Wskaż na podstawowe źródła pesymizmu A.Schopenhauera. Porównaj pojęcia teizm, deizm, panteizm. Wskaż konkretne przykłady w myśli filozoficznej.
Schopenhauer, Artur (1788-1860)
Poglądy:
Podstawą rzetelnej wiedzy jest intuicja, którą należy rozumieć jako bezpośredni ogląd, nieuprzedzoną obserwację. Powstająca w ten sposób myśl człowieka nadaje temu oglądowi postać pojęciową. Tak skonstruowane pojęcie jest cieniem swojego przedmiotu. Jednakże myśl nie chce ograniczyć się tylko do tego zadania i usiłuje konstruować świat wedle własnych prawideł, budować go w zgodzie z zasadami logiki. W ten sposób zamiast wyjaśniać rzeczywistość - zaciemnia ją, bo każdy człowiek dysponuje innym wizerunkiem świata, co prowadzi do subiektywności. (A pojęcia ogólne nie są w stanie dotrzeć do tego co indywidualne, osobowe, specyficzne). Na tej podstawie pisał Schopenhauer: Świat - jest moim przedstawieniem. Termin przedstawienie miał sygnalizować nierozerwalny związek między doświadczającym podmiotem i doświadczanym przedmiotem. Jest to świat zjawiskowy. Toteż zawsze poznajemy jedynie zjawiska. A (zgodnie z filozofią indukcyjną) zjawiska to tylko złuda (jest to Fenomenalistyczna teoria poznania). A jak możemy dojść do prawdy? Przebić się przez te złudzenia(i tu wkracza Metafizyka irracjonalno-woluntarystyczna):
a). na drodze poznania obiektywnego, biorąc za punkt wyjścia wyobrażenie-ogląd, jednak nigdy poza nie, nie wyjdziemy, zawsze pozostaniemy przy zjawiskach, przy zewnętrznej stronie rzeczy i nie wnikniemy do ich wnętrza (z Kanta)
b). ale my jesteśmy nie tylko poznającymi podmiotami, ale też przedmiotami do poznania, sami jesteśmy rzeczami w sobie. I dlatego do istoty rzeczy, do której nie możemy dojść z zewnątrz możemy dojść od wewnątrz, rzecz sama o sobie może uzyskać samowiedzę
c). samowiedza zaś poucza nas, że jesteśmy wolą, to jedyne, co nam bezpośrednio dane, wszystko inne przynoszą wyobrażenia, a więc pozyskujemy to jako zjawiska. Jak pisze filozof Jednostce, która występuje jako podmiot poznania, dany jest klucz do zagadki: tym kluczem jest wola. Co oznacza, że zdarzenia z życia, istniejącego w świecie zjawiskowym, podmiotu poznającego są zawsze wyrazem jakiegoś dążenia, ukierunkowanego pragnienia, często nieświadomego. U podłoża tych pragnień leży wola. Człowiek jest zatem również podmiotem woli, jej zaś przedmiotem okazuje się ludzkie życia oraz sam świat. O tym, że jesteśmy wolą, poucza nas samowiedza. Rzeczy, jako ukierunkowane i spełnione dążenia są uprzedmiotowioną wolą. Jednak wola sama w sobie jako irracjonalny pęd, ślepe dążenie bez celu i bez kresu, chaotycznie dąży do samookreślenia. W tym dążeniu wola dokonuje wyboru jednej spośród wielu możliwości i na tym wolność definitywnie kończy się zamieniając w wieczystą niewolę. (Bo dokonują wyboru wola poddaje się konieczności). Uprzedmiotowiona w świecie wola jest zachłanna i żarłoczna. Rzeczywistość jest polem bitwy gdzie wszyscy walczą ze wszystkimi. Człowiek staje w obliczu wyboru: narzucać innym swoją wolę lub podporządkować się woli cudzej. Dodatkowo świat jest zły z samej swojej istoty czy natury, zatem winą świata jest samo jego istnienie.
(…)
… jest wiarą w Boga osobowego i żywego. Uważa za możliwe ustalenie natury Boga, przypisuje mu pewną ilość właściwości (dobry, potężny, stwórca świata itp.) i wreszcie przedstawia go poprzez symbole religijne. Teizm mówi o wierze w Boga jedynego, osobowego, transcendentalnego, będącego stwórcą świata i ludzi oraz sprawującego opiekę nad światem. Teizm - obok deizmu - stanowi jedną z odmian monoteizmu. Pojęcie…
… przyjmujący że świat wyłania się z JEDNI(????)(Plotyn)
-naturalistyczny głoszący że świat-przyroda zawiera w sobie zasadę czynną, nie wymagający tym samym zewnętrznej przyczyny sprawczej (Dawid z Dinant, G. Bruno)
-obiektywny B. Spinozy, który przyjmuje, że istnieje tylko jedna skończona substancja, czyli tożsamy z naturą Bóg przejawiający się w swych skończonych sposobach bytowania
-idealistyczny (panlogizm…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)