A to dSIARCZANY Siarczany są solami kwasu siarkowego(VI) i siarkowego (IV), także są to estry tego kwasu i sole nieorganiczne szeroko stosowane w przemyśle chemicznym, papierniczym, farbiarskim. Jako nawozy sztuczne stanowią związki metali takich jak np. bar, ołów, wapń, magnez z anionami zespolonymi. Aniony te są trwałymi grupami, (jednostkami struktural-nymi), które nie rozpadają się w procesie dysocjacji : (SO4)2-, niekiedy także z dodatkowymi jonami (OH)-, Cl -, (CO3)2-. Siarczany powstają w wyniku rozpuszczenia metalu, tlenku metalu lub wodorotlenku metalu w kwasie siarkowym. Większość siarczanów rozpuszcza się w wodzie. Wyjątek stanowi siarczan baru jako papka barytowa połykany przez ludzi przed wykonaniem zdjęcia rentgenowskiego żołądka. Promienie X nie przenikają przez bar i dlatego żołądek widoczny jest na zdjęciu rentgenowskim. Kilka siarczanów występuje w złożach naturalnych i mogą być wydobywane z głębi ziemi, np. minerał alabaster i gips, który jest formą siarczku wapnia.
Najważniejszymi przedstawicielami grupy siarczanów są: gips, baryt, anhydryt i kainit.
GIPS CaSO4 . 2H2O
Gips może być bezbarwny, biały, szary, lub żółtawy. Przezroczyste, czyste odmiany gipsu nazywa się selenitem, zaś drobnokrystaliczne, zbite, o białej barwie - alabastrem. Ma on szklisty, jedwabisty, perłowy połysk, doskonałą łupliwość. Gips jest bardzo miękkim materiałem (2,0 - wzorcowa w skali Mohsa - oznacza to że da się on zarysować paznokciem). Powstaje głównie wskutek wytrącenia z wody morskiej, może się również tworzyć się jako produkt uwodnienia anhydrytu .Obecność gipsu wśród margli i łupków wapnistych tłumaczy się jako wynik działania kwasu solnego (HCl) na węglan wapnia (kalcyt). W Polsce największe złoża gipsu występują w Niecce Nidziańskiej.
Gips występuje w skupieniach grubotabliczkowych, ziarnistych, zbitych, a także włóknistych i łuskowatych. Jest on pospolitym minerałem w złożach solnych, gdzie tworzy nieraz pokłady, określane również jako gips. Gips stosowany jest w przemyśle cementowym jako dodatek przy produkcji cementu portlandzkiego, częściowo wypalony jest materiałem powszechnie stosowanym w budownictwie. Dodatkowo gips znajduje zastosowanie w rolnictwie do "gipsowania" gleb słonych. BARYT BaSO4
Baryt to bezbarwna substancja krystaliczna lub śnieżnobiały proszek najczęściej bezbarwny, biały, szary z rozmaitymi odcieniami o bardzo dobrej łupliwości. Posiada szklisty lub perłowy połysk. Topi się w temp. 1580oC, jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie, nie jest trujący (w odróżnieniu od innych związków baru), odporny na działanie siarkowodoru, czynników atmosferycznych i chemicznych, rozpuszcza się w stężonym kwasie siarkowym. Występuje w przyrodzie jako minerał baryt. Baryt jest siarczanem baru o zawartości BaO 65,7%. Znany jest jako minerał hydrotermalnych złóż kruszcowych. Występuje też dość pospolicie w próżniach i szczelinach skalnych oraz pęcherzykach pogazowych zastygłych law. Niekiedy tworzy również spoiwo w niektórych piaskowcach Do celów technicznych otrzymywany przez mielenie naturalnego minerału
(…)
…) magnezu MgSO4
Epsomit, sól angielska, sól gorzka; bezbarwne kryształy, rozp. w wodzie (w temp. 20oC: 36,2g/100cm3); tworzy wiele hydratów z których najważniejsze występują w przyrodzie: MgSO4*H2O (kizeryt) i MgSO4*7H2O oraz wiele soli podwójnych z siarczanami i chlorkami litowców; np. kainit KCl*MgSO4*3H2O i szenit K2SO4*MgSO4*6H2O. Występuje w wodzie morskiej i w wielu wodach mineralnych. Otrzymywany przez działanie kwasem siarkowym na tlenek lub węglan magnezu. Stosowany w lecznictwie, garbarstwie, hutnictwie, jako zaprawa w przemyśle farbiarskim, do obciążania bawełny, jedwabiu, papieru.
Siarczan(VI) miedzi(II) CuSO4
Biała substancja stała, silnie higroskopijna, temp. topnienia 200oC, w temp. 650oC rozkłada się przechodząc w tlenek miedzi(II) CuO. Najbardziej znany jest w postaci 5* hydratu CuSO4*5H2O…
… i Na2SO4*10H2O (sól galuberska). Sól glauberska jest bezbarwnym ciałem stałym, rozpuszczalnym w glicerynie, nierozpuszczalnym w alkoholu; topi się we własnej wodzie krystalizacyjnej w temp. 32,4oC; otrzymywana przez krystalizację Na2SO4 w temp. niższej niż 32,4oC. Siarczan sodu jest otrzymywany przez działanie kwasem siarkowym na chlorek sodu w temp. 800oC: 2NaCl + H2SO4 Na2SO4 + 2HCl .. Po podgrzaniu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)