Układ wydalniczy u bezkręgowców Wydalanie to jeden z procesów fizjologicznych, który polega na usunięciu z organizmu zbędnych, często toksycznych, dla niego produktów przemiany materii. Związki te mogą mieć postać gazów, płynów lub substancji stałych. Duże znaczenie w wydalaniu odgrywa woda, która będąc uniwersalnym rozpuszczalnikiem ułatwia zachodzenie wielu reakcji biochemicznych, a także wchodząc w skład płynów ustrojowych ułatwia transport związków wydalanych do specjalnych przewodów i narządów wydalniczych, a następnie na zewnątrz organizmu. Wydalenie odbywa się za pomocą specjalnych narządów wydalniczych, poprzez płuca (dwutlenek węgla) i skórę. W zależności od zaawansowania budowy organizmu oraz środowiska życia, może on wydalać całą powierzchnią ciała, lub poprzez narządy wydalnicze o różnej budowie i udoskonaleniach. Poprzez wydalanie zmienia się jednocześnie ciśnienie osmotyczne w komórkach, co musi być zrekompensowane napływem wody do komórki na drodze dyfuzji. Narządy wydalnicze są także regulatorami ciśnienia osmotycznego komórek i tkanek. Rozpoczynając od najprostszych organizmów, czyli pierwotniaków należy powiedzieć, że wiele z nich to organizmy jednokomórkowe, a zatem usuwają produkty przemiany materii całą powierzchnią ciała poprzez dyfuzję, a biorą w tym udział wakuole tętniące i błona komórkowa. W przypadku tych organizmów niezmiernie ważne jest utrzymanie turgoru i stężenia substancji rozpuszczonych w komórce na stałym poziomie. Problemy osmoregulacji uzależnione są ściśle od środowiska, w którym żyje dany organizm. W środowisku lądowym zazwyczaj nie ma dobrego dostępu do wody, a zatem organizmu muszą ją oszczędzać, natomiast w środowisku wodnym wody jest pod dostatkiem, natomiast problem stanowią różne związki w niej rozpuszczone, które wnikają do komórki, lub, gdy jest ich mniej w na zewnątrz powodują ich wydostawanie się z komórki. Często zdarza się, że funkcje wodniczki tętniącej w środowisku morskim zostają przejęte całkowicie przez błonę komórkową. Gąbk i są organizmami, których strategią życiową jest filtrowanie wody, z której czerpią zarówno tlen jak i cząstki pokarmowe. Woda dostaje się do organizmu poprzez liczne pory znajdujące się na zewnętrznej powierzchni ciała. U bardziej uorganizowanych grup woda przechodzi następnie przez system kanałów umieszczonych w
(…)
…. Opłukiwane są przez płyny ciała, a w tym czasie
nabłonek cewek wychwytuje na drodze osmozy produkty przemiany materii, odprowadzając je następnie do jelita,
a stąd już są one usuwane na zewnątrz. W tym przypadku produktem wydalanym jest kwas moczowy lub
guanina.
U mięczaków mamy już do czynienia z pierwotną pranerką, która przypomina nieco zmodyfikowane
metanefrydia. U różnych grup systematycznych…
…. Produkty przemiany materii zbierane są z krwi przez nabłonek nerek, a następnie
odprowadzane moczowodem do jamy płaszczowej, bezpośrednio lub poprzez wcześniejsze połączenie się z
układem pokarmowym. Taki rodzaj narządów wydalniczych, jakie możemy obserwować u mięczaków nazwany
został pranerką, ponieważ jeszcze, tak jak u pierścienic kontaktuje się ona z wtórną jamą ciała, ale także zbiera
produkty…
…. Opłukiwane są przez płyny ciała, a w tym czasie
nabłonek cewek wychwytuje na drodze osmozy produkty przemiany materii, odprowadzając je następnie do jelita,
a stąd już są one usuwane na zewnątrz. W tym przypadku produktem wydalanym jest kwas moczowy lub
guanina.
U mięczaków mamy już do czynienia z pierwotną pranerką, która przypomina nieco zmodyfikowane
metanefrydia. U różnych grup systematycznych…
…. Produkty przemiany materii zbierane są z krwi przez nabłonek nerek, a następnie
odprowadzane moczowodem do jamy płaszczowej, bezpośrednio lub poprzez wcześniejsze połączenie się z
układem pokarmowym. Taki rodzaj narządów wydalniczych, jakie możemy obserwować u mięczaków nazwany
został pranerką, ponieważ jeszcze, tak jak u pierścienic kontaktuje się ona z wtórną jamą ciała, ale także zbiera
produkty…
…-
rany.
Produkcja moczu podlega regulacji hormonalnej:
wazopresyna (ADH) - wydzielana przez podwzgórze, magazynowana i uwalniania przez tylny płat przy-
sadki, odpowiada za wchłanianie zwrotne wody; brak tego hormonu powoduje tzw. moczówkę prostą
aldosteron - wydzielany przed korę nadnerczy pod wpływem stymulacji z osi podwzgórze-przysadka, od-
powiada za fakultatywną resorpcje Na+ i zastępowanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)