To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Systemy konkretne - zbiór przepisów prawnych obowiązujących w danym państwie - podział systematyzacji zbiorów przepisów prawnych na:
Systematyzację pionową (struktura hierarchiczna)
Systematyzację poziomą (kompleksy norm zbliżonych do siebie treściowo)
*zakłada się, że normy prawne wchodzące w skład systemu są w dostatecznym stopniu niesprzeczne i pozbawione luk
- systematyzacja pionowa: *hierarchia aktów normatywnych w dużym przybliżeniu odpowiada hierarchii organów państwowych (organy wyższe tworzą zwykle wyższe akty normatywne itd.)
Można wyróżnić następujące szczeble hierarchii aktów normatywnych(państwo unitarne):
Konstytucja
Tworzy ją parlament w specjalnym trybie
Reguluje podstawy ustroju politycznego, ekonomicznego i społecznego
Zawiera zwykłe katalog podstawowych praw obywatelskich (czasami w innym akcie uważanym za składnik konstytucji np. Bill of rights )
*Ustawy konstytucyjne konkretyzują niektóre postanowienia konstytucji
Ustawy
Podstawowy instrument legislacji
Tworzą je parlamenty
Materie szczególnie istotne dla obywateli powinny być uregulowane w ustawie (tzw. materie ustawowe )
Nie mogą być uregulowane za pośrednictwem aktów rządowych lub innych aktów pochodzących od organów administracji publicznej
Akty podustawowe (są to zwykle akty wydawane na podstawie ustaw i w celu ich wykonania)
Noszą zwykle nazwę rozporządzeń, uchwał lub zarządzeń
Służą z zasady wykonaniu ustaw i najczęściej do ich wykonania potrzebne jest upoważnienie ustawowe
„ samoistne akty podustawowe ” - organy administracji mogą wydawać w celu realizacji swoich konstytucyjnych zadań bez szczegółowego upoważnienia ustawowego
* akty regulujące tzw. interna administracji (akty prawa wewnętrznego) obowiązują wyłącznie jednostki hierarchicznie podporządkowane danemu organowi administracji, nie mogą natomiast wiązać innych podmiotów, w tym zwykłych obywateli
Akty prawa terenowego (miejscowego, lokalnego)
Są wydawane zwykle przez organy samorządu terytorialnego i organy administracji terenowej
Ich moc obowiązująca jest terytorialnie ograniczona
- rozróżnienie mocy prawnej aktu od jego mocy obowiązującej
Moc prawna jest cechą stopniowalną, może być większa lub mniejsza
Moc obowiązująca jest cechą niestopniowaną, akt bowiem albo obowiązuje albo nie i nie może obowiązywać bardziej niż inny
- własności wyższej mocy prawnej od niższej
Nw może uchylić lub zmienić Nn, ale nie odwrotnie
Nn powinna być zgodna (nie może być sprzeczna) z Nn
Nw może stanowić podstawę obowiązywania Nn, ale nie odwrotnie
(…)
….
- pojęcie instytucji prawnych - kompleks norm stanowiących funkcjonalną całość, które regulują jakiś typowy zespół stosunków społecznych (np. instytucja małżeństwa, darowizny, testamentu etc.)
- pojęcie kodeksu - akt normatywny z reguły rzędu ustawowego, zawierający podstawowe dla danej gałęzi prawa zasady i normy prawne
W większości krajów civil law dąży się do kodyfikacji przynajmniej podstawowych gałęzi prawa
Prawo cywilne i karne, zarówno materialne jak i proceduralne, zostało w krajach civil law skodyfikowane
Przykłady najwybitniejszych kodeksów:
k. cywilny francuski z 1804r. (Kodeks Napoleona)
k. cywilny niemiecki z 1899r. (BGB)
w niektórych krajach dąży się również do kodyfikacji innych gałęzi prawa np. w Polsce skodyfikowano prawo pracy i postępowanie administracyjne
ruch kodyfikacyjny zaczyna…
… (własność i inne prawa rzeczowe, zastaw, hipoteka)
Prawo zobowiązań (różnego rodzaju stosunki umowne, odpowiedzialność za czyny niedozwolone)
Prawo spadkowe (dziedziczenie ustawowe i testamentowe)
Prawo handlowe
Prawo autorskie
Prawo wekslowe
Prawo czekowe
Prawo międzynarodowe prywatne
Postępowanie w sprawach cywilnych (postępowanie cywilne) obejmuje postępowanie w sprawach spornych (postępowanie procesowe) i niespornych (postępowanie nieprocesowe), a także postępowanie egzekucyjne i wiele innych trybów postępowania. Prawo pracy:
reguluje m.in.:
stosunki pracy wynikające z umowy
powołania
mianowania
prawa i obowiązki pracodawców i pracowników
ochrona pracowników
układy zbiorowe pracy itd.
Do wyodrębnienia przyczynił się fakt, że w stosunku pracy pracownik jest z zasady stroną słabszą od pracodawcy i stąd wymaga…
… przyczyna publicyzacji prawa
prawo nie tylko interweniuje w rozwój gospodarki, ale inspirowane ideologią państwa opiekuńczego (welfare state) przejmuje cały szereg funkcji socjalnych (np. system świadczeń socjalnych, zadania w dziedzinie edukacji)
rozwój nowych technik i technologii
zwiększają możliwości sterowania procesami społecznymi i stanowią dodatkowy impuls do wykorzystywania prawa (głównie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)