Sprzeczności, konflikty i wojny w stosunkach międzynarodowych Państwa mają aspiracje, cele odrębne, zróżnicowane a realizacja przebiega w sposób odmienny dla każdego państwa. Cele - doraźne, krótkoterminowe, długoterminowe, dotyczące sąsiadów, subregionalne, regionalne i światowe. Izolacja nie jest możliwa gdyż współwystępują z innymi podmiotami. Potrzeby mogą się nakładać, konfrontować - ujawniają się zbieżności, rozbieżności i kolizje. Wszystkie państwa muszą wiedzieć, że nie mają pełnej swobody wyboru i maksymalizacji celów i interesów. Inne państwa mogą być partnerami albo rywalami. Jeśli grupa państw dąży do ustanowienia ładu międzynarodowego - zbieżność, stabilność, zaufanie, partnerstwo, cele egzystencjalne (ustalenie granic), terytorialna nienaruszalność, dostępność do szlaków komunikacyjnych. To ułatwia realizację innych celów i regulowanie współpracy międzynarodowej partnersko i zgodnie z regułami poliarchicznego ładu. Interesy nogą być rozbieżne i powodować napięcia - konflikty. Skrajne rozbieżności pojawiają się wtedy gdy pewne państwa dążą ekspansjonistycznie do narzucenia czegoś innym państwom. Zderzenie i konfrontacja tych celów, wykluczenie się ich sprzeczności nie grożą konfliktem zbrojnym ale gospodarczym, np. zapewnienie monopolu na jakiś surowiec, gra ekonomiczna (Kongo). Żadne państwo nie chce się pogodzić z możliwością ograniczenia potrzeb i interesów, chcą się przeciwstawić ograniczeniom - sprzeczności wymykają się spod kontroli. Inna ocena danej sytuacji, słowna polemika, dyskredytująca argumentacja zdarzeń, polemika narodowa, swobodne zaostrzenie sprzeczności - ujawniają się różne zależności przeciwieństw: rozwija się walka przeciwieństw = wzajemne wykluczanie się interesów stron [Namibia, Zimbabwe, RPA - rasizm, totalny antagonizm także w OJA].
Fazy sprzeczności
względna równowaga: wywoływane napięcia mają charakter zalążkowy; rośnie napięcie, wzmaga się walka;
konflikty, antagonizmy, kryzysy międzynarodowe; przedłużający się stan napięcia między stronami; napięcia trwałe i niemożliwe do zredukowania (charakter antagonistyczny przeciwieństw); pol.-niem., francusko-niemiecki, arabsko-izraelski
Kryzys - stosunki międzynarodowe uległy destabilizacji, w okresie kryzysu przestały istnieć między stronami; kryzys oznacza także zakłócenie i zredukowanie mechanizmów kontrolujących i hamujących rozwój napięcia; najważniejsza faza zaostrzenia sprzeczności;
Dynamika rozwoju sprzeczności i napięć międzynarodowych Różna rozpiętość, różne etapy, zachowania uczestników kryzysu; co odbija sprzeczności i konflikty?
spór
konflikt
nieporozumienie
sytuacja (z Karty NZ)
Najwcześniej: spór i konflikt .
(…)
… zabitych; rośnie tempo zabijania => 1/1000 przed 1630, w latach 1630-1789 1/200, 1/75 (wojny napoleońskie), 1/18 (I wojna światowa), 1/10 (II wojna światowa), po zastosowaniu broni atomowej 1/3, 1/2;
zniszczenia wśród żołnierzy i ludności cywilnej także rośnie => 5% w czasie I wojny światowej, 50% w czasie II wojny światowej (3x więcej niż podczas I wojny światowej), wojna koreańska - 60%, wojna wietnamska - 70%;
szacunkowo 3600 wojen do lat `70-tych => pas złota długości równika (40 tysięcy metrów długości; 150 metrów szerokości); bezpośrednie koszty wojen 11x większe podczas II wojny światowej niż w I;
II wojna świtowa => dane w mld $ [?]: ZSRR - 485, Niemcy - 320, USA - 280, Wielka Brytania i Kanada - 126, Włochy - 94, Japonia - 56 mld, Francja - 36, Polska - 48,7;
wojna koreańska - 164 mld…
…
Instytut studiów Strategicznych - Londyn
Instytut Badań Pokojowych (SIPRE) - Sztokholm
Obok ograniczenia wyścigu zbrojeń i wyścigu transferu broni nowym zjawiskiem jest zmniejszanie stanów osobowych w wojskach; największego dokonała Rosja - z 4mln do 1,7 mln w 1997 roku (teraz około 1,5).
USA => z 2,1 mln do 1,6 mln
Wraz ze zmniejszaniem sił zbrojnych nastąpiło to zjawisko w bazach zewnętrznych (głównie…
…
na innych obszarach => napięcia etniczne, religijne, spory terytorialne (Osetia, Inguszetia)
Na tych obszarach spory polityczne wspierane działaniami zbrojnymi dotyczyły wielu państw (ale nie tylko): Armenia, Azerbejdżan, Bośnia i Hercegowina, Gruzja, Południowa Osetia, Abchazja, Mołdawia i Naddniestrzańska Republika, Czeczenia, była Jugosławia, Turcja, Północna Irlandia. Największy konflikt w sensie etnicznym i terytorialnym tyczy się Turcji => Kurdowie (22-24 mln ludności); brak jest jednak jakiejkolwiek woli zawarcia kompromisu. Inne konflikty mogły i mogą być regulowane na zasadzie precedensów => wzrost liczby uchodźców (tylko z powodu wojen) do 17 mln osób (dziś 22 mln - dane wg Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców) - wzrost niedostatku żywności i środków sanitarnych; potrzeby te szacuje się na sumę około 12 mld…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)