Fragment notatki:
1 ĆWICZENIE IV Z ZOOLOGII KRĘGOWCÓW ZAAWANSOWANE PROMIENIOPŁETWE (ACTINOPTERYGII) Vertebrata – Kręgowce Gnathostomata – Szczękowce Osteichthyes – Kostnoszkieletowe Actinopterygii – Promieniopłetwe Neopterygii - Nowopłetwe Teleostei - Kościste Ostariophysi - Ostariofyzy Cypriniformes - karpiokształtne Cyprinus carpio - karp, Abramis brama* - leszcz Stomiiformes - Wężorokształtne Chauliodus sp ., Argyropelecus sp. Gadiformes - Dorszokształtne Gadus sp *. - dorsz Acanthopterygii - Kolcopłetwe Gasterosteiformes - Ciernikokształtne Perciformes - Okoniokształtne Perca fluviatilis * - okoń Pleuronectiformes - Płastugokształtne Tetraodontiformes - Najeżkokształtne __________________________________________________________________________ * Okazy do rysowania Rysunki do wykonania: 1. Czaszka dorsza (ślepy rysunek) - uzupełnić nazwy wszystkich kości zaznaczonych na rysunku (porównać z Ryc. 4) 2. Szkielet płetwy piersiowej okonia - na podstawie szkieletu wybarwionego alizaryną, rysunek wykonać z uwzględnieniem szczegółów widzianych z użyciem binokularu (porównać z Ryc. 3) 3. Łuska cykloidalna leszcza - rysunek wykonać z uwzględnieniem szczegółów widzianych z użyciem binokularu 4. Łuska ktenoidalna okonia - rysunek wykonać z uwzględnieniem szczegółów widzianych z użyciem binokularu DIAGNOZY GRUP Teleostei (Kościste) - k. przedszczękowa ruchoma, k. lemieszowa pojedyncza, gularia przekształcone w prętowate promienie podwieczkowe (radii branchiostegi) podpierające wieczko skrzelowe. Redukcja ostatnich trzonów kregów uralnych pozostają ich łuki nerwowe, silnie wydłużone w uroneuralia , parzyste skostnienia leżące równolegle do długiej osi, klamry wzmacniające koniec kręgosłupa, nad kręgami preuralnymi, osobliwości histologiczne: chondroid (zwłaszcza w czaszce) - tkanka pośrednia między kością i chrząstką, powstaje z niej kość: normalna, komórkowa u pierwotnych, bezkomórkowa u większości Euteleostei . Ostariophysi (Ostariofyzy) - Pierwsze kręgi tułowiowe przekształcone u wiekszości w łańcuch kosteczek czyli narząd Webera , przekazujący drgania z pęcherza pławnego do
(…)
… jednak taki rodzaj kości powstał wtórnie. Pierwotniejsze Teleostei
podobnie jak np. Dipnoi czy Chondrostei posiadają bowiem kość komórkową.
Kręgosłup
U promieniopłetwych wyróżniamy kręgi tułowiowe (vertebrae thoracales) i kręgi
ogonowe (vertebrae caudales) kręgosłupa.
W typowym kręgu ogonowym wyróżniamy trzon (centrum, corpus vertebrae),
zajmujący miejsce struny grzbietowej, oraz dwa łuki, (1) łuk nerwowy (arcus…
… promieniopłetwych trzony kręgów zajmują miejsce struny grzbietowej i
są typu amficelicznego. Struna grzbietowa zachowuje jednak ciągłość. Kręgosłup jest dobrze
skostniały. Trzony są wzajemnie połączone syndesmotycznie pierścieniami
łącznotkankowymi. Jest to tzw. kręgosłup notochordalny, który posiada dużą elastyczność
(zdolność do powrotu do wyjściowej pozycji), ale małą giętkość (stopień możliwego
łukowatego…
… przez stadium
chrzęstne – natomiast przy powstawaniu trzonu stadium to często wypada i następuje
bezpośrednie kostnienie mezenchymy. Powstawanie trzonu odbywa sie na trzech drogach:
(1) przez kostnienie podstaw łuków nerwowego i naczyniowego (powstaje część trzonu
zwana arcocentrum), (2) przez kostnienie mezenchymatycznej osłonki perichordalnej struny
grzbietowej (powstaje autocentrum) i (3) przez kostnienie osłonki włóknistej struny
grzbietowej (powstaje chordacentrum) (Ryc. 2). Z kręgosłupem związane są żebra
(costae).
4
Ryc. 2. Ontogeneza kręgu (A, B) i budowa kręgu tułowiowego (C) ryby promieniopłetwej
U promieniopłetwych są one dobrze rozwinięte i występują w bardzo wielu
wariantach: (1) w tułowiu, przyotrzewnowo, w przegrodach mioseptalnych oddzielających
miomery leżą żebra dolne (costae ventrales…
…. skrzydłowouszna (pteroticum), k. zauszna (ophisthoticum).
O. potyliczna: k. potyliczna górna (supraoccipitale), k. potyliczna boczna (exoccipitale),
k. potyliczna podstawowa (basioccipitale). Na kości potylicznej podstawowej znajduje
się zwrócona ku kręgosłupowi powierzchnia stawowa, tworząca z trzonem 1 kręgu staw
ścisły, który często przechodzi w kościozrost.
Podstawa czaszki: długa k. przyklinowa…
…. skrzydłowouszna (pteroticum), k. zauszna (ophisthoticum).
O. potyliczna: k. potyliczna górna (supraoccipitale), k. potyliczna boczna (exoccipitale),
k. potyliczna podstawowa (basioccipitale). Na kości potylicznej podstawowej znajduje
się zwrócona ku kręgosłupowi powierzchnia stawowa, tworząca z trzonem 1 kręgu staw
ścisły, który często przechodzi w kościozrost.
Podstawa czaszki: długa k. przyklinowa…
…). Często głębinowe. Drapieżne i planktonożerne. Formy antarktyczne
posiadają antyzamrożeniowe glikoproteidy we krwi.
Acanthopterygii (Kolcopłetwe) - k. przedszczękowa (praemaxillare) wysuwa się do przodu
a k. szczękowa (maxillare) służy jako dźwignia do manipulowania k. przedszczękową. Grupa
o generalnie najbardziej zaawansowanej mechanice aparatu szczękowego spośród
wszystkich kościstych. Niektóre grupy…
…) łączące się stawowo z wyrostkami
naczyniowymi kręgów. Są one homologiczne żebrom czworonogów. U niektórych gatunków
występują też zagięte ku górze żebra górne (costae dorsales). Oprócz żeber w
segmentach miotomalnych występują na trzech różnych poziomach liczne cienkie
skostnienia (kosteczki międzymięśniowe lub ości – ossa intermuscularia) luźno połączone
z kręgami.
Szkielet kończyn nieparzystych (Ryc. 3…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)