*Sztuki plastyczne* konwersatorium
Na podstawie tekstów: Albert Camus „Artysta i jego epoka” Alicja Kuczyńska „Odbiór i dzieło sztuki” Artysta i jego kondycja. - artysta jako geniusz
- artysta jako osoba tworząca dzieło sztuk
Jest męczennikiem, choć kiedyś nim nie był. Jest on powołany, tworzy z zaangażowaniem otaczającą rzeczywistość. Według Camusa jest to ktoś, kto tworzy dla siebie lub dla innych - jednak samo pojęcie tworzenia jest zbyt szerokie.
twórczość - powołanie do istnienia czegoś nowego (dzieła sztuki)
Balzac: „Geniusz podobny jest do wszystkich, lecz nikt nie jest podobny do geniusza.”
Artysta powinien być komunikatywny, geniusz potrafi stworzyć coś, co dotrze do wszystkich.
arcydzieło - dzieło uznane za wybitne przez wielu i dla wielu komunikatywne (wielu pokoleń, sytuacji)
geniusz - dokonuje przełomu, powołuje do życia nie tylko nowe dzieła, lecz także idee i wartości
artyści - naśladują, coś przejmują
Przed połową XX wieku nastąpiła zmiana poglądów na temat sztuki, jej kondycji. Dawniej - artysta lekkoduch, teraz musi być mądry, wiedzieć co mówi, staje się kimś w rodzaju mnicha, musi mówić prawdę, jest odpowiedzialny za rzeczywistość; milczenie artysty na temat jakichś kwestii również mogło być odbierane w sposób dobry bądź zły.
sztuka a prawda i kłamstwo - kiedy artysta koncentruje się na pięknie, gdy w tle dzieją się rzeczy złe, jest to wizja, sztuka nie mająca pokrycia, sztuka dla sztuki
sztuka a wolność i zniewolenie
Camus uważa, że jedynym artystą jest Bóg.
Kondycja artysty : wewnętrzna sprzeczność między świadomością piękna, a jego okrucieństwem. Nie zasługuje na miano wielkiej sztuki coś, co widzi tylko jedną z tych stron, a coś, co potrafi ukazać obie te sprzeczności występujące w świecie.
Artysta powinien być niezależny od grup nacisku. wybór wolności - wybór braku szczęścia
„Sztuka żyje przymusem i umiera od wolności”
Wolność od czynników zewnętrznych jest dobra dla artysty, wolność zewnętrzna powinna być korygowana przez niego samego poprzez samoograniczenie. Według Camusa wolność ta powinna być ograniczona.
Typy artystów: - odizolowany od społeczeństwa vs. żyjący w społeczeństwie, zaangażowany
- odpowiedzialny vs. nieodpowiedzialny
Sposób rozumienia sztuki Na prawdę składa się zdolność dostrzegania zła oraz tego, że świat jest piękny; umiejętność nadania wyrazu sprzeczności jest sztuką dążącą do ukazania tych sprzeczności.
(…)
… się z uczuciami
- umożliwia badanie własnej tożsamości
- prowadzi do zainteresowania drugim człowiekiem
- wzbudza ciekawość (która jest gdzieś zaszczepiona)
Od funkcji estetycznej, przez poznawczą do egzystencjalistycznej.
Na podstawie tekstów:
Maria Poprzęcka „Przemyśleć historię sztuki”
Jan Białostocki „Rozwój i kryzys dyscypliny”
Badanie sztuki:
dziedzina humanistyczna
nauki humanistyczne - opisują…
… przyrodniczych, mają bowiem inne metody badawcze
antynaturalistyczny przełom
zakres historii sztuki -> wytwory ludzkie prowokujące postawę estetyczną, przyjmujące formy plastyczne i wizualne, przekraczają swymi funkcjami funkcję użytkową
elementarny przedmiot badania - dzieło sztuki i jego analiza -> ale: i kwestia odbioru, oceny, wartościowania, krytyka, ikonografia, teoria, życie artystów, style, instytucje...
