Typy świątyń greckich Obrzędy kultowe odbywały się pod gołym niebem na wyznaczonym terenie, zwanym temenosem, gdzie znajdowało się także prymitywne wyobrażenie bóstwa – początkowo kamień czy słup drewniany chronione przed opadami atmosferycznymi najprostszą konstrukcją. Zasadniczą częścią kultu było składanie ofiar, przez całą starożytność odbywające się pod gołym niebem, na ołtarzy przed wyobrażeniem bóstwa czy też przed świątynią, która nigdy nie była miejscem zebrań wiernych ale tylko domem posągu boga. Pierwsze kaplice pełniące role ochrony posagu, wznoszono na wzór domów z VIII w. p.n.e. Były to proste chaty z otworem drzwiowym na jednym węższym boku, często absydalnie zakończone ze strony przeciwnej. Podobieństwo pomiędzy domem mieszkalnym a kształtem świątyni greckiej wywodzi się z tradycji egejskich. Wzorowanie świątyń na domu władcy, który w okresie mykeńskim przybrał postać megaronu, świadczy o silnym zakorzenieniu tej formy w tradycji miejscowej. Schematyczny plan megaronu: 1. Przedsionek 2. Izba 3. Kolumn Megaron (gr. μέγαρον - "duża izba") – Formą przypominała perystyl, do którego wchodziło się przez kolumnowy przedsionek umieszczony na krótszej ścianie. Pośrodku izby umieszczano palenisko, nad którym znajdował się otwór w dachu do odprowadzenia dymu. W takiej formie znany był już w V tysiącleciu p.n.e. Z czasem został przekształcony w reprezentacyjną część pałaców ( ok. 1400 p.n.e. - 1100 p.n.e.. Miał tylko jedno pomieszczenie podparte czterema kolumnami, dymnik w dachu oraz otwarty przedsionek na krótszym boku z dwoma kolumnami międzyścianami z antami. Czasami przed budynkiem umieszczano portyk. Przez dodanie ściany przedniej z otworem drzwiowym można było utworzyć dodatkowe pomieszczenie poprzedzające główną izbę. Budowla ta była stosowana w Grecji od czasów minojskich i mykeńskich. Na przykład w pałacu w Knossos były dwa megarony: królowej, ze słynnym freskiem z delfinami, oraz królewski, zwany również salą podwójnego topora Świątynie budowano początkowo z drewna, następnie z wapienia, a w okresie klasycznym także z białego marmuru. Przez długi okres czasu architekturę grecką uznawano za bezbarwną, bądź w kolorze wapienia czy marmuru. Jednak odkrycia dokonane na początku XIX w. w ruinach świątyni Ateny Afai na Eginie, dowodzą, że zewnętrzne i wewnętrzne elementy świątyń
(…)
… elementów rzeźbiarskich
pracować miał sam Fidiasz. Nazwa Partenon nawiązuje do Ateny Partenos
(Ateny Dziewicy), której świątynia była poświęcona. Zbudowany w zgodzie z
porządkiem doryckim, jest uważany za najdoskonalszy jego przykład, niemniej
w świątyni znajdują się elementy porządku jońskiego, tj., 4 jońskie kolumny w
pomieszczeniu zachodnim oraz tzw. fryz panatenajski znajdujący się na
ścianach celli…
… Partenos,
wykonany przez Fidiasza w technice chryzelefantynowej. Wnętrze celli z trzech
stron otacza dwupoziomowa kolumna, która je dzieli na trzy nawy.
Opistodomos, (starożytni tylko tą salę nazywali Partenonem) to kwadratowa
sala, wewnątrz której ustawiono cztery kolumny w porządku jońskim.
Dipteros (Dypteros) – świątynia, którą otacza podwójna
kolumnada. Szczególnie popularna w architekturze jońskiej…
… Parthenon) jest jednym z centralnie położonych
budynków ateńskiego Akropolis. Jego budowę rozpoczęto w 447 p.n.e., a
zakończono w roku 432 p.n.e.. Uważa się, że budowla powstała wg planów
Iktinosa i Kallikratesa, zaś przy wykonywaniu elementów rzeźbiarskich
pracować miał sam Fidiasz. Nazwa Partenon nawiązuje do Ateny Partenos
(Ateny Dziewicy), której świątynia była poświęcona. Zbudowany w zgodzie…
… znajdował się duży portyk
otoczony z trzech stron jońską kolumnadą. Zadaszenie
mniejszego, południowego portyku oparto na sześciu
kariatydach.
Kariatyda - podpora architektoniczna w formie postaci, najczęściej kobiecej,
spełniająca funkcję kolumny podtrzymującej gzyms lub balkon czy
belkowanie. Charakterystyczna zwłaszcza dla porządku jońskiego. Nazwa
pochodzi od greckiego karyatides czyli "dziewczyny ze wsi Karyai". Chodzi tu o
kobiety sprzedane w niewolę po zburzeniu sprzyjającej Persom wsi Karyai.
Były one zmuszane do ciężkiej pracy. Najbardziej znanym przykładem kariatyd
są rzeźby z Erechtejonu, przybytku kultu dwóch bogów: Ateny i Posejdona.
Wznosił się on na północnym krańcu ateńskiego Akropolu. Męskim
odpowiednikiem kariatydy jest atlant (inaczej atlas).
Legenda związana z Erechtejonem
Krąży…
… jedną
całość z świątynią.
Metopa - prostokątna płyta, wykonana z terakoty lub kamienia,
między tryglifami we fryzie porządku doryckiego (często pokryta
reliefem).
Perystaza- kolumnada otaczająca antyczną świątynię, mogła być
pojedyncza lub podwójna.
Typy świątyń greckich
Obrzędy kultowe odbywały się pod gołym niebem na
wyznaczonym terenie, zwanym temenosem, gdzie
znajdowało się także prymitywne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)