Wpływy z majątku lokalnego
Wpływy z majątku lokalnego obejmowały opłaty za korzystanie z infrastruktury
komunalnej i społecznej będącej własnością samorządów, wpływy ze sprzedaży lub
dzierżawy majątku komunalnego, udziały z uczestnictwa w spółkach z o.o., dywidendy z
uczestnictwa w spółkach akcyjnych itp. Dochody z majątku stanowiły niejednorodne źródło
dochodów budżetowych samorządów. Dominująca rola w tej grupie przypadała opłatom za
usługi świadczone przez samorządy lokalne. Były to opłaty za takie usługi jak wywóz śmieci,
odprowadzanie ścieków, sprzątanie ulic i utrzymanie dróg, zaopatrzenie mieszkańców w
wodę, ciepło, energię elektryczną, opłaty za przedszkola, za korzystanie z basenów, wstępy
do muzeów itp. Najczęściej wpływy uzyskiwane z tytułu świadczonych usług nie pokrywały
poniesionych na ten cel kosztów.
W przypadku Polski od kilku lat istniała tendencja do podnoszenia opłat za korzystanie z
usług społeczno-komunalnych. Źródłem wpływów z majątku mogła być także sprzedaż lub
dzierżawa elementów majątku, zwłaszcza ziemi, budynków komunalnych, infrastruktury
technicznej.
Dotacje wyrównawcze były ważnym elementem równoważenia budżetów
samorządowych. Konieczność zasilania zewnętrznego była nieodzowna gdyż dochody z
podatków oraz majątku wspólnot samorządowych nie wystarczały do sfinansowania
wydatków budżetowych.
W Polsce gminom przysługiwała subwencja ogólna i szkolna.
Łączną kwotę subwencji ogólnej dla gmin ustalało się w wysokości 0,9% planowanych
dochodów budżetu państwa. Ze środków tych wydzielało się 1% subwencji tworząc tzw.
rezerwę subwencji ogólnej. Kolejnym etapem rozdziału subwencji ogólnej było wyliczanie
przypadającej samorządom terytorialnym tzw. subwencji wyrównawczej. Wielkość tej części
subwencji dla poszczególnych gmin uzależniona była od potencjału podatkowego gminy.
Potencjał podatkowy gminy to wpływy z podstawowych podatków realizowanych przez
samorządy lokalne, przypadające na mieszkańca gminy. Im niższy był potencjał podatkowy
gminy, w porównaniu do analogicznego wskaźnika dla wszystkich gmin w kraju, tym
większą subwencję wyrównawczą ta gmina otrzymywała. W ramach subwencji ogólnej
wszystkim gminom przysługiwały ponad to środki z budżetu państwa proporcjonalnie do
przeliczeniowej liczby mieszkańców. Liczba mieszkańców przeliczeniowych zależała od
wielkości gminy. W gminach do 10 tyś. Mieszkańców liczba ta równała się liczbie
mieszkańców rzeczywistych. W gminach większych wskaźnik ten mógł być zróżnicowany i
wynosić od 110-125% faktycznych mieszkańców.