historia sztuki - wiek XVIII pojawienie się pojęcia
1764 r. - wydanie „Historii sztuki starożytnej” Winckelmann, to on zapoczątkuje historię sztuki
zaczęło się to już w starożytności
- nurt refleksji teoretycznej
Platon (refleksja na temat piękna) i Arystoteles (refleksja na temat dramatu i teatru)
- biografistyka
Dunis z Samos - pierwszy autor biofrafii
Pliniusz Starszy - pierwsza koncepcja, że sztuka…
… sztuk pięknych Baldiciniego
XVIII - historia sztuki - słowo pierwszy raz użyte przez Pierra Monier'a
Winckelmann - ojciec historii sztuki
XVIII w.
odkrycie Pompeii, inne odkrycia archeologiczne - zainteresowanie antykiem odżyło; pojawia się zapatrzenie w starożytność
Winckelmann - „Historia sztuki starożytnej” zawdzięczamy mu skojarzenie antyku z bielą marmuru; zaproponował podział sztuki starożytnej…
…, pstrokata
zapożyczanie pojęć z historii sztuki do innych dyscyplin
Jakub Burckhardt - sztuka odrodzenia we Włoszech
początek XIX wieku zainteresowanie gotykiem przez romantyzm, wcześniej wieki średnie postrzegane jako upadek, coś niegodnego uwagi
Schlegel - sztuka gotyku ukazuje duchowość w lepszy sposób niż antyk
Herder - sztuka to nie zawsze poszukiwanie ideału (jak w antyku) - sztuka jako ekspresja…
… i interpretują ludzkie wytwory, działania i ich wyniki
kiedy powstają nauki humanistyczne?
z czego się wyłaniają?
humanistyka - spadkobierca filozofii, z niej się wyłoniła
większa odrębność -> najpierw nauki zajmujące się tekstem, gramatyką - średniowiecze
przełom XIX - XX w. Wilhelm Dilthey - filozof, estetyk niemiecki - mówi, że nauki humanistyczne są odrębnym rodzajem wiedzy; oddzielenie od nauk…
… (a także postarożytnej) na 4 okresy:
* antyczny - do Fidiasza | antyczny - do Rafaela
* wzniosły - Fidiasz | wzniosły - Rafael, Michał Anioł
* piękny - IV-III w. klasyczna epoka | piękny - po nich, np. Caragio
* schyłkowy (naślad.) - epoka hellenistyczna | naśladownictwo (schyłk.) - po Caragio i innych
w Polsce - Stanisław Potocki
XIX w.
połowa tego wieku - odkrywany, że architektura grecka była bardzo kolorowa…
… był obdzierany przez Herkulesa, Parnas, jednooka głowa patrząca na kobietę nimfę, co miała Atena na tarczy
kadyceusz - atrybut Hermesa (stąd nazwa hermeneutyka), godziła węże i sprawiała, że nie były jadowite
Apollo i Marsjasz - zdzieranie skóry
związane z tym także: św. Bartłomiej + nóż - narzędzie męki, z tym, że trzyma on własną skórę w dłoniach
Dionizos - liście winne
Apollo - wawrzyn, laur - skąd? kobieta, w której się zakochał, poprosiła Gaję o pomoc, a ta zamieniła ją w wawrzyn
Herkules - atletyczny, maczuga
Jazon - złote runo, Argonauci
Hermes + pegaz - patron pisma i poezji
Afrodyta - patronka piękna, nagość, obecność Aresa
Hefajstos - dynamizm, wzburzenie, patron rzemieślników
Orfeusz i Apollo - z lirą + muzy
lira łączona jest także z Safoną
Atena - uzbrojona
Hera - matrona (zwykle z nakryciem, materiałem na głowie…
… - Izabeli Czartoryskiej w Puławach 1801 r.
* XIX w. zmiana z prywatnej w publiczną;
Koncepcje muzeum na początku wieku:
- jako panteon sztuki
w świątyni określone treści religijne, w muzeum poza tym kryterium
ukazanie artyzmu, piękna
w XIX wieku sztuka jest nadal czymś świętym, a muzeum jest świątynią
funkcjonuje jak świątynia, artystyczność staje się święta - religia sztuki, religia piękna - nowy rodzaj…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)