Polityczne warunki przystapienia Polski do Unii Europejskiej
Od 1989 roku nastąpiły w Polsce wielkie zmiany gospodarcze i polityczne, a ich
kierunek zdeterminowany dążnością do członkostwa w Unii. Powstały instytucjonalne i
prawne warunki demokracji, przywrócono wolność wyborów parlamentarnych i
samorządowych, wprowadzono na szeroką skalę zasady demokracji w pracy parlamentu i
innych organach władzy państwowej. Uchwalona w 1997 roku Konstytucja Rzeczpospolitej
Polskiej sankcjonuje zmiany demokratyczne w naszym kraju, określa prawa obywateli,
zapewnia obywatelom wolność słowa, zgromadzeń i tworzenia partii politycznych i
organizacji społecznych. Zlikwidowana została cenzura w środkach społecznej komunikacji i
zagwarantowano obywatelom swobodę wyjazdów zagranicznych. W zakresie praw i tradycji
narodowych przywrócono społeczeństwu i poszczególnym obywatelom podstawowe
wartości moralne, religijne i narodowe, zlikwidowano panujące poprzednio zakłamanie w
dziedzinie przedstawiania i interpretacji historii, zreformowaniu uległ system szkolnictwa i
programy nauczania dzieci i młodzieży w duchu prawdy i kształtowania patriotycznych
podstaw wychowania.
Polska wyprzedziła wiele krajów uznawanych przez Zachód za demokratyczne, w tym
stowarzyszonych już poprzednio w EWG i aspirujących do przystąpienia do Wspólnot
Europejskich. Biorąc pod uwagę kryteria związane z tworzeniem podstaw dla
demokracji, Polska spełniła więc warunki wymagane przez Unię, co zostało zauważone i
zaowocowało podpisaniem w dniu 1 lutego 1994 roku układu o stowarzyszeniu Polski z
Unią Europejską.
Przystąpienie do Unii przyspieszyłoby rozwój gospodarczy i wpłynęłoby na wzrost
poziomu życiowego ludności, co stworzyłoby jeszcze bardziej kontrastową sytuację w
relacjach między Polską a Ukrainą i Białorusią. Społeczeństwa Ukrainy i Białorusi
dostrzegając korzyści płynące z członkostwa w Unii, mogłyby zmienić swą orientację na
prozachodnią, co wpłynęłoby na rozluźnienie więzi z Rosją i dążenie do integracji z
Zachodem. Pozostawienie Polski poza Unią utrwaliłoby peryferyjny charakter jej gospodarki
i spotęgowałoby trudności ekonomiczno – społeczne w naszym kraju.