To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Warunki rozwoju prasy w Polsce niepodległej 1918-1939
warunki prawno- ustrojowe
*Odzyskanie niepodległości- po przeszło wiek trwającej niewoli miało ono decydujące znaczenie dla rozwoju prasy
*Oswobodzenie polski spod nacisku antypolskich praktyk mocarstw zaborczych- wydawnictwa zyskały swobodę, zaczęły stanowić własny układ odniesienia
*Prasa komunistyczna spychana była poza granice legalności
*W Konstytucji Rzeczypospolitej znalazł się zapis gwarantujący prasie wolność
*Prawo prasowe odrzucało cenzurę prewencyjną i zapewniało swobodę kolportażu
*Każdy obywatel spełniający określone warunki mógł założyć pismo, a administracja nie mogła tego kontrolować
*Cenzurę prewencyjną zastąpiła cenzura represyjna- w której za przestępstwo popełnione w druku groziła odpowiedzialność przed sądem
*Na obszarze Rzeczpospolitej Konstytucja gwarantowała swobodne rozpowszechnianie prasy
*Ustawodawstwo mocarstw zaborczych, które obowiązywało w Polsce po 1918r. było stosunkowo liberalne- niemieckie miało jasno określone kary za przestępstwa co ograniczało możliwość interpretacji, rosyjski kodeks karny zawierał rygorystyczne przepisy odnoszące się do propagowania walki klasowej czy dążeń obalenia ustroju -choć nie były one zgodne z konstytucją nadal obowiązywały
*Oprócz okresów, w których obowiązywały ustawy o stanie wyjątkowym, ataki władz skierowane były przeciw pismom komunistycznym i mniejszości słowiańskich
*W latach 1921-1924 zawieszono ok.. 59 czasopism rewolucyjnych i radykalnych-zakres represji zależał często od warunków lokalnych- socjalistyczny „Dziennik Ludowy” był znacznie częściej konfiskowany niż centralny organ PPS, warszawski „Robotnik”
warunki społeczno- kulturowe
Przez warunki społeczno- kulturowe to przede wszystkim stopień przygotowania społeczeństwa do korzystania z prasy. Najbardziej syntetycznym wskaźnikiem tego przygotowania jest odsetek osób umiejących czytać. Ich liczba stanowi też maksymalną granicę rozwoju prasy.
W 1921 roku umiejętność czytania i pisania deklarowało ok. 18,3 mln. osób, a w 1931 ok. 24,8 mln. osób. Odsetek analfabetów był wyższy w starszych grupach wiekowych tzn. po 40. roku życia. W najniżej wykształconej kategorii- kobiet wiejskich z woj. Wschodnich po 40.roku życia - analfabetki stanowiły jeszcze w 1931r. ok. 80%. Natomiast na drugim biegunie były dzieci miejskie z woj. Zachodnich- odsetek ten wynosił zaledwie 0,5%.
Proces ustępowania analfabetyzmu, choć powolny, był zapewne nieustający.
Jeżeli na gotowość posługiwania się prasą ma wpływ poziom wykształcenia, to i pod tym względem warunki nie sprzyjały rozwojowi prasy. W 1921r. wykształcenie średnie i wyższe deklarowało zaledwie 720tys. osób. W ciągu 20 lecia międzywojennego szkoły skończyło jeszcze ok. 500tys. os. Tak więc pełny kontakt z kulturą druku i słowa pisanego miało od 1mln.- 1,5mln. osób. Największą liczbę społeczeństwa stanowili absolwenci szkół podstawowych- nie mieli jednak oni nawyku codziennego obcowania z prasą.
(…)
…, w których następował też intensywny proces modernizacji linii kolejowych. Także w latach 30 istotne znaczenie zaczął mieć transport drogowy i lotniczy.
Podobnie zróżnicowana była sieć pocztowa: np. w 1920r. na 1 urząd przypadało 2954 mieszkańców. Do 1936r. instytucja listonoszy istniała de facto tylko w woj. Zachodnich, w których odległości do urzędów pocztowych były znacznie mniejsze niż w innych rejonach. Poważny…
… i liczba drukarń zasadniczo nie wzrastała, to jednak lata przedkryzysowego ożywienia(1926- 1929) i rosnące zapotrzebowanie na słowo drukowane wykorzystane zostało przez licznych przedsiębiorców i wydawców do daleko idących przekształceń w drukarniach. W owym okresie powstało lub wydatnie zmodernizowało się wiele zakładów drukarskich. Duże przedsiębiorstwa zaopatrywały się w nowe i nowoczesne maszyny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)