To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
26.03.2009
Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej
Katedra Geodezji Szczegółowej
ZJAWISKA ZWIĄZANE
Z RUCHEM DOBOWYM ZIEMI
Mateusz Gołąb
Do zjawisk związanych z ruchem dobowym Ziemi zaliczamy między
innymi wschody i zachody gwiazd, kulminacje gwiazd oraz elongacje gwiazd.
Wschody i zachody gwiazd
Zjawisko wschodu i zachodu gwiazdy zachodzi w momencie gdy jej
wysokość h równa jest 0. Wysokość gwiazdy jest to kąt zawarty między
płaszczyzną horyzontu , a kierunkiem na gwiazdę. Wysokość jest liczona od 0°
do 90° nad horyzont i od 0° do -90° pod horyzont. Zjawisko wchodów i
zachodów jest zależne od szerokości geograficznej miejsca obserwacji oraz
deklinacji ciała niebieskiego. Szerokością geograficzną nazywamy kąt zawarty
między płaszczyzną równika a linią pionu w danym punkcie. Deklinacja
gwiazdy jest to kąt między płaszczyzną równika a kierunkiem na gwiazdę.
Każda gwiazda ma swoją stałą deklinację i nie zależy ona od ruchu dobowego
gwiazdy. Zjawisko wschodu i zachodu przedstawia rysunek:
δ 90-φ - gwiazdy nigdy nie zachodzą
B
R
φ-90 23,5°, φ 66,5° słońce nie zachodzi
δ = 23,5° - biała noc
nie wschodzą
Kulminacje gwiazd
Kulminacją gwiazdy nazywamy osiąganie przez nią skrajnej wysokości
astronomicznej. Zjawisko to zachodzi w momencie gdy gwiazda znajduje się w
południku miejscowym. Kiedy gwiazda osiąga największą wysokość nad
horyzontem wówczas mówimy o kulminacji górnej (górowaniu), gdy zaś osiąga
najmniejszą wysokość ujemną mówimy o kulminacji dolnej (dołowaniu). W
kulminacji możemy obserwować tylko te gwiazdy, dla których δ (90°-φ).
Kulminacja górna występuje gdy kąt godzinny t=0h. Kąt godzinny jest to
kąt dwuścienny zawarty między płaszczyzną południka miejscowego a
płaszczyzną południka gwiazdy. W kulminacji górnej odległość zenitalna
gwiazdy jest najmniejsza.
GGN
B
Z
GGS
ZGN
δ
Gd
Zd
R
ZGS
φ
N
S
δ
R
B’
Nd
Zd, ZGN, ZGS – kąty zenitalne
φ – szerokość geograficzna obserwatora
δ – deklinacja gwiazdy
Kulminacja dolna występuje gdy kąt godzinny t=12h . Odległość zenitalna
(Zd) jest wówczas największa.
ZGS = φ – δ; AGS = 180°
ZGN = δ – φ; AGS = 0°
Zd = 180° - (φ + δ); Ad = 0°
Elongacje gwiazd
Gwiazda znajduje się w elongacji wówczas gdy jej kąt
paralaktyczny q=±90°, a bezwzględna wartość azymutu AN = max. W elongacji
mogą znajdować się tylko gwiazdy okołobiegunowe. Wynika to z warunku /δ/
/φ/. Wyróżniamy dwa momenty elongacji. Elongację zachodnią gdy kąt
paralaktyczny gwiazdy równy jest 90°, a azymut gwiazdy osiąga wartość
najmniejszą równą 0° oraz elongację wschodnią gdy kąt paralaktyczny równy
jest 270°, a azymut osiąga wartość największą 360°.
Aby obliczyć moment elongacji t oraz A i Z należy rozwiązać trójkąt
sferyczny BZG.
௧
± = ݃ݐට
ଶ
ୱ୧୬ሺఋିఝሻ
± = ݃ݐඨ
ୱ୧୬ሺఋାఝሻ
ଶ
భ
మ
భ
௧ ሺఋାఝሻ
మ
௧ ሺఋିఝሻ
= ܣ݊݅ݏ
Dla elongacji zachodniej „+”
Dla elongacji
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)