Zwrotne przychody samorządów terytorialnych

Niektóre zadania samorządów terytorialnych mogły być realizowane poprzez

zaciąganie kredytów bankowych lub wypuszczanie obligacji. Pożyczki i kredyty różniły się

jednak od pozostałych dochodów budżetowych. Wiązała się bowiem z nimi konieczność

zwrotu pożyczki (spłaty kredytu), a także bieżąca obsługa długu. Dlatego też istotne

znaczenie miał cel zaciągania pożyczek, a także granice zadłużania się samorządów

terytorialnych.

Praktycznie we wszystkich krajach samorządy mają prawo do korzystania z tej formy

zasilania finansowego. W przypadku pożyczek i kredytów bankowych zaciąganych na

działalność inwestycyjną władze samorządowe, zwłaszcza szczebla podstawowego, musza

przestrzegać obowiązujących zasad. W Polsce np. wydatki na sfinansowanie przypadających

do spłaty rat kredytów wraz z odsetkami nie mogły przekroczyć w danym roku 15%

planowanych dochodów budżetu gminy.

Po wprowadzeniu zmian od 1 stycznia 1999r, w systemie finansów publicznych

dokonano zmiany dotychczasowych udziałów gmin w dochodach z podatku dochodowego od osób prawnych na fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych na dodatki do wymienionych podatków.

Istotne są również zasady budowania budżetu gminy w oparciu o transfery o

charakterze wyrównawczym.

Nowy system zasilania finansowego przewiduje subwencję ogólną, składającą się z części:

1. podstawowej

2. oświatowej

3. rekompensującej

O przeznaczeniu środków otrzymanych w formie subwencji ogólnej decyduje rada gminy.

Kwotę przeznaczoną na część podstawową subwencji ogólnej dla wszystkich gmin ustala się

jako sumę kwoty stanowiącej nie mniej niż 1% planowanych w ustawie budżetowej

dochodów budżetu państwa, oraz kwoty wpłat gmin bogatszych.

Minister właściwy do spraw finansów publicznych określa zasady obliczania i tryb

przekazywania gminom subwencji rekompensującej po zasięgnięciu opinii reprezentacji

jednostek samorządu terytorialnego z uwzględnieniem wniosków gmin, zawierających dane o

rocznych skutkach ulg i zwolnień. Wśród dochodów potencjalnych jednostek samorządu

terytorialnego specjalne znaczenie mają dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie

działań inwestycyjnych jednostek samorządu terytorialnego realizowanych w ramach zadań

własnych. W procesie tym istotną rolę będzie odgrywał wojewoda, który będzie ustalał

zasady i kryteria podziału środków na dotacje celowe, po zasięgnięciu opinii samorządu

wojewódzkiego.