6. Struktura i stratyfikacja społeczna
Pojęcia struktury społecznej, stratyfikacji społecznej, klasy społecznej i warstwy społecznej. Funkcjonalny, dychotomiczny i gradacyjny schemat struktury społecznej. Marginalizacja i wykluczenie społeczne. Pojęcie podklasy (underclass). Pojęcia struktury społecznej, stratyfikacji społecznej, klasy społecznej i warstwy społecznej :
Struktura - zniór elementów oraz system relacji między nimi.
Dwa rozumienia struktury :
- rzeczowe - całość jest strukturą - zwierzęta, rośliny
- atrybutywne - całość ma strukturę - społeczeństwa
Struktura społeczna - zespół zależności zachodzących między jednostkami w społeczeństwie, zbiór cech z których składa się społeczeństwo.
Społeczeństwo morficzne - zbudowane z elementów różniących się kształtem i funkcjami (ustukturyzowane)
Społeczeństwo amorficzne - względnie niezróżnicowane, pozbawione struktury lub mające strukturę szczątkową. - społeczeństwa pierwotne.
Struktura społeczna może być w różnym stopniu sformalizowana i zinstytucjonalizowana przez system prawny i chroniona przez instytucje społeczne - np. kasty w Indiach.
Kształt struktury społecznej - czynniki ekonomiczne, demograficzne, geograficzne, ustrojowe i ideologiczne oraz kulturowe.
Podział na makrostrukturę i mikrostrukturę.
Makrostruktura - nie jest sumą mikrostruktur; układ ról i zależności zachodzących między grupami społecznymi.
Mikrostruktura - właściwość małych grup społecznych tworzącach ponadindywidualne całości typu wspólnot rodzinnych, społeczności lokalnych i sąsiedzkich oraz kręgów rówieśniczych, przyjacielskich i towarzyskich. Tworzą ją więzi bezpośrednie i osobowe. Więź ta jest splotem więzi poznawczej, emocjonalnej, wartościującej, partycypacyjnej (zamiary wchodzenia w związki działania.)
Diady - związku dwuosobowe.
Pojęcie struktury społecznej - dwa znaczenia : - sens statystyczny - skład ludności ze względu na daną cechę (różne kategorie). Struktura społeczna w sensie statystycznym to skład społeczny, który obejmuje kategorie ludzi wyodrębnione ze względu na jakieś ważne dla życia społecznego kryteria oraz odzwierciedla stosunki między nimi. - sens socjologiczny - system stosunków społecznych zachodzących między elementami, z których składa się społeczeństwo globalne
Pojęcie Ossowskiego : struktura społeczna to system stosunków, który daje się sprowadzić do trzech kategorii : stosunków zależności wzajemnych wynikających ze społecznego podziału pracy i funkcji, stosunków zależności jednostronnych wynikających z grupowych przywilejów i upośledzeń oraz stosunków hierarchii i gradacji.
(…)
… kastowy, system stanowy i system klasowy.
Czynnik stratyfikacji - mobilność społeczna - pionowa i pozioma.
Klasy społeczne (wiem) - podstawowe składniki struktury społecznej wyróżnione na podstawie kryteriów ekonomicznych: wysokości dochodów, własności środków produkcji (maszyn, ziemi), rodzaju wykonywanej pracy (produkcyjna, organizatorska), kwalifikacji zawodowych. Przynależność do klas społecznych…
… życia społecznego.
Underclass - specyficzna, niejednolita podklasa społeczna, skupiająca ludzi trwale pozostawionych poza nawiasem społeczeństwa (np. biedni, uliczni przestępcy, narkomani, bezdomni, alkoholicy, pozbawieni opieki umysłowo chorzy). Jedną z przyczyn jej powstawania jest uzależnienie się od pomocy socjalnej - skutek uboczny działania państwa dobrobytu (podejście behawioralne) lub skutek uboczny makroekonomicznych przemian gospodarczych (podejście strukturalne). W hierarchicznym porządku znajduje się ona na najniższym szczeblu drabiny społecznej.
Pojęcie podklasa - 1963 r. - czarnoskórzy w wielkich miastach
Czynniki kulturowe : różnice zachowań.
Czynniki strukturalne : powiązane z gospodarką rynkową - usługi.
Wyróżnikami członków "underclass" są: trwała nieobecność na rynku pracy…
…, w wyniku wciągnięcia jej istnienia jako argumentu w krytyce państwa opiekuńczego, rozwodniło się i uległo upolitycznieniu.
Realia polskie - socjologowie udowadniają istnienie underclass - tereny po PGR. Ludność spełnia podklasę we wszystkich wymiarach (Mary Daly). Ludność pracująca w dwudziestoleciu na folwarkach. Marginalizacja już w PRL.
Grupa musi zostać zresocjalizowana.
Deprywacja - emeryci mundurowi…
… - filozofowie, Arystoteles - sprawy panstwa : wojownicy, urzędnicy i sędziowie; duchowieństwo; ludność pracująca : rolnicy, rzemieślnicy, kupcy i wyrobnicy. Św. Tomasz - stany wyznaczone przez Boga - modlący, wojujący i pracujący. A. Smith - właściciele ziemi, robotnicy, kapitaliści. A. Comte i H.Spencer - organicyzm. E. Durkheim - solidarność organiczna (jednostek).
Dahrendorf (integracyjna teoria spo…
… się wyróżnić w miarę homogeniczny świat podkulturowy "underclass", na który składają się brak umiejętności planowania przyszłości, rezygnacja, fatalizm i tolerancja dla patologii. W koncepcji Oscara Lewisa, długotrwałe ubóstwo ma nadbudowę kulturową - nędza ma odrębną strukturę i zasady funkcjonowania, w tym sensie tworzy subkulturę.
"kultura ubóstwa" jest charakterystyczna dla grupy najuboższej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)