ZBIOROWOŚCI SPOŁECZNE
Zbiorem społecznym nazywamy ogół ludzi posiadających jakąś cechę wspólną, wyróżnioną przez obserwatora zewnętrznego, bez względu na to czy ludzie ci uświadamiają sobie posiadanie tej cechy. Mówiąc inaczej, są to zbiory w sensie statystycznym.
Zbiory możemy wyróżniać na podstawie takich cech jak np. wykonywanie jednego zawodu nazywamy kategorią zawodową, zbiór ludzi mieszczących się w jednym przedziale wieku nazywamy kategorią wieku, ludzi jednej płci kategoria płci. Mówiąc ogólnie, zbiory wyróżniane na podstawie cech ważnych dla życia społecznego nazywamy kategoriami społecznymi.
Kategorie społeczne mogą się przekształcić w zbiorowości, jeżeli wspólność cechy wyróżniającej staje się podstawą więzi między ludźmi tę cechę posiadającymi. Zbiorowość zatem to dowolne skupienie ludzi, w którym wytworzyła się i utrzymuje, chociażby przez krótki czas, pewna więź społeczna.
Wśród zbiorowości specjalnie ważne dla socjologii są grupy społeczne.
Grupą społeczną jest pewna ilość osób, powiązanych systemem stosunków uregulowanych przez instytucje, posiadających pewne wspólne wartości i oddzielonych od innych zbiorowości wyraźną zasadą odrębności.
Dla powstania grupy istotna jest organizacja wewnętrzna, tzn. instytucje, formy kontroli i wzory działania. Dlatego nie nazywamy grupami luźnych skupień opartych tylko na stycznościach przelotnych i nie posiadających własnej organizacji.
Mogą istnieć grupy nie posiadające organizacji formalnej, lecz działające na podstawie organizacji nieformalnych. Wiemy, że taka organizacja może być bardzo trwała i bardzo skuteczna w wyznaczaniu zachowań członków. Każda grupa musi posiadać jakieś wartości, tzn. jakiś ośrodek skupienia (lokal), symbole (pieczęć, sztandar), idee wyrażające jej cele czy ideały, przedmioty materialne (majątek, nieruchomości). Te wszystkie elementy są niezbędne dla rozwinięcia w grupie poczucia wspólności i przynależności do grupy. To poczucie, wyrażane słowem „my” jest szczególnie ważne.
Grupa musi posiadać swoją zasadę odrębności, tzn. to, co różni ją od innych grup i zbiorowości. Zasada odrębności powoduje, że członkowie innych grup są określani jako „oni”, czy też „obcy”.
Osobnym rodzajem wśród grup społecznych jest rodzina. Jest jedyną grupą rozrastającą się od wewnątrz i dostarczająca członków wszystkim innym zbiorowością, stąd nazywana jest podstawową grupą społeczną, gdyż od niej zależy byt wszystkich innych.
Następnym typem zbiorowości są kręgi społeczne
(…)
…, a zatem i trwałych obowiązków członków wobec siebie.
Innym typem zbiorowości jest społeczność.
Społeczność to zazwyczaj zbiorowość terytorialna, w ramach, której członkowie mogą zaspokajać swoje podstawowe potrzeby i wskutek tego zbiorowości tego rodzaju mogą być względnie samowystarczalne, a czasem nawet względnie odizolowane.
Społeczności są zazwyczaj stosunkowo niewielkie, tak że wytwarza się w nich poczucie wspólności podstawowych wartości, poczucie związania z terytorium, i własnej odrębności w stosunku do innych zbiorowości terytorialnych. Powstaje w nich więź sąsiedzka wytworzona przez bliskość zamieszkania, podobieństwo codziennych spraw życiowych, stałe styczności osobiste.
Dalej wyróżniamy takie zbiorowości, które oparte są na wspólnej kulturze: naród, lud, plemię. Wyróżniamy także zbiorowości…
… do jeszcze większych grup, chociaż mogą wchodzić w skład zbiorowości innych typów.
Grupy pierwotne i wtórne
Grupy małe i duże wyróżniamy na podstawie typu struktury, grupy pierwotne i wtórne na podstawie typu więzi. W grupach pierwotnych występuje wyłącznie więź oparta na stycznościach osobistych i postawach emocjonalnych, w grupach wtórnych więź wynikająca ze styczności rzeczowych i oparta na interesach.
Grupy…
… mikrostrukturę i makrostrukturę. Mikrostruktura to ułożenie jednostek, ich ról i stosunków w całość mniej lub więcej zharmonizowaną. O mikrostrukturach mówimy przede wszystkim w grupach małych. Grupach wielkich, takich jak państwo, istnieje kilka poziomów struktur. Więc zaczynając od najmniejszych elementów, mamy najpierw pojedynczych członków - obywateli należących do rodzin, kręgów, grup nieformalnych itp…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)