To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wieloznaczność terminu „prawo”
PRAWO W ZNACZENIU PRAWNICZYM
Sformułowanie jednoznacznej definicji prawa, możliwej do zaakceptowania dla przedstawicieli wszystkich kierunków jest niemożliwe. Tym bardziej, że główne koncepcje prawa nie występują dzisiaj w swojej czystej formie. Prawnicy europejscy akceptują zwykle pojęcie prawa w znaczeniu prawniczym, czyli prawa jako zespołu reguł ustanowionych bądź uznanych przez odpowiedni organy państwa, wobec których posłuch zapewniony bywa w ostateczności dzięki przymusowi, jaki stosować może to państwo.
Inna, bardziej ogólna definicja: szczególny porządek społeczny, tworzony i chroniony (sankcjonowany) w sposób zinstytucjonalizowany.
PODSTAWOWE CECHY PRAWA
Pomimo braku jednoznacznej definicji prawo daje się zdefiniować poprzez wyliczenie charakterystycznych dla niego cech:
Społeczny charakter prawa
Prawo pojawia się tylko wówczas, gdy przyjęte zostają zasady wyznaczania sposobów zachowania ludzi w ramach mniej lub bardziej zorganizowanej grupy społecznej.
Prawo nie dotyczy stosunku człowieka do bóstwa czy siebie samego.
Prawo wyraża wartości i potrzeby o szerszym lub węższym zasięgu społecznym, ma je chronić i urzeczywistniać.
Prawo powstaje jako produkt procesu decyzyjnego - mniej lub bardziej sformalizowanego - zwłaszcza w państwie. Istnieją określone źródła prawa.
Prawo jest formułowane i sankcjonowane przez państwo za pośrednictwem jego instytucji.
Realne istnienie (obowiązywanie) norm prawych jest zależne od społecznego przyzwolenia na prawo.
Normatywność
Prawem są normy (reguły, zasady, dyrektywy, przykazania) - pewne wzory zachowań dyscyplinują do określonego sposobu zachowania. Gdy mówimy o prawie w znaczeniu prawniczym, wskazujemy na powinność. Prawo ma więc charakter normatywny a nie opisowy, jak na przykład prawa przyrody. Przepisy prawne wyrażają nakaz, zakaz, powinność.
Prawo ma charakter perswazyjny - wychowawczy. Prawo przekonuje jak powinno się zachować, ale obywatel ma wciąż wolną wolę. Ideałem jest przekonać obywateli do podporządkowania się prawu, aby chcieli tego sami z siebie. Wtedy sądy i sankcje nie byłyby konieczne. Aby zbliżyć się do tego ideału potrzebne jest dobre prawo, które będzie się cieszyć w społeczeństwie autorytetem.
Heteronomiczny (zewnętrzny) charakter wobec jednostki Przekonania moralne czy etyczne każdy człowiek kształtuje sam (ewentualnie pod wpływem autorytetów, ale wciąż sam!). Natomiast prawo jest narzucone z zewnątrz (najczęściej od państwa).
Istnieją normy uzasadniane aksjologicznie (odwołujące się do wyznawanych przez człowieka wartości) i uzasadniane tetycznie (pochodzące od podmiotu ustanawiającego prawo).
(…)
… jest narzucone z zewnątrz (najczęściej od państwa).
Istnieją normy uzasadniane aksjologicznie (odwołujące się do wyznawanych przez człowieka wartości) i uzasadniane tetycznie (pochodzące od podmiotu ustanawiającego prawo).
RÓŻNE SPOSOBY UŻYCIA TERMINU PRAWO
Trzy pary pojęć związanych z terminem „prawo”:
Prawo materialne i prawo formalne
Prawo materialne - ogół norm, regulujących treść stosunków prawnych. (Kodeks Karny, Kodeks Cywilny)
Prawo formalne (procesowe) - tryb postępowania przed organami władzy publicznej, związanego z dochodzeniem uprawnień, egzekwowaniem obowiązków etc. (Kodeks postępowania karnego, Kodeks postępowania cywilnego)
Prawo przedmiotowe i prawo podmiotowe
Prawo przedmiotowe - ogół norm składających się na system prawa (polskie prawo karne).
Prawo podmiotowe - zespół uprawnień…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)