Szymon Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie- Dafnis, Żeńcy
"Danfis".
1. Sielanka jest zapisem rozpaczy młodego, zakochanego nieszczęśliwie Danfisa.
2. Utwór rozpoczyna się zwrotem do kóz "ma trzodo jedyna" . Bohater wspomina swą kochankę, Fillis. Z powodu miłości Danfis traci zmysły, nie może myśleć o niczym innym. Nazywa ukochana "okrutną", wypomina jej, że o nim nie pamięta. 3. Danfis pisał dla ukochanej pieśni, dzięki czemu została rozsławiona "między pasterzami wszystkimi". Przedtem była zwykłą dziewczyną, przezywaną Cyganką. Dziś jest nazywana pięknością ,a uroda została rozsławiona. Fillis gardzi jednak Danfisem, nie docenia tego, co jej dał. 4. Dalej Danfis narzeka na swój zły los- jest strapiony, nie może zebrać myśli. Tęskni i pragnie swojej ukochanej. Mówi, że ta gardzi jego prezentami-kozami i sarnami. 5. Bohater roztacza wizję wspólnej przyszłości z Fillis- pośród lasów i łąk kochanka nie musiałaby się o nic troszczyć, oddałaby się tylko miłości. Danfisowi żadne miejsce, nawet najpiękniejsze, jest niemiłe, bowiem nie ma tam ukochanej. 6. Danfis opowiada o swoim majątku i umiejętnościach. Posiada nieprzemierzone pola, liczne zwierzęta, słowem-jest bogaty. Potrafi też grać na instrumentach i śpiewać. Wszystko jest niczym, gdyż nie ma z kim tego dzielić. 7.W ostatnim fragmencie sielanki nieszczęśnik zwraca się do kochanki: "Okrutna Filli! Lecz i ja mało rozumny, co narzekaniem chce złomić chcę twój rozum dumny". Danfis gorzko stwierdza, że Fillis pewnie śmieje się z jego cierpienia i zabawia się z kimś innym.
8.Sielankę kończy stwierdzenie, że Danfis umrze z miłości, a na jego grobie zostanie napis "Willis sroga nędznego Danisza zabiła". „Żeńcy” 1.Sielanka jest dialogiem pomiędzy trzema osobami : Oluchną, Pietruchą (wieśniaczki) oraz Starostą.
2.Oluchna narzeka na to, że wciąż nie skończymy z Pitruchną pracy . Kobieta jest zmęczona, utyskuje na swój ciężki los. Pietruchna radzi jej, by nie narzekała.
3.Kobieta wspomina Starostę- chce on, aby słońce wstawało wcześniej, tak, by one mogły więcej pracować (pierwsza cecha starosty- chciwość). Następnie Starosta pogania baby do pracy.
4.Pietruchna głośno narzeka na swojego pana- chce „wszystko w jednej godzinie”. Kobieta marudzi- słońce dla niej za mocno świeci, jest gorąco, nie wieje wiatr. Następnie zwraca się do Starosty- jego „potrzebie” (chodzi u zapewne o seksualne zaspokojenie) nie podoła żadna kobieta.
5.Starosta w dalszym ciągu pogania bohaterkę do pracy. Naśmiewa się z niej, że tylko by się bawiła, a nie pracowała. Pietruchna jak mantrę powtarza zwrot
(…)
…, niewiernych mężom. Próżno szukać u nich pobożności, gospodarności i mądrości. Oluchna chwali koleżankę za dogłębną refleksję. Mówi jej, że musiała uczyć się w szkole, skoro potrafi powiedzieć coś tak mądrego. Pietruchna odpowiada jej, że jest tylko sługą, a jej jedynym marzeniem jest nigdy nie popełniać grzechów ( „nic płochego”). Natychmiast jednak reflektuje się, bowiem zauważa zbliżającego się pana. Zaczyna śpiewać piosenkę o słoneczku. Prosi słońce,aby „nauczyło starostę swych obyczajów”, chce też, by Starosta znalazł porządną żonę. Swa piosenkę kończy prośbą do słońca, by Starosta zmienił się na tyle, żeby wypuszczać je z pracy na polu wcześniej. Piosnkę słyszy Starosta- nakazuje kobietom przerwanie pracy i wspólny posiłek.
Zwróć uwagę ! --------> w sielance pojawia się przysłowie „trzymać język za zębami”.
Kilka informacji o „Sielankach” i gatunku:
Szymonowic rozpoczął pracę nad dziełem w 1593 roku. W 1614r ukazuje się pierwsze wydanie „Sielanek”.
Sielanki cieszyły się dużą popularnością w literaturze XVI wieku i na początku XVII (Hiszpania, Włochy).
Cechą wspólną sielanek jest postawa wobec świata. Polega na apoteozie prostego żywota na łonie przyrody. Kolejną cechą sielanki jest kostium pasterski, wiejski lub rybacki bohaterów oraz sceneria życia na łonie natury, najczęściej pasterska, wiejska. Pierwszym polskim utworem sielankowym były Skotopaski Stanisława Porębskiego. (tekst nieznany)
Szymon Szymonowic został uznany za polskiego inicjatora i pierwszego kodyfikatora sielanki jako gatunku literackiego. Szymonowiec w swoich działach przestrzega paroksytonezy( jednolitości akcentowej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)