Wykład - Cechy charakterystyczne prawa międzynarodowego

Cechy charakterystyczne prawa międzynarodowego
Dotyczy ono przede wszystkim wzajemnych stosunków suwerennych państw, które są równe wobec prawa i wzajemnie od siebie niezależne. Panuje więc między nimi zasada równości.
W stosunkach między państwami nie ma żadnej władzy ponadnarodowej (np. rządu światowego)
Dopuszczalne są akty jednostronne.
Nie mamy do czynienia z typowym ustawodawcą i prawodawcą, nie można wskazać nadrzędnego organu kreującego wiążące prawo.
Umowa międzynarodowa jest podstawą stanowienia norm - jest podstawowym źródłem prawa międzynarodowego.
Istotna rola prawa zwyczajowego.
Prawo międzynarodowe jest wytworem działalności państw i to ich zgoda (wyraźna lub dorozumiana) jest podstawą obowiązywania prawa. Kolejną cechą jest więc niesformalizowanie i decentralizacja.
Brak ustawodawcy i to, że normy są tworzone i obowiązują tylko konkretne państwa-strony. Wiąże się z tym partykularyzm tego prawa.
Brak scentralizowanego aparatu przymusu. Jednak państwo samodzielnie (lub wspólnie z innymi) może występować w obronie naruszonego prawa, stosując środki przymusu uznane przez prawo międzynarodowe. Sądownictwo nie działa z urzędu, jest zawsze uruchamiane za zgodą podmiotów.
Nie istnieje obowiązkowe sądownictwo (sądy międzynarodowe nie są wyposażone w kompetencję obowiązkową). To od zgody państw-stron zależy czy skorzystają z jurysdykcji sądu międzynarodowego. Głównym stałym sądem międzynarodowym jest Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze (rozstrzygający m.in. sprawę muru na terytorium Palestyny). Wcześniej powoływane były sądy polubowne, czyli arbitrażowe, dla rozstrzygania konkretnej sprawy ad hoc). Jednak państwo może z góry wyrazić zgodę na poddanie wszystkich swoich sporów lub określonej ich kategorii sądowi międzynarodowemu lub arbitrażowi. Wtedy ich wyroki stają się bezwzględnie wiążące. Współcześnie sady międzynarodowe zaczynają odgrywać coraz większa role (m.in. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze, Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w Luksemburgu, Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu). Niekiedy można spotkać się z poglądem, ze prawo międzynarodowe jest mało skuteczne, a jego normy są stale łamane i naruszane. Wszystkie przypadki łamania prawa międzynarodowego stają się od razu głośne (np. naruszenie nietykalności siedziby Ambasady Stanów Zjednoczonych w Teheranie w 1979 i wzięcie osób należących do personelu dyplomatycznego jako zakładników). Pisze o tym prasa i dowiaduje się o nich opinia publiczna. Natomiast przestrzeganie prawa międzynarodowego w tysiącach przypadków uważane jest za coś naturalnego i nie wzbudza zainteresowania.
... zobacz całą notatkę