Zootoksyny - nazywane także jadami, są to trucizny pochodzenia zwierzęcego, będące produktami przemiany materii pajęczaków, owadów, płazów, gadów, ryb czy też ssaków, które są toksyczne dla innych gatunków zwierząt, także dla człowieka. Zwierzęta te nazywamy trującymi (toksycznymi) lub jadowitymi. Gatunki zwierząt zaliczane są do trujących (toksycznych) z powodu wytwarzania i magazynowania w swoich tkankach substancji szkodliwych dla ludzi i zwierząt, a szkodliwe działanie wynika z kontaminacji lub spożycia organizmu trującego. Zwierzęta trujące nie mają możliwości aktywnie przenosić substancji trującej do ciała innego organizmu. Gatunki jadowite, poza wytwarzaniem substancji toksycznych, mają możliwość aktywnego jej przekazywania do tkanek innych organizmów, przy udziale specjalnie do tego celu przystosowanych organów składających się z gruczołów jadowych lub komórek wytwarzających jady, kanałów jadowych (których czasem brak) oraz zębów, kolców, igieł, parzydełek, żądeł itp. Substancjami toksycznymi są głównie mieszaniny kilku związków małocząsteczkowych lub wielkocząsteczkowych, zawierających przeważnie w cząsteczce azot, często wykazujących aktywność enzymatyczną.
Obszary oddziaływań jadów:
układ nerwowy (porażenie lub pobudzenie);
układ krążenia, czynność serca oraz układ krwionośny, wywołując hemolizę, aglutynację lub zmieniając krzepliwość krwi;
miejscowo: silne działanie drażniące
pajęczaki
-pająki
zbijają swoje ofiary toksycznym jadem wydzielanym z gruczołów jadowych, chociaż istnieją także gatunki niejadowite
ich jad zawiera neurotoksyczne polipeptydy, aminy biogenne i enzymy,
dla człowieka groźne są tylko niektóre gatunki, żyjące w klimacie tropikalnym na kontynencie afrykańskim, w Ameryce, Azji i Australii
najbardziej niebezpieczne są: czarna wdowa i pająk grzebieniasty
Objawy mogące pojawić się po ukąszeniu przez jadowitego pająka:
-silny ból,
-obrzęk, -swędzenie,
-konwulsje, wymioty,
-czasami u dzieci ukąszenie może być śmiertelne
Gryziel australijski (Atrax robustus)
Głównym składnikiem jadu jest atraxotoksyna, która sama może powodować wszystkie objawy ukąszenia. Jad również zawiera hialuronidazę, GABA, sperminę. Atraxotoksyna powoduje zmasowane uwalnianie neurotransmiterów, co powoduje niekontrolowane drżenie mięśni, potliwość, tachykardię, wymioty, ślinotok. W razie ukąszenia należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem jad tego pająka jest śmiertelny!!!! W zdecydowanej większości ukąszenia pająków nie wymagają specjalnego leczenia, lecz podczas podejrzenia alergii na jad, podaje się antytoksynę oraz leki antyhistaminowe.
(…)
… krążenia, oddychania, wysoka temperatura ciała i stany te mogą kończyć się zgonem.
Mrówka leśna, rudnica
jad w miejsce ukąszenia wprowadza za pomocą aparatu żądłowego,
jad zawiera kwas mrówkowy, który powoduje uczucie pieczenia,
ukąszenie nie jest groźne, wywołuje jedynie miejscowe podrażnienie
majka lekarska (mucha hiszpańska, kantaryda)
żyje na terenie Europy Południowej i Azji,
we krwi i gruczołach…
… się po zranieniu swojej ofiary (ryby czynnie trujące), bądź też mogą działać szkodliwie dopiero po spożyciu ich mięsa, zawierającego substancje trujące (ryby biernie trujące),
do najbardziej rozpowszechnionych toksyn w tej grupie zaliczamy:
-tetradoksynę, powodującą porażenie o.u.n. i układu oddechowego, co jest przyczyną zgonu,
-histaminę i jej pochodne, która powstaje wskutek enzymatycznego rozkładu histydyny przez enzymy bakterii egzystujących w rybie: duże jej stężenie wyzwala mechanizm obserwowany w stresie i uczuleniu, któremu towarzysz spadek ciśnienia krwi, dychawica skrzelowa, rozszerzenie naczyń włosowatych,
-cyguaterotoksynę, zasadę amoniową, która jest inhibitorem cholinoesterazy, powodując typowe objawy porażenia układu przywspółczulnego z porażeniem mięśni, drgawkami i śpiączką.
Zatrucie rybami…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)