TWORZENIE I PODZIAŁ DOCHODU NARODOWEGO
Rachunki narodowe.
Produkcja globalna przedsiębiorstwa - wartość produkcji wytworzonej w danym okresie (np. roku) w przedsiębiorstwie.
produkcja globalna = zużycie pośrednie (wartość przeniesiona) + wartość dodana
Produkt globalny gospodarki narodowej jest agregatem, równa się sumie produkcji globalnych poszczególnych działów gospodarki narodowej. Produkcja globalna każdego z działów równa się sumie produkcji globalnych wchodzących w jego skład gałęzi, zaś produkcja globalna każdej z gałęzi równa się sumie produkcji globalnych wchodzących w jej skład przedsiębiorstw.
Tak więc, produkt globalny gospodarki jest równy sumie produkcji globalnych wszystkich przedsiębiorstw działających w gospodarce narodowej.
Zużycie pośrednie - wartość nakładów rzeczowych na cele bieżącej produkcji (tych nakładów, które ulegają całkowitemu zużyciu w procesie produkcji), a więc surowców, energii, materiałów, półfabrykatów
Wartość dodana - stanowi różnicę między wartością produkcji globalnej a wartością zużycia pośredniego. Obejmuje wynagrodzenia oraz nadwyżkę ekonomiczną (odpowiednio wraz z amortyzacją lub bez):
wartość dodana brutto - wraz z amortyzacją
wartość dodana netto - bez amortyzacji
Produkt krajowy brutto jest również agregatem, równa się sumie wartości dodanych brutto wszystkich przedsiębiorstw działających w gospodarce narodowej.
Uwaga: Kategoria PKB pozwala uniknąć dublowania w naliczaniu zużycia pośredniego w gospodarce narodowej.
Rozróżnienie:
dobra finalne ↔ dobra pośrednie
Dobra finalne - dobra sprzedawane ostatecznym odbiorcom.
Są to: dobra inwestycyjne, dobra konsumpcyjne, dobra przeznaczone na eksport, dobra przeznaczone na przyrost zapasów i rezerw.
Dobra pośrednie - dobra sprzedawane innym przedsiębiorstwom, które zużywają je w procesie produkcji w celu wytworzenia innych dóbr (pośrednich lub finalnych).
Są to: surowce, energia, materiały, półprodukty.
Przepływy międzygałęziowe.
Model przepływów międzygałęziowych, znany również pod nazwą modelu Input-Output lub modelu Leontiefa
Wassily Leontief: „Struktura gospodarki narodowej”
Nagroda Nobla (1973)
Model ten wykorzystywany jest do badań nad strukturą gospodarki narodowej. Przedmiotem analizy są powiązania technologiczne w gospodarce.
Podstawowe założenie modelu Leontiefa:
gałąź wytwarza jeden homogeniczny produkt stosując jedną technologię produkcji
produkt ≡ gałąź ≡ technologia
Schemat tablicy przepływów międzygałęziowych Leontiefa
(…)
…
narodowy brutto
produkt narodowy netto
DN
zyski
w cenach rynkowych
w cenach
rynkowych
w cenach
czynników produkcji
w cenach czynników produkcji
dochód narodowy
dochody z pracy na wł.rachunek
C
płace
Dochód narodowy = łącznym dochodom czynników produkcji. Są to:
dochody z tytułu czynszów (Doch1)
zyski (Doch2)
dochody z pracy na własny rachunek (Doch3)
wynagrodzenia (Doch4)
Dochód narodowy = produkt narodowy netto w cenach czynników produkcji
DN liczony od strony dochodów i od strony wydatków powinien dać te same wyniki.
dochód narodowy liczony od strony dochodów
↓
DN = Doch1 + Doch2 + Doch3 + Doch4 =
= PNN (c.czyn.prod.) =
= PNB(c.czyn.prod.) - amortyzacja =
= PNB (c.rynk.) - podatki pośrednie - amortyzacja =
= PKB (c.rynk.) + dochód netto z tytułu własności za granicą
- podatki pośrednie - amortyzacja =
= C + I + G + ( Exp - Imp ) + dochód netto z tytułu własności za
granicą - podatki pośrednie - amortyzacja
↑
dochód narodowy liczony od strony wydatków
PKB ( produkt krajowy brutto) - jest miarą produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem
PNB ( produkt narodowy brutto) - jest miarą produkcji wytworzonej…
… najczęściej ujmowany jest w cenach rynkowych
PKB (popyt globalny) = C + I + G + (Exp - Imp)
Rachunki narodowe służą między innymi do:
prowadzenia polityki ekonomicznej państwa; niezbędne są informacje na temat stanu gospodarki danego kraju i jej dynamiki, w tym:
wielkość i struktura PKB
analiza wzrostu gospodarczego ( PKB realny lub PNB realny)
porównań międzynarodowych dotyczących przeciętnej stopy życiowej…
… typowe dla miernika o charakterze agregatu,
np. nie uwzględnia nierównomierności w podziale dochodu narodowego, nie wartościuje jego poszczególnych składników - jednakowo traktuje produkcję broni, alkoholu, jak i produkcję leków, żywności.
Dochód narodowy w ujęciu nominalnym i realnym. Deflator dochodu narodowego.
PKB w ujęciu nominalnym - PKB w cenach bieżących
PKB w ujęciu realnym - PKB w cenach…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)