Fierla - rolnictwo Rolnictwo wytwarza nie tylko żywność (90 % produkcji), ale też włókna, paliwa naturalne, używki. Zatrudnienie w rolnictwie:
Kraje wysoko rozwinięte 3-10 %
Kraje słabo rozwinięte ponad 50 %
Światowa średnia 42 %
Kraje gdzie zatrudnienie w rol. powyżej 90 % - Burundi, Rwanda, Nepal, Bhutan
Skala zatrudnienia w rolnictwie jest zależna między innymi od jego:
- koncentracji. Dla przykładu USA: zatrudnionych 2, 4 %, a średnie gospodarstwo ponad 190 ha; Japonia zatrudnionych 4, 9%, a średnie gospodarstwo ponad 1 ha. - struktury produkcji - małe zatrudnienie, jeśli hodowla zwierząt mało wymagających (owce, bydło mięsne) lub zmechanizowana uprawa roślin. Większe zatrudnienie przy bydle mlecznym i roślinach o dużym wkładzie pracy (ryż, buraki cukrowe)
- stopnia mechanizacji
Kraje o największym udziale rolnictwa w PKB: Uganda 67 %, Somalia i Mozambik 65 %, Nepal 60 %. W krajach wysoko rozwiniętych udział rolnictwa w PKB nie przekracza 10 %.
Zdarza się tak, że kraje wysoko rozwinięte mają spory udział rolnictwa w PKB, co wynika z ich możliwości naturalnych: Nowa Zel 46 %, Dania 19 %
Kraje biedne - 30 % wszystkich miesięcznych wydatków kierowane jest na żywność
Zbyt duża rola żywności w dochodach ludności:
Problemy z ustaleniami cenowymi dla żywności na rynku detalicznym
Problem ze sprawnym dostarczaniem żywności do konsumentów
W krajach wysoko rozwiniętych rolnictwo ma łatwiej: lepszy dostęp do mechanizacji, wysokoplenne nasiona, udoskonalanie ras zwierząt, brak problemów z przetworzeniem towarów rolnych i ich szybka dystrybucja. W krajach słabo rozwiniętych: przestarzałe technologie, migracje z terenów wiejskich. Uwarunkowania przyrodnicze rozwoju rolnictwa
Widoczne są one zarówno w krajach wysoko jak i słabo rozwiniętych. Przejawy:
dobór struktury produkcji do możliwości naturalnych zróżnicowanie plonów w zależności, od jakości przestrzeni rolniczej roczne wahania produkcji rolnej zmienności kosztów produkcji i jej rezultatów
Północna strefa subpolarna Okres wegetacyjny: 60 - 90 dni, nieurodzajne gleby tundrowe. Szybko dojrzewający jęczmień, niektóre warzywa. Hodowla reniferów. Umiarkowany chłodny
Im dłuższy okres wegetacyjny i cieplej - pojawiają się: ziemniaki, Zyto, owies, len. Niskiej, jakości gleby bielicowe dużo łąk i pastwisk owce i bydło
Umiarkowany ciepły
(…)
…
Sucha strefa podzwrotnikowa i zwrotnikowa
Sorgo, proso, teff, maniok, kozy, owce, wielbłądy. Tam gdzie nawadnianie: bawełna, kukurydza, herbata, daktyle, wypas bydła.
Strefa okołorównikowa
Długa wegetacja, gleby podatne na erozje, wysokie temp, duże opady kawa, kakao, juta, kauczukowiec, plama oleista i kokosowa, a na glebach lepszych bawełna, trzcina cukrowa, herbata, tytoń. Hodowla bydła. Kraje słabo…
… - stosunki własnościowe, formy władania ziemią i wielkość gospodarstw.
Wspólnoty rodowo - plemienne - Czarna Afryka, Azja Płd - wsch, plemiona indiańskie - mała efektywność pracy, niedobór środków produkcji, niekorzystne warunki naturalne, niedobór wiedzy.
Własność prywatna - Europa, Ameryki, Nowa Zel, JAP, Indie. Właściciele w swoim interesie dbają o jak największą efektywność gospodarstwa. Własność…
…
Uwarunkowania społeczno - gospodarcze rozwoju rolnictwa
3 czynniki:
Ziemia
Kapitał Siła robocza
Pozycja człowieka jest tu bardzo istotna zwłaszcza w krajach słabo rozwiniętych gdzie przeważa produkcja pracochłonna: ryz, trzcina cukrowa. Istotny jest przelicznik osób pracujących w rolnictwie na 100 ha gruntów ornych i sadów. Patrząc na ten wskaźnik w najlepszej sytuacji są niektóre kraje azjatyckie: Wietnam…
…, bo bardzo duże koszty. Zielona rewolucja przyniosła wzrost plonów w przypadku pszenicy, kukurydzy, ryżu.
Pszenica - klimat podzwrotnikowy i umiarkowany, nie lubi deszczu. Na obszarach suchych, ale o dużej potencjalnej żyzności (Tunezja, Tur, Iran, Pakistan, Mongolia, Kazachstan - 1/3 upraw to pszenica). Główne uprawy: stepy Ukrainy, pn Kazachstan, Pendżab, płd Niemcy, pn Francja, nizina wołoska, wielka równina…
… 1,5 - 14 q/ha. Inne gatunki + sorgo: Sahel, śr Meksyk, Paragwaj, Wielka Równina Prerii, wsch niż chińskiej i mandżurskiej Plony: Indie, Nigeria, Niger, CHrl. Ważna dla głodnych Afrykańczyków: Mali, Niger, Senegal. sorgo - lubi ciepło, lubi sucho. U biednych na jedzenie koło 7 q/ha, u bogatych na paszę koło 100 q/ha. plony: USA, Indie, Nigeria, MEK
Żyto - nie potrzebuje za wiele do szczęścia…
… nie musi mieć super, deszcz nie deszcz i tak rośnie. Mało pracochłonny, wysokoplenny. Plony od 30 - 220 q/ha. Wysoko kaloryczny. Można łatwo przechowywać, bo bulwy same się chronią, gdy obetnie się łodygę. Uprawy: Am Płd, Zatoka Gwinejska, Kotlina Kongo, Nizina Mozambicka, Płw. Indochiński, płd - wsch Chiny. Bataty - ciepły i wilgotny, duża zawartość cukru, aż 2/3 upraw to Chiny -84% światowej produkcji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)