Typy systemów partyjnych System partyjny - forum rywalizacji lub współpracy ogółu legalnie funkcjonujących partii politycznych. Liczba partii relewantnych - zdolnych do koalicji, liczących się w walce o władzę.
Systemy rywalizacyjne - partie mogą ze sobą legalnie rywalizować, legalna opozycja i rotacja u władzy. Systemy wielopartyjne, dwupartyjne i systemy partii dominującej. Systemy nierywalizacyjne - partie nie mogą ze sobą rywalizować, niema legalnej opozycji ani rotacji u władzy. Systemy jednopartyjne i system partii hegemonicznej. System wielopartyjny - legalnie działa wiele partii, ale żadna z nich nie może zdobyć więcej niż połowy mandatów w parlamencie, przez co nie jest w stanie przejąć władzy i utworzenia rządu większościowego, stąd też ważne są koalicje. Koalicje powstają w oparciu o umowę partyjną, koalicyjną. W takiej umowie znajduje się: program wspólnego koalicyjnego rządu, podział stref wpływów, podział odpowiedzialności za sfery życia społecznego, ustalenia, co do polityki obronnej, polityka zdrowotna i społeczna, rolna (Polska jest wyjątkiem!) nie są preferowanymi kierunkami, ponieważ nie przynoszą korzyści, podział stanowisk państwowych, sposób współdziałania na forum parlamentu. Istnieje wiele systemów wielopartyjnych - system rozbicia wielopartyjnego, gdzie do utworzenia rządu większościowego potrzebne jest wiele partii; system wielopartyjny dwu-blokowy, scena polityczna dzieli się na dwa bloki, zwykle prawicowe i lewicowe, brak partii centrowych, powstają one często przedwyborami lub podczas wyborów - np. Francja; system kooperacji partii - Szwajcaria, każda partia prowadzi wybory samodzielnie, ale po wyborach współpracują ze sobą; system „dwóch i pół partii” - Niemcy, scena polityczna zdominowana jest przez dwie partie, ale żadna z nich nie może zdobyć ponad połowy mandatów, więc potrzebuje koalicji z jakimś małym państwem.
System dwupartyjny - partia, która wygrywa wybory zwykle zdobywa ponad 50% mandatów, przez co może rządzić samodzielnie, taki rząd zwykle przetrwa do kolejnych wyborów. Stabilizacja polityczna. Przykładowo USA, dawniej Wielka Brytania, Portugalia, Grecja, głównie państwa „pochodzące z Wielkiej Brytanii”.
System partii dominującej - działa kilka partii, ale jedna jest na tyle silna, że wygrywa kolejne wybory od dłuższego czasu. Przykładem może być Szwecja do 2006 roku, Japonia do 2009, RPA, Angola, Mozambik, Namibia. System ten nie jest preferowany, ponieważ szybko się wypatrza. System jednopartyjny - Kuba, Wietnam, Laos, Turkmenia.
System partii hegemonicznej - legalnie działa kilka partii, ale jedna tylko rządzi, kieruje, reszta partii się ma to godzi, brak legalnej opozycji - KRLD (Korea Północna), ChRL, Uzbekistan, Syria.
(…)
…. Odpowiedzialność polityczna - rząd ponosi odpowiedzialność kolegialną i solidarną oraz indywidualną. Głowa państwa nie ponosi odpowiedzialności politycznej. Wotum nieufności (wniosek złożony z żądaniem odsunięcia rządu/ministra, ustąpienie całego rządu to „przesilenie gabinetowe” - trwa ono do powołania nowego, Konstruktywne wotum nieufności - musi wyznaczać nowego kandydata.), wotum zaufania (nowo powołane rządy wyrażają wnioski o wotum zaufania, expose premiera rozpoczyna debatę nad wotum zaufania) i kontrasygnata - podpisanie aktu głowy państwa przez ministra i to on odpowiada politycznie zamiast głowy państwa. Przykładowo w Wielkiej Brytanii mianowanie nowego premiera nie wymaga kontrasygnaty poprzedniego premiera. Jedność władzy Mogą istnieć rządy - większości, mniejszości parlamentarnej (istnieją…
… itp. W Polsce tylko raz w okresie międzywojennym działał rząd Władysława Grabskiego - reforma walutowa i wyprowadzanie z kryzysu lat dwudziestych i wprowadzenie złotówki itp.). Rządy prezydenckie - brak funkcji premiera, szefem rządu jest prezydent. Pochodzi on wyborów bezpośrednich. Ponosi tylko odpowiedzialność konstytucyjną, nie ma wotum zaufania, nieufności i kontrasygnaty. Prezydent…
….
Podział państw ze względu na ustrój terytorialny
Unitarne - na obszarze całego państwa istnieje jeden i taki sam ustrój administracyjny. Wszyscy obywatele mają takie same obowiązki i przywileje na terytorium całego państwa. Jest to zawsze bardziej scentralizowane. Są jednak różnice między państwami unitarnymi. Istnieją bowiem państwa unitarne na terytorium których znajdują się autonomie (prawo…
… z 3-9 członkami, a na jego czele stoi syndyk, zmieniany co roku. W około 30% gmin, władza lokalna sprawowana jest w drodze demokracji mieszanej. Gminna inicjatywa ustawodawcza, parlament gminny itp. Rada Gminy jako organ wykonawczy itd. Gminy są zwykle samowystarczalne pod względem finansowym. Aby uzyskać obywatelstwo kantonu trzeba uzyskać obywatelstwo gminy. Powoduje to utrudnienia w uzyskaniu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)