Znajdujemy w niej wytłumaczenie istniejących problemów gospodarczych, omówienie problemów nakładów, produkcji, podziału, wymiany, zużycia konsumpcyjnego i zużycia produkcyjnego. W opracowaniu znajdziemy także charakterystykę metod badawczych ekonomii oraz omówienie takich zagadnień jak: prawidłowości i prawa ekonomiczne, prawa przyczynowe, prawa współistnienia, prawa funkcyjne. Znajdziemy tu także opracowanie tematów: ekonomia jako nauka, ekonomia a inne nauki, osobliwości ekonomii, prawdziwość danych źródłowych, błędy wnioskowania, błędy założenia, subiektywizm, klauzula ceteris paribus, funkcje ekonomii, ekonomia normatywna i pozytywna, modele ekonomiczne, mikroekonomia i makroekonomia.
Problemy gospodarcze
U podłoża istnienia i funkcjonowania każdej społeczności odnajdujemy zawsze pewne podstawowe problemy i zjawiska ekonomiczne Niektóre z nich mają równie kluczowe znaczenie dziś, co w czasach starożytnych. Można zatem sądzić, że zjawiska i towarzyszące im problemy pozostaną równie ważne w nowym i oby lepszym świecie. Podstawowym i wiecznym problemem każdego społeczeństwa jest zjawisko rzadkości. Polega ono na tym, że potrzeby każdego społeczeństwa są nieograniczone, zaś możliwości ich zaspokojenia, wyznaczone są stojącymi w danym okresie do jego dyspozycji ilościami czynników wytwórczych oraz technicznymi możliwościami (znanymi w danym okresie metodami produkcji, zwanymi dalej technologiami) przekształcania ich w zaspakajające różne potrzeby ludzkie dobra i usługi. W sytuacji ograniczoności zasobów i nieograniczoności potrzeb każde społeczeństwo i to nie tylko ludzkie stoi wobec konieczności rozstrzygnięcia trzech podstawowych kwestii. Musi nieustannie rozstrzygać, do jakich zastosowań kierować ograniczone zasoby? Inaczej mówiąc musi nieustannie rozstrzygać: co, w jakich ilościach kiedy i gdzie powinno być wytwarzane?
Na tym jednak nie koniec. Każde społeczeństwo rozstrzyga równocześnie, w jaki sposób dobra te powinny być wytwarzane, jeżeli dany produkt możny wytwarzać przy pomocy różnych metod, czyli inaczej mówiąc, gdy do jego wytwarzania stosować można różne ilości czynników wytwórczych.
Z ograniczonej ilości zasobów można rzecz oczywista wytworzyć ograniczoną ilość produktów. W sytuacji, gdy potrzeby wszystkich są większe od możliwości ich zaspokojenia każde społeczeństwo musi nieustannie rozstrzygać, kto i w jakich ilościach będzie korzystał z wytwarzanych dóbr i usług.
W zamieszczonej poniżej tabeli zmieściliśmy dane ilustrujące efekty dokonanych rozstrzygnięć, co jak i dla kogo produkować w uproszczonym do maksimum świecie gospodarki feudalnej. Punktem odniesienia i wyjścia dalszych analiz jest pojedyncze gospodarstwo chłopskie.
Nakład
Produkcja
Podział
Wymiana
Zużycie konsumpcyjne
Zużycie produkcyjne
Wysiew 2q zboża
20 q zboża
Dla pana 8 q
1q = 20kg soli
10 kg soli
2q zboża (nowy zasiew)
200 dniówek
Dla księdza 2 q
1q = 5 ubrań
5 ubrań
10 hektarów
Dla siebie 10q
1q = 10 par butów
10 par butów
5q zboża
Nie mamy pełnego obrazu stojących do dyspozycji całego społeczeństwa zasobów. Wiemy tylko, że w badanym okresie rodzina chłopska dysponowała na początku okresu 2 kwintalami ziarna, które przeznaczyła na zasiew, ponadto miała do dyspozycji 10 hektarów ziemi oraz 200 dni roboczych. Z zasobów tych rodzina wytworzyła 20 kwintali zboża. Nie wiemy ile wynosiły zasoby, których użyto do wytworzenia innych poza zbożem dóbr , 5 par ubrań, 10 kg soli oraz 10 par butów. Wiedza ta jest pożyteczna, ale na obecnym etapie naszej analizy nie
(…)
… sprawiedliwości społecznej. Przykładem może być tu problem opodatkowania ludności. Kwestia sprawiedliwości społecznej może tu być rozmaicie pojmowana. Dla niektórych osób sprawiedliwe wydaje się jednakowe opodatkowanie każdego, bez względu na wysokość uzyskiwanych dochodów (podatek liniowy). Inni zaś za sprawiedliwe społecznie uważają wyższe opodatkowanie wyższych dochodów.
Ekonomia pozytywna oznacza bezinterpretacyjny opis otaczającej rzeczywistości gospodarczej. Zajmuje się zatem światem takim jaki jest, a nie takim jakim powinien być. Przedmiotem jej analizy są faktyczne ( pozytywne i negatywne) konsekwencje zmian warunków ekonomicznych i ustalenie ich wpływu na efektywność gospodarowania. Ekonomia pozytywna nie wydaje sądów wartościujących, ani w żaden inny sposób nie interpretuje dokonanych obserwacji…
… jako jednostka lub jako zorganizowana grupa ludzi np. gospodarstwo domowe, firma czy jakaś instytucja. Jest zatem rzeczą oczywistą, że ponieważ prawa ekonomiczne są rezultatem postępowań ludzkich, ich przebieg i mechanizmy działania muszą być inne niż w prawach przyrody. Prawa ekonomiczne w odróżnieniu od praw przyrody mają statystyczny charakter, czyli inaczej mówiąc są to prawa wielkich liczb. Oznacza…
… się wzajemne skutki związków ubocznych, działań nieprzemyślanych czy przypadkowych decyzji wynikających z indywidualnych upodobań, a uwypuklają się i stają się widoczne związki istotne tzn. prawidłowości ekonomiczne, które są efektem decyzji podejmowanych przez osobnika statystycznego reprezentującego statystycznego konsumenta, producenta itp.
Ponieważ prawo wielkich liczb umożliwia przejawianie…
… w oparciu o znane producentowi sposoby, stojące do jego dyspozycji czynniki wytwórcze (pracę, ziemię i kapitał). Każde społeczeństwo ludzkie, (ale również niektóre „społeczeństwa” zwierząt np., pszczoły), choćby najbardziej prymitywne, coś produkuje. Zbieractwo łowiectwo czy myślistwo uprawiane w społeczeństwach pierwotnych to też swego rodzaju formy produkcji. Produkcja dostarcza zarówno wyroby…
… analizowanego zjawiska oraz metody graficznej prezentacji określonych zależności. Jako pomocne w studiowaniu problemów ekonomicznych wymienić można także takie nauki jak: prawo, nauki polityczne, informatyka, cybernetyka, socjologia, prakseologia itp. Z drugiej jednak strony nie należy zapominać, że ekonomia stanowi podstawę dla innych nauk np. ekonomik branżowych, zarządzania, marketingu, rachunkowości…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)