To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WIEDZA I SĄDY O ŚWIECIE SPOŁECZNYM STRUKTURY WIEDZY: SCHEMATY, SKRYPTY I TEORIE Podstawowym elementem naszej wiedzy o świecie społecznym jest schemat poznawczy czyli organizacja naszych uprzedzeń, doświadczeń z jakimś rodzajem zdarzeń, osób czy obiektów.
Schematy nie zawierają wszystkich informacji na temat danego fragmentu rzeczywistości, jest to uogólniona, wyodrębniona z konkretnych doświadczeń wiedza. Im lepiej wykształcony jest jakiś schemat, tym bardziej jego zawartość jest wyabstrahowana (czyli wyodrębniona) z wiedzy o konkretnych egzemplarzach oraz odwrotnie im słabiej wykształcony schemat, tym większą rolę w jego reprezentacji odgrywają wiadomości o pojedynczych egzemplarzach.
Uniwersalną zasadą budowy schematów jest prototypowość , zgodnie z którą rdzeniem znaczeniowym schematu jest prototyp czyli egzemplarz najbardziej typowy, najlepiej spełniający schemat czyli najbardziej idealny. Prototyp - idealny egzemplarz schematu będący jego najlepszym spełnieniem.
Zasada prototypowości cechuje wszystkie schematy, które stosownie do rodzaju reprezentowanych w nich obiektów podzielić można na trzy rodzaje:
schematy osób i ich rodzajów (stereotypy),
skrypty
schematy cech Skrypt - jest umysłową reprezentacją zdarzeń, działań lub ich ciągów, takich jak np. egzamin czy spotkanie towarzyskie.
Skrypt reprezentuje nie jakiś konkretny ciąg zdarzeń, lecz typowe elementy i okoliczności charakterystyczne dla danego zdarzenia i powtarzający się w większości jego wykonań. Egzemplarzami tego schematu są kolejne wykonania skryptu. Organizacja scenek - charakterystyczna własność skryptów polegająca na tym, że poszczególne scenki cechują się pewnym, typowym następstwem w czasie (np. egzamin zawsze zawiera scenki „zadanie pytań”, „wysłuchanie wypowiedzi” i „wystawienie ocen” - właśnie w tej kolejności).
Skrypt jest strukturą zarówno poznawczą jak i wykonawczą oznacza to, iż z jednej strony jest umysłowym narzędziem przetwarzania informacji (interpretacja i zapamiętanie) z drugiej strony stanowi gotowy program działania.
Trzy warunki, które są potrzebne do skorzystania ze skryptu:
wykształcenie skryptu w umyśle, jako trwałego elementu wiedzy o świecie
zaktywizowanie skryptu w danej sytuacji
wejście w skrypt w roli jednego z jego aktorów
Aktywizacja skryptu jest przy tym zjawiskiem szybko zanikającym, jeżeli nie jest ona niczym podtrzymywana (np. naszymi wyobrażeniami czy myślami).
Schematy cech - nie odzwierciedlają ani „całych ludzi” ani całych zdarzeń lecz jedynie pewne rodzaje ich zmienności np. inteligencja, uczciwość czy towarzyskość. Niektóre zachowania są typowe dla danej cechy np. uczciwość.
(…)
… czystej reprodukcji danych (oddzielone od wnioskowania, czyli generowania danych ze schematów)
Efekt zgodności - lepiej pamiętane są dane zgodne ze schematem (w przypadku jeżeli przez pamięć rozumieć sumę subiektywnych wspomnień czy wypowiedzi nt. przypominanego obiektu lub zdarzenia)
Błędy nadużycia schematu - przypominanie sobie danych, które nie miały miejsca, ale pasują do schematu
Regulacja…
… ze schematem.
Pamięć generatywny, a nie reproduktywny charakter - nie wierne i bierne zapisywanie w umyśle wydarzeń, ale konstruujące przenoszenie informacji (constructive processing) czyli spotykając wydarzenie zestawiamy je z odpowiednim schematem i dochodzi do przemieszania informacji o konkretnym wydarzeniu, osobie z informacją zawartą w schemacie (np. możemy zapamiętać, że policjant miał pałkę, choć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)