W przypadku Szkocji mamy do czynienia z podwójną reprezentacją - pierwsza to parlament szkocki, a druga to przedstawiciele regionu Szkocji wysyłani do parlamentu westminsterskiego. Podobna sytuacja występuje w Walii i Irlandii Północnej z tym, że ciała przedstawicielskie tych dwóch regionów mają kompetencje mocno ograniczone. Ustawy szkockie także podlegają sankcji królewskiej, czyli podpisuje je monarcha brytyjski, a właściwie to premier brytyjski potwierdza nadanie statusu ważności wiążącego charakteru ustawom szkockim. Ustawy szkockie podlegają kontroli zgodności z prawem brytyjskim, możliwe jest kwestionowanie przez wysokich przedstawicieli administracji brytyjskiej i szkockiej zgodności tych ustaw z prawem brytyjskim. Pewien stopień samodzielności uzyskują peryferyjne, nieduże regiony, jednak Anglia (trzon państwa brytyjskiego) podlega ustawodawstwu westminsterskiemu, Anglia nie ma swoich ciała samorządowych. Jest więc regionalizacja na obrzeżach Zjednoczonego Królestwa, natomiast nie jest to federalizacja państwa. Określone terytoria, wspólnoty terytorialne otrzymują nierówny stopień samodzielności. Na 659 członków Izby Gmin 528 jest wybieranych w okręgach Anglii, 72 - w Szkocji, 40 - w Walii i 18 - w Irlandii Północnej. W systemie wyborów do Izby gmin obowiązuje norma przedstawicielska - okręgi wyborcze są kształtowane w taki sposób, że ich granice są wyznaczane w ślad za zmianami ludnościowymi, raz na 10 lat jest przeprowadzana weryfikacja granic okręgów wyborczych. Członkowie Izby Gmin są wybierani w okręgach jednomandatowych - w okręgu wybierany jest jeden poseł w jednej turze. To decyduje o koncentracji poparcia politycznego dla dwóch tradycyjnych partii brytyjskich.
Czynne prawo wyborcze - 18 lat, bierne - 21 lat. Wystarczy, że 10 osób popiera kandydata, by mógł być brany pod uwagę. Funkcjonuje kaucja, którą traci kandydat, jeśli uzyska poniżej 5% głosów w okręgu (500 funtów). Nie ma szczególnego progu w stosunku do zgłaszających się kandydatów w postaci wymogu poparcia, ale jest kaucja - startowanie w wyborach ma sens tylko wtedy, gdy ma się szanse uzyskać min. 5% głosów oddanych w okręgu.
Czynne prawo wyborcze do Izby Gmin mają nie tylko poddani monarchy (obywatele Wielkiej Brytanii), ale także obywatele państw będących członkami Wspólnoty Brytyjskiej. Państwa te są niepodległe, ale jako byłe kolonie brytyjskie zachowały status państw-członków Wspólnoty Brytyjskiej; głową państwa pozostaje w nich monarcha brytyjski (np. Kanada, Australia). Dodatkowym warunkiem dla obywateli tych państw jest mieszkanie przez 5 lat na Wyspach (warunek domicylu - zamieszkiwania w okręgu wyborczym).
Bierne prawo wyborcze - są osoby, które z racji wykonywanych funkcji, zawodu, stanowiska nie mogą być wybierane w skład Izby Gmin. Jest to efekt funkcjonowania zasady podziału władz. Do Izby Gmin nie mogą być wybierani sędziowie, wojskowi, policjanci, funkcjonariusze, urzędnicy. Z założenia w Izbie Gmin podejmuje się decyzje polityczne, natomiast rola brytyjskiej służby cywilnej jest neutralna. Brytyjska służba cywilna jest wzorem neutralności, niezaangażowania politycznego; jest to służba realizująca zadania postawione przez czynniki polityczne aparatu władzy; nie rozstrzyga, tylko realizuje politykę określoną m.in. przez Izbę Gmin.
(…)
… w Izbie Gmin jest nieusatysfakcjonowana treścią mowy tronowej; forma sformalizowanej krytyki w stosunku do Gabinetu.
Prace ustawodawcze parlamentu muszą się zamknąć w okresie jednego roku. Aby ustawa została przyjęta w ciągu roku musi mieć aprobatę Izby Gmin, a później Izby Lordów. Prace ustawodawcze w Izbie Gmin są prowadzone dosyć szczegółowo i konkretnie, natomiast w Izbie Lordów aprobata ma charakter formalny, Izba Lordów rzadko zgłasza sprzeciw. Jeśli już zgłasza jakieś elementy sprzeciwu, to dotyczą one dwóch kwestii:
Izba Lordów czuwa nad zgodnością prawa brytyjskiego z prawem europejskim
kwestie czysto redakcyjne, doskonalenie projektów ustaw przyjętych przez Izbę Gmin.
Gdy Izba Gmin uchwala ustawę, a Izba Lordów ma inne zdanie, to mogą się pojawić dwa rozwiązania:
może zostać powołana wspólna komisja obu Izb dla ustalenia kompromisowej wersji
ustawa, co do której Izba Lordów zgłosiła wątpliwości, wraca do Izby Gmin i jeżeli Izba Gmin nie zgodzi się w całości z sugestiami Izby Lordów, to ustawa idzie znów do Izby Lordów itd.; ustawa wędruje między Izbami.
Izba Gmin ma mocniejszą pozycję w procesie ustawodawczym niż Izba Lordów. Została przyjęta zasada (zapisana ustawowo), że ustawa…
… też mechanizmy kontroli o charakterze indywidualnym - każdy członek Izby Gmin może zadawać pytania i spodziewać się udzielenia odpowiedzi przez przedstawicieli Gabinetu; godziny pytań są przeprowadzane regularnie. Działalność kontrolna nad egzekutywą prowadzona w ramach komisji jest szeroko przedstawiana publiczności - regułą jest transmisja obrad komisji parlamentarnych, realizujących zadania kontrolne…
… wchodzą nie tylko przedstawiciele egzekutywy, którzy realizują funkcje rządowe (wykonują prawo), ale także np. osoby, które pełnią funkcje we frakcji większościowej lub opozycyjnej w Izbie Gmin, mają za zadanie dyscyplinowanie frakcji partyjnej. W skład Rządu wchodzi także Lord Adwokat (najwyższy doradca prawny). Rząd jest ciałem szerszym od Gabinetu - liczy ok. 100 osób, podczas gdy Gabinet liczy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)