Ustrój władz powstania kościuszkowskiego. Prawo karne i sądy powstańcze
Wprowadzona struktura władzy miała charakter tymczasowy, ułożenie podstawowych zasad ustrojowych odroczono do zakończenia wojny o niepodległość. Formalnie nadal utrzymano monarchię, mimo, że król był pozbawiony wszelkiej władzy
Ustrój władz:
-Na czele powstania Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej ( T. Kościuszko potem Tomasz Wawrzecki) pełna władza wojskowa, szereg innych uprawnień składających się na władzę dyktatorską
-Najwyższa rada narodowa, powołana przez Naczelnika, złożona z 8 członków i 32 zastępców, każdy z członków kierował podległym sobie wydziałem- podzielona na wydziały porządku, bezpieczeństwa, sprawiedliwości, skarbu, żywności, wojska, spraw zagranicznych, instrukcji narodowych; kompetencje: wypełnianie poleceń naczelnego wodza
w razie niemożności sprawowania przez niego urzędu mianowanie nowego naczelnego wodza
sprawy cywilne kraju, ustawodawstwo, obradowała pod przewodnictwem naczelnika powstania na posiedzeniach plenarnych
-Komisja porządkowa dla województw i ziem - były organami administracji lokalnej
Skład o charakterze stanowym: 8 szlachciców, 8 mieszczan, 5 duchownych, podzielone na 7 wydziałów
- Dozorcy - ustawą z dnia 26.07.1794 rada dokonała podziału kraju na dozory, pod przewodnictwem dozorców, pośredniczyli w sprawach między chłopami a panami, czuwali nad bezpieczeństwem publicznym, nadzór nad stanem dróg i mostów, organizacja nauczania. Dozorcą mógł zostać każdy mieszkaniec powiatu, umiejący pisać, czytać i liczyć, okręg administracyjny obejmował od 1000 do 1200 gospodarstw
- Rada zastępcza tymczasowa(przejściowo w kwietniu 1794)
- Deputacja centralna wielkiego księstwa litewskiego
Sądy karne nowego typu:
- sądy kryminalne po województwach
- sąd kryminalny Województwa Krakowskiego - zdrada kraju, przestępstwa przeciwko powstaniu, wszystkie czyny zagrożone karą śmierci i dożywotniego więzienia
- sąd kryminalny księstwa mazowieckiego w Warszawie
- sąd kryminalny wojskowy - powołany do karania przestępstw przeciwko powstaniu powyższych bezpieczeństwu publicznemu, powyższych wyłączeniem zdrady państwa
- sąd Kryminalny Wileński, zwany potem Generalnym - sprawy zdrady kraju, przestępstwa przeciwko powstaniu
Sądy miały charakter powszechny, ponadstanowy, postępowanie było jednoinstancyjne.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)