To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Teoria Nurksego - zaklęte koło ubóstwa
Pierwsze próby teoretycznego wyjaśnienia niedorozwoju krajów KRS często polegały na znalezieniu podstawowego czynnika wywołującego zacofanie, czynnika, który warunkuje niski poziom innych zmiennych określających. Dla R. Nurksego takim czynnikiem był niedobór kapitału (oszczędność w inwestycji). Inni teoretycy stawiali na szybki przyrost naturalny (C. Clarke i H. Leibenstein) lub na niskie kwalifikacje ludności i niską wydajność pracy (B. Knall, J.M.D. Little i P. de Briey).
Część autorów przychylało się do wizji zacofania jako zaklętego kręgu ubóstwa, w którym wszystkie czynniki są połączone ze sobą w łańcuch zależności. Ogólna idea tej koncepcji badawczej polega na sugerowaniu istnienia czynników i zjawisk, które układają się w krąg przyczynowości, to jest w taki sposób, że każdy czynnik jest zależny od poprzedzającego go zjawiska i jest determinantą innego zjawiska. Wszystkie te czynniki są powiązane ze sobą w sposób okrężny, wywołując równowagę całego układu, to jest stan stagnacji gospodarczej.
Z serii kilku koncepcji błędnych kół ubóstwa, które powstały, największą popularność zyskała koncepcja norweskiego ekonomisty Ragnara Nurksego. Stało się to pod wpływem ogólnej fali ogromnego zainteresowania kapitałem, w którym inni ekonomiści upatrywali w owym czasie podstawowy motor wzrostu gospodarczego. Na „błędne koło ubóstwa” R. Nurksego składają się dwa kręgi. Jeden z nich wyjaśnia stan stagnacji w dziedzinie podaży kapitału, drugi zaś wyjaśnia zjawisko utrzymywania się na niskim poziomie popytu na kapitał. W kręgu pierwszym (siły kształtujące podaż) występują takie czynniki, jak niska podaż kapitału, niska zdolność do oszczędzania, niski poziom realnych dochodów oraz niska wydajność. Niska zdolność do oszczędzania wynika z niskiego poziomu realnych dochodów. Ten z kolei odzwierciedla niska wydajność, którą zdaniem Nurksego należy przypisać w dużym stopniu brakowi kapitału. Brak kapitału zaś jest następstwem małej zdolności do oszczędzania. I w taki oto sposób pierwszy krąg się zamyka. Po stronie popytu bodźce do inwestowania mogą być słabe - pisze Nurkse - ponieważ siła nabywcza ludności jest niewielka, co wynika z jej niskiego dochodu realnego, ten zaś z kolei jest następstwem niskiej wydajności. Jednakże niska wydajność jest konsekwencją małego zastosowania kapitału w produkcji, co z kolei może być przynajmniej częściowo wywołane słabością bodźców inwestycyjnych.
Podstawowym osiągnięciem teorii Nurksego polegało na wskazaniu możliwości i metody przezwyciężania zaklętego kręgu ubóstwa, poprzez podnoszenia wydajności pracy. Jednocześnie Nurkse, zakładając niski poziom czynników ujętych w kole, udowodnił, iż nie wierzy w możliwość przezwyciężenia koła ubóstwa poprzez wysiłki samych KRS. Teoria Nurksego zbyt pesymistycznie zakładała, iż kraje Trzeciego Świata są biedne, ponieważ są biedne, a szybki wzrost gospodarczy mogą zawdzięczać jedynie krajom bogatym poprzez
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)