To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SPOŁECZNA GENEZA I ZASADY KSZTAŁTOWANIA STAROŻYTNYCH MIAST
* Miasta powstały w długim procesie kształtowania się złożonych struktur społecznych i odpowiadających im form przestrzennych. Rozwijały się wraz z podziałem pracy na zajęcia rolnicze i nierolnicze, wraz ze wzrostem produktywności rolnictwa, które stawało się zdolnego wytworzenia nadwyżek żywności mogących zaspokoić potrzeby wojowników, kapłanów, kupców i wyspecjalizowanych rzemieślników.
* Złożoność jest jedną z cech kompozycji miejskiej. Należy również odnotować pojawienie się doskonałych form geometrycznych świadczących o tym, że znajomość porządku matematycznego wpływała na dzieła architektury. Intrygujące jest również to, że wybór miejsca zdaje się odpowiadać precyzyjnym i prawie naukowym kryteriom, o czym świadczyć może Byblos założone 2800 lat przed Chrystusem.
* Dzięki rolnictwu i hodowli człowiek stał się panem środowiska, tworząc bogactwa umożliwiające dalszy postęp techniczny: wynalazł radio, pojazd kołowy, metalurgię. Stwarzając podstawy świata wiejskiego, ale równocześnie struktury władzy, nierówności społeczne i hierarchie, ówcześni ludzie rozpoczęli długą historię Europy i jej miast. * Wracając do Bliskiego wschodu, można zauważyć, że miasta starożytnej Mezopotamii miały już stosunkowo złożoną strukturę. Sumeryjski typ miasta- świątyni był założony na planie owalnym i otoczony murami z obronnymi basztami. Kręte uliczki przecinały poszczególne dzielnice w sposób przypadkowy. Część północno- zachodnia (od strony korzystnych wiatrów) tworzyła dzielnice rezydencjalną dla osób uprzywilejowanych. Centrum miasta było zajęte przez kompleks budowli świątynnych i pałac, którego sztywne ortogonalne założenie kontrastowało z otoczeniem. * Urbanizacje aryjską cechowała rygorystyczna koncepcja regulowana porządkiem wojskowym. Plan miasta był dopasowany do właściwości terenu, a budynki publiczne zgrupowane blisko murów i cieków wodnych.
* Urbanizacja babilońska czerpała z tradycji sumeryjskiej i aryjskiej. Cechowały ją: porządek geometryczny całości, centralne umiejscowienie głównego sanktuarium i ekscentryczne zlokalizowanie pałacu połączonego z miastem rodzajem bulwarów i ciekiem wodnym. Główne ulice rozmieszczono na siatce geometrycznej, podczas gdy dzielnic mieszkalnych nie realizowano na sposób planowy. * Najstarsze miasta egipskie były zakładane na planie kolistym, o czym świadczy fakt, że hieroglif oznaczający miasto jest kołem. Plan miasta wyrażający pewną spójną ideę wskazuje na konsolidację władzy, która usytuowała swoją stolicę w Memfis, równocześnie rozmieszczając wzdłuż granic otoczone murami fortece.
* W opozycji do tej tradycyjnej urbanistyki Amehotep IV (ok.1358 p.n.e) wprowadza bardziej swobodne formy w swojej stolicy El- Amarna.
(…)
… i zgrupowały mieszkańców z trzech regionów i trzech kategorii społecznych, np. rybaka z wybrzeża, chłopa ze wsi i rzemieślnika z miasta. Grupy te zostały zrównoważone zgodnie ze zdolnościami i majątkiem, tworzyły nowy typ solidarności i umożliwiały zerwanie z klientelizmem rodzinnym.
* Urbanizacja grecka odzwierciedlała nową koncepcję społeczeństwa opartą- w odróżnieniu od monarchii typu azjatyckiego- na indywidualizmie, kolektywnych formach rządzenia i rozbudowie usług publicznych. Z modelu społeczeństwa i jego politycznego ustroju wynikała przestrzenna forma agory- palcu zgromadzenia obywateli decydujących o swoim losie. Przeciwieństwem agory był w pewnym sensie akropol- pierwotnie twierdza, a następnie miejsce poświęcone bogom, które budowano przez kilka stuleci. * Wraz z rozwojem demokracji ateńskiej…
… znajdował się centralny plac- forum. Zamknięcie osi stanowiły często łuki triumfalne wznoszone na cześć cezarów i sławnych wodzów. Forum było miejscem handlu i przestrzenią społeczno- polityczną, obszarem aktywności publicznej, w tym także religijnej. Wokół forum były usytuowane najważniejsze budynki publiczne. Rzymianie starannie wybierali lokalizację swoich miast, kierując się przede wszystkim względami…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)