zakazany…
… społecznej. Bolszewicy podporządkowali wówczas wszystko potrzebom toczącej się wojny.
Zbudowano przede wszystkim organy utrzymujące porządek i zapewniające obronę nowej władzy. Pod tym względem najistotniejsza była Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem (WCzeKa), na czele której staną Feliks Dzierżyński. Podstawą działalności tajnej policji był sadystyczny przymus, zadaniem…
… gospodarczej było zniesienie takich przeżytków caratu jak Rada Państwa, Senat, Synod, tytuły czy rangi. W obawie, że car Mikołaj II może stać się czynnikiem konsolidującym obóz kontrrewolucji, w nocy z 16 na 17 lipca 1918 roku, zamordowano go wraz z całą jego rodziną w Jekaterynburgu.
W okresie tym wprowadzono też pewne pożyteczne reformy jak zmiana systemu rachuby czasu (kalendarz gregoriański), wprowadzenie…
… wywłaszczonego i pozbawionego faktycznie wszelkich praw Kościoła od państwa.
Co do socjalistów, Lenin doszukiwał się w wydarzeniach z Tombowa i Kronsztadu spiskowania eserowców i mienszewików. Nasiliła się inwigilacja i aresztowania. W celu ich skompromitowania organizowane były procesy pokazowe, w których przedstawiano spreparowane dowody.
Świadectwem nowego kursu politycznego była reforma tajnej policji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)