To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
STOSUNEK CYWILNOPRAWNY
Pojęciem stosunku prawnego zajmuje się teoria prawa. Czytelnicy podręcz- nika zapoznali się z nim w rozdziale pierwszym.
Stosunki cywilnoprawne to zachodzące między równorzędnymi prawnie stronami stosunki społeczne na tle majątkowym oraz nieliczne stosunki osobiste, regulowane przez normy prawa cywilnego.
W każdym stosunku cywilnoprawnym można wyodrębnić następujące elementy:
podmioty stosunku,
przedmiot stosunku,
uprawnienia wynikające ze stosunku,
obowiązki wynikające ze stosunku 5 .
W prawie cywilnym podmiotami (stronami) stosunków cywilnopraw- nych mogą być osoby fizyczne i osoby prawne. W każdym stosunku występują przynajmniej dwa podmioty. Może ich być więcej, a w niektórych przypadkach - na przykład w stosunkach regulowanych przez prawo rzeczowe - nawet nieograniczona liczba. O tym, czy człowiek lub organizacja może być pod- miotem stosunków cywilnoprawnych, nie decydują ich przyrodzone właściwo- ści, lecz norma prawna. Zdolność do występowania w roli podmiotu stosun- ków cywilnoprawnych, lub - jak się to inaczej określa - w roli podmiotu prawa cywilnego, nazywamy zdolnością prawną. Istotną cechą stosunku cywil- noprawnego jest, podkreślana już wcześniej, prawna równorzędność stron, z których żadna w ramach tego stosunku nie występuje w charakterze zwierzchnika drugiej i nie dysponuje wobec niej uprawnieniami władczymi
W istniejącym stosunku prawnym podmioty mogą się zmieniać, chyba że ustawa lub umowa tego zakazuje. Wierzyciel może na przykład odstąpić swoją wierzytelność innej osobie, która zajmuje jego miejsce w stosunku prawnym. Niekiedy jednak ustawa wiąże prawa wynikające ze stosunku prawnego z konkretnym podmiotem i tylko on może z nich korzystać. Mamy wówczas do czynienia z tzw. prawami niezbywalnymi (prawo dożywocia, służeb- ność osobista, prawo pierwokupu, użytkowanie).
Odstąpienie prawa niezbywalnego jest niedopuszczalne, a zatem niemoż- liwa jest zmiana podmiotu stosunku cywilnoprawnego.
Ustalenie, co może być przedmiotem stosunku cywilnoprawnego, należy do najbardziej spornych zagadnień zarówno w teorii prawa, jak i w doktrynie prawa cywilnego. Można przyjąć, że przedmiotem stosunku cywilnoprawnego jest zarówno zachowanie ludzi i innych podmiotów wobec drugiej strony stosunku prawnego, jak i obiekty materialne lub niematerialne, których to zachowanie dotyczy. Zgodnie z tym poglądem przedmiotem stosunku między sprzedawcą i kupującym jest takie zachowanie sprzedawcy, do jakiego zobowiązuje go umowa, a więc przeniesienie własności, wydanie rzeczy itd., a nadto sama rzecz.
Przedmiot stosunku prawnego koncentruje w sobie te czynności ludzi i te obiekty, które są przyczyną związania się podmiotów stosunkiem prawnym.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